[โอรส]

ถาม : ในขณะที่นอน ถ้า ๑. นอนเต็มอิ่มแล้วตื่นขึ้นมาตอนกลางวัน ๒. ไม่ได้เป็นการหลับเพื่อหลับตอนกลางวัน ๓. ไม่ได้ป่วยเป็นอะไร จากนั้นเมื่อหลับแล้วก็จะตื่นขึ้นมาคล้าย ๆ กับว่าตัวจะแยกออก ตัวจะเจ็บเหมือนกับจะแตกออก ทำไมบางครั้งถ้าเรากำหนดเข้าไปมาก ๆ ก็ยิ่งเจ็บ เราภาวนา "พุทโธ" เพื่อให้จิตแยกจากความเจ็บ แต่ก็ยิ่งเจ็บ ?
ตอบ : ลักษณะอย่างนี้ จะเป็นการทดสอบว่าเราแน่วแน่ต่อการปฏิบัติจริงหรือเปล่า ?

อาจารย์ที่สำคัญที่สุดของนักปฏิบัติมี ๓ ตัวคือ
๑. สติ
๒. ปัญญา
๓. ความทุกข์
อาจารย์ทั้งสามนี้สำคัญที่สุด ท่านจะสอนเราอยู่ตลอดเวลา เมื่อถึงเวลาท่านก็จะทดสอบเรา

พอเจ็บก็ไปโอดครวญอยู่กับความเจ็บอันนั้นผิดแล้ว ให้เรารับรู้อยู่เฉย ๆ แล้วพิจารณาแยกแยะออกให้ได้ว่า อาการเวทนาจากความเจ็บปวดนี้เป็นของเราหรือเป็นของร่างกาย ถ้าเป็นของร่างกายก็เรื่องของร่างกายไปเถอะ เราไม่ใส่ใจ เราก็อยู่กับการภาวนาของเรา

ถ้าสามารถแยกแยะออกลักษณะนี้ จิตจะรวมตัวเร็วมาก และจะก้าวข้ามขั้นนั้นไปเลย แต่ถ้าเราไปภาวนาเพื่อระงับกายสังขาร ลักษณะเหมือนกับยิ่งไปสู้ ก็ยิ่งโดนหนัก

บางคนเหงื่อไหลพลั่ก ๆ เจ็บชนิดที่เรียกว่า ถ้าเป็นคนทั่ว ๆ ไปก็ไม่สามารถจะทนได้แล้ว แต่เนื่องจากว่าเราตั้งใจอยู่แล้วว่าสิ่งที่เราทำอยู่เป็นสิ่งที่ดี เรามั่นใจในพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ถ้าจะตายตอนนี้เราก็ขอไปอยู่กับท่าน ถ้าจะตายก็ให้ตายไปเลย ถ้าเราตั้งกำลังใจอย่างนี้ได้ เขาก็จะทดสอบเราอย่างชนิดถึงใจเหมือนกัน แต่ถ้าเราก้าวข้ามตรงจุดนั้นไปแล้วก็จะไม่เป็นแบบนั้นอีก


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕