[เถรี]

ถาม : ผมเป็นผู้ปฏิบัติธรรมใหม่ ขณะนั่งสมาธิ จิตใจฟุ้งซ่าน กำหนดอะไรไม่ได้เลย ควรแก้อย่างไรครับ ?

ตอบ : ถ้าหากว่าจิตใจฟุ้งซ่านตอนนั่งสมาธิ ให้เปลี่ยนไปสวดมนต์ออกเสียงก็ได้ หรือว่าเปลี่ยนไปเดินจงกรมก็ได้ ถ้าเอาไม่อยู่จริง ๆ แล้ว เราจะไปดูหนังฟังเพลงอย่างไรก็ได้ แต่ต้องเป็นคนมีสัจจะ ก็คือปล่อยให้ใจของเราฟุ้งซ่านภายใน ๑ ชั่วโมง แล้วหลังจากนั้น เราจะกลับมาภาวนาใหม่

ถ้าอยู่ในลักษณะนี้ ตอนแรกที่กำลังสมาธิของเรายังอ่อนอยู่ ก็จะยื้อแย่งกัน ในลักษณะที่ว่าภาวนาไปก็ฟุ้งซ่านไป แต่พอกำลังของเราค่อย ๆ เข้มแข็งขึ้น กำลังในการที่จะทรงตัวอยู่กับสมาธิก็จะได้นานขึ้น จากได้ไม่กี่วินาที ก็ได้เป็นนาที ๒ นาที ๓ นาที ยืนระยะยาวขึ้นไปเรื่อย ๆ พอกำลังสมาธิของเรามั่นคงขึ้น ตัว รัก โลภ โกรธ หลง ที่มากวนให้เราฟุ้งซ่านก็มีกำลังน้อยลงไปเรื่อย

อยู่ในลักษณะเหมือนน้ำขึ้นน้ำลง ถ้าสมาธิเป็นน้ำขึ้น กิเลสต่าง ๆ ก็เป็นน้ำลง เราเองก็ต้องรีบกอบโกยให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ แล้วก็ทำให้ต่อเนื่อง ถ้าเผลอไม่ต่อเนื่องเมื่อไร เรากลายเป็นน้ำลง ตัวกิเลสกลายเป็นน้ำขึ้น เราก็จะฟุ้งซ่านต่อไป

ดังนั้น..วิธีแก้ที่ดีที่สุดก็คือเปลี่ยนจากการภาวนาไปสวดมนต์บ้าง ไปเดินจงกรมบ้าง โดยที่พยายามเอาใจจดจ่อกับการสวดมนต์หรือการเดินจงกรม หรือไปทำงานบ้านอื่น ๆ ก็ได้ แต่ถ้าหากว่าไม่ไหวจริง ๆ ฟุ้งซ่านสุดขีด เราจะไปดูหนังฟังเพลงอะไรก็ได้ แต่ต้องกำหนดเวลาไว้ ว่าต้องไม่เกินครึ่งชั่วโมง ไม่เกิน ๑ ชั่วโมง แล้วบังคับกลับมาในการปฏิบัติภาวนาใหม่

ความจริงแล้วท่านที่ภาวนาแล้วฟุ้งซ่านแปลว่าเริ่มได้ผลแล้ว เนื่องเพราะว่าการปฏิบัติภาวนานั้น จะเกิดกำลังใจการเผาผลาญกิเลสที่เรียกว่า "ตบะ" ในเมื่อตบะเผาให้ร้อน กิเลสก็จะดิ้นรนหาทางออกไปทุกทิศทุกทางที่ตนเองจะออกได้ ถ้าในลักษณะนี้ ท่านข่มใจชนิดเอาชีวิตเข้าแลก เชื่อว่าจะสามารถเข้าถึงธรรมได้เร็วกว่าบุคคลที่ไม่ฟุ้งซ่านเสียด้วยซ้ำไป..!