[เถรี]

บรรดาสัตว์เลี้ยง ไม่ว่าจะเป็นหมู เป็นวัว เป็นควายที่เลี้ยงเอาไว้ กระผม/อาตมภาพเคยเห็นเขาทำคอกหมูอยู่ในลักษณะสูงเท่าระดับเรือนชั้นบน เลี้ยงหมูภายในคอกนั้นมาแล้ว ถึงเวลาทำความสะอาดล้างคอกหมู อุจจาระปัสสาวะที่ไหลลงไปในน้ำนั้น พาบรรดาปลาแขยง ปลาสังกะวาด แห่มากินกันอย่างชนิดยกฝูงเลยทีเดียว ส่วนวัวควายนั้น พอหน้าน้ำก็ต้อนไปไว้บนที่ดอน ซึ่งทุกคนจะจดจำได้ว่าวัวควายของตนคือตัวไหนบ้าง ? ถึงเวลาก็เอาหญ้าเอาน้ำไปส่ง แล้วพอน้ำลดก็ต้อนกลับบ้านมา อยู่ใต้ถุนบ้านส่วนหนึ่งเหมือนเดิม

ดังนั้น..การอยู่กับธรรมชาติ แล้วคล้อยตามธรรมชาติ จัดว่าเป็นภูมิปัญญาโบราณที่ตกผลึกมาอย่างหนึ่ง แต่พอมาถึงในยุคปัจจุบันนี้ เราไปนิยมก่อบ้านสร้างเรือนตามแบบยุโรป ซึ่งบ้านเขานั้น ถึงเวลาหน้าหนาวก็หนาวจับจิตจับใจ เพราะว่ามีหิมะตก เขาจึงสร้างบ้านเรือนที่ปิดทึบ ให้ลมเข้าได้น้อยที่สุดเท่าที่เป็นไปได้ แล้วก็ยังทำเตาผิงเอาไว้ข้างใน เพื่อช่วยความอบอุ่นอีกต่างหาก

แต่พอมาอยู่ในบ้านเราเมืองเรา อากาศค่อนข้างร้อน ถึงเวลาถ้าขาดเครื่องปรับอากาศ ก็อยู่กันไม่ได้ แถมถึงเวลาหน้าน้ำหลากมาก็เดือดร้อนอีก ถ้าเป็นบ้านชั้นเดียว ไม่มีชั้น ๒ ชั้น ๓ เมื่อน้ำท่วมมาก็เดือดร้อนติดอยู่บนหลังคา ให้กู้ภัยเข้าไปช่วยบ้าง ให้บุคคลผู้มีจิตเมตตาเอาข้าวเอาน้ำเข้าไปส่งบ้าง นี่คือความเสียหายจากการที่เราท่านทั้งหลายไปฝืนธรรมชาตินั่นเอง

แบบเดียวกับบุคคลผู้ปฏิบัติธรรม ถ้าท่านทั้งหลายสามารถพินิจพิจารณาสภาพจิตของตนเอง แล้วก็เห็นชัดเจนว่าราคะ โลภะ โทสะ โมหะนั้น เป็นธรรมชาติของร่างกายนี้ที่จะต้องมีอยู่แล้ว แต่ถ้าหากว่าท่านสามารถแยกออกได้อย่างชัดเจนว่า "ร่างกายนี้ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา เจ้าอยากจะมีก็จงมีไปเถิด ข้าไม่ยุ่งกับเจ้าด้วย" ถ้าอยู่ในลักษณะนี้ก็เหมือนกับว่า บ้านเรามีเชื้อเพลิง พร้อมที่จะเผาผลาญได้ตลอดเวลา แต่เราไม่เอาไฟไปจ่อให้เชื้อเพลิงนั้นติดขึ้นมา ก็ไม่อาจสร้างปัญหาให้กับเราได้..!

แต่ว่ากำลังใจในลักษณะนี้นั้น ต้องถึงพร้อมด้วยศีล ด้วยสมาธิ ด้วยปัญญา อยู่ในระดับอย่างน้อยก็คือมัคคสมังคี แปลว่าหนทางทั้ง ๘ สายขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ต้องมาประชุมรวมพร้อมกัน โดยเฉพาะในส่วนของสมาธิและปัญญา ถ้าเรามีสมาธิ ก็จะทำให้สติสมบูรณ์ สามารถที่จะรู้เท่าทันว่า รัก โลภ โกรธ หลง จะเกิดขึ้นเพราะเหตุใด ก็จะใช้ปัญญาไปป้องกันด้วยการไม่สร้างเหตุนั้น..!