[โอรส]

ถาม : เราน้อยใจใครสักคน...เรารู้ว่าเกิดจากอะไร แต่ทำไมเราตัดไม่ได้คะ ?
ตอบ : เพราะว่าสติและปัญญายังมีกำลังไม่เพียงพอ จำเป็นที่จะต้องสร้างความเข้มแข็งให้กับจิตให้มากกว่านี้ด้วยการภาวนา

การภาวนาจะสร้างสติของเราให้มั่นคง ทำให้กำลังใจของเราเข้มแข็ง พอถึงเวลาเราต้องรู้จักพิจารณาว่า เราน้อยใจเขาแล้วได้ประโยชน์อะไร ? เขาก็ตายเราก็ตาย ในที่สุดต่างคนก็ต่างตาย ระหว่างที่มีชีวิตอยู่ เขาก็ทุกข์ เราก็ทุกข์ เราน้อยใจเขา เราโกรธเขา เราคิดมากอยู่คนเดียว เขานอนสบาย เรากำลังหาเรื่องทุกข์ใส่ตัวหรือเปล่า ?

พอปัญญาเกิดจะค่อย ๆ ละ ค่อย ๆ ตัดไปเรื่อย แล้วในที่สุดเมื่อเจอหน้าเขาก็รู้สึกเฉย ๆ ไม่กระเทือนใจอีก แผ่เมตตาให้เขาบ่อย ๆ แรก ๆ ก็ให้คนที่เรารักก่อน ถ้าไปให้คนที่เราเกลียดมาก ๆ ใจจะต่อต้าน ให้ไม่ไหว แรก ๆ ให้คนที่เรารักก่อน

หลังจากนั้นพอกำลังใจมั่นคง ก็ให้คนที่เราไม่รักไม่เกลียด คือบรรดาผู้ที่ร่วมทุกข์เกิด แก่ เจ็บ ตาย จะเป็นคนก็ดี เป็นสัตว์ก็ดี จะเป็นภพใดภูมิใดก็ตาม แล้วหลังจากนั้นก็ให้คนที่เราเกลียดน้อย แล้วค่อยให้คนที่เราเกลียดมาก ถ้าไปให้คนที่เกลียดมากทีเดียวกำลังใจจะถูกตีกลับ

ยังมีใครยังขี้น้อยใจอีก ? ไปลองพิจารณาดูนะ แหม..ไปเจ้าคิดเจ้าแค้นน้อยใจเขา อดนอนข้ามวันข้ามคืน เจ้านั่นหลับไม่รู้เรื่อง ปล่อยให้เราฉลาดอยู่คนเดียว จะว่าคิดมากก็ไม่ได้ เพราะคิดอยู่คนเดียว คิดคนเดียวจะมากได้อย่างไร ?

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕