คำสอนสมเด็จองค์ปฐม
นินทาและสรรเสริญ เหมือนสาดน้ำเข้าใส่กัน(๒)
เวลานี้ซ้อมวางอารมณ์ให้ลงตัวธรรมดาเข้าไว้เสมอ
โดยพิจารณาโทษของอารมณ์ราคะและปฏิฆะ
ซึ่งมีต่อรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์
โดยเอาความปรารถนาที่จักไปพระนิพพานเข้ามาเป็นกำลังของจิต
เพราะศึกษากันมานานแล้ว พอจักเตือนสติให้กำหนดรู้ได้ว่า
การจักไปพระนิพพานได้นั้น จิตจักต้องหมดจากอาสวะกิเลส
อารมณ์ราคะ และปฏิฆะอันมีต่อรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมารมณ์นั้นเป็นตัวทำให้เกิด
แต่พระนิพพานต้องการดับ ไม่มีเชื้อเกิด
นิพพานนัง ปรมัง สูญญัง นิพพานเป็นธรรมว่างอย่างยิ่ง
คือว่างจากอารมณ์ที่เป็นกิเลสทั้งปวง
จึงจักถึงพระนิพพานได้ เจ้าจงเอาจุดนี้เตือนจิตทุกครั้งที่เกิดอารมณ์ราคะและปฏิฆะ