[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

ยังมีชีวิตอยู่ อย่าหนีปัญหา(๑๓)

การมีครอบครัว มีร่างกายต่อเนื่องกับบุคคลที่เป็นญาติเกี่ยวดอง
ก็เหมือนมีบ้านอาศัยอยู่อิงฝาชายคาติดต่อกันไปหลาย ๆ หลัง

บ้านใดบ้านหนึ่งมีปัญหาเรือนร้าว หลังคารั่ว ก็รู้กันหมดทั่ว ๆ ไป
อยู่ร่วมกันก็ต้องซ่อมแซมแก้ไขปัญหานั้น ตามกำลังที่จักช่วยได้
เพราะถ้าปล่อยให้ร้าวอยู่อย่างนั้นก็กระเทือนถึงเรือนที่เราอาศัยอยู่
จักทำให้เรือนนั้นพังเร็วขึ้น เมื่อคนยังอาศัยอยู่ก็ต้องซ่อมแซมแก้ปัญหาร่วมกันไป

แต่ก็กำหนดรู้หลักไตรลักษณ์เข้าไว้ แก้ไขปัญหาได้ชั่วคราว
ไม่ติดใจอยู่ในปัญหานั้น เพราะเห็นตัวธรรมดา กฎของกรรมเป็นเช่นนั้น

เมื่อถึงที่สุดบ้านเช่ามันก็ต้องพังไปตามกาลสมัย
เรือนใดเรือนหนึ่งก็อาจจักพังไปก่อนตามวาระกรรม
แต่ผู้อยู่ในเรือนนั้น หากรู้สภาวะไตรลักษณ์ย่อมตระหนักอยู่ตลอดเวลาว่า

บ้านเช่านั้นพังแน่ ก็จักเตรียมการอพยพออกจากบ้านเช่าอยู่เนือง ๆ
(ทางธรรมปฏิบัติคือ เป็นผู้ไม่ประมาท ซ้อมตายและพร้อมตายอยู่เสมอ
จนจิตชินเป็นฌานแบบง่าย ๆ คือ รู้ลม รู้ตาย รู้นิพพาน)