[สุธรรม]

ถาม : ปัจจุบันมีคำสอนการปฏิบัติมากมาย แต่มีคำสอนหนึ่งที่ได้ยินบ่อยและมากว่า "การปฏิบัติธรรมต้องไม่มีตัวมีตนปฏิบัติ แม้กระทั่งโสดาบันขึ้นไป ถ้ามีตัวมีตนแสดงว่าปฏิบัติผิดกระทั่งมีการแปลคำว่า ละสักกายทิฏฐิว่า ไม่ใช่รู้และละกายและขันธ์ ๕ อย่างเดียว ต้องมีการละจิตด้วย มีกระทั่งว่า ไม่ต้องทำอะไร ให้รู้ไปอย่างเดียว"

ศิษย์ก็คิดว่า ถ้าไม่มีตัวตนในเบื้องต้นบนโลกใบนี้ ใครเป็นผู้ปฏิบัติ ใครเป็นผู้รองรับมรรคผลต่างๆ มีการสอนแบบนี้มากจนตัวศิษย์เองก็พยายามหาพระสูตรมารองรับคำสอบเหล่านั้น แต่ก็หาพบไม่ หรืออาจจะเป็นเพราะศิษย์ยังหาไม่เจอ

ดังนั้น..ศิษย์ขอเรียนถามท่านพระอาจารย์ นิมนต์ไขคำสอบที่ว่า ๆ กันมาตามข้างต้นว่าถูกผิดประการใด ?
ตอบ : อาศัยตัวตนปฏิบัติธรรมเพื่อละตัวตน ละได้แล้วก็เหมือนกับคนอาศัยเรือข้ามฝั่ง ขึ้นฝั่งแล้วไม่มีใครแบกเรือไปด้วย