"ที่รฦกถึงความรัก
แห่ง
สมเดจพระนางเจ้า สุนันทากุมารัรตน์
พระบรมราชเทวี อรรคมเหษี
อันเสดจทิวงคตแล้ว
ซึ่งเธอเคยมาอยู่ในสวนนี้ โดยความศุขสบาย
แลเปนที่เบิกบานใจพร้อมด้วยผู้ซึ่งเปนที่รัก แลที่
สนิทอย่างยิ่งของเธอ
อนุสาวรี นี้สร้างขึ้น
โดย
จุฬาลงกรณ์ บรมราช
ผู้เปนสวามี อันได้รับความเศร้าโศกเพราะความทุกข์
อันแรงกล้าในเวลานั้น แทบจะถึงแก่ชีวิตร
ถึงกระนั้นยังมิได้หักหาย
จุลศักราช ๑๒๔๓"
อนุสาวรีย์สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ ในพระราชอุทยาน หลังพระที่นั่งอุทยานภูมิเสถียร พระราชวังบางปะอิน สร้างจากหินอ่อนที่มีคุณภาพดีที่สุดจากอิตาลี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้จารึกคำไว้อาลัยอันเกิดจากส่วนลึกแห่งพระราชหฤทัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวไว้ที่อนุสาวรีย์แห่งนี้ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ด้านตะวันตกจารึกคำไว้อาลัยภาษาไทย