[หยาดฝน]

ครั้นเมื่อทรงบรรลุพระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ ควงต้นพระศรีมหาโพธิ์แล้ว ก็ได้เสด็จจาริกไปแสดงพระธรรม โปรดเวไนยสัตว์เป็นเวลาถึง ๔๕ ปี บัดนี้..พระสาวก พุทธบริษัท ผู้ได้สดับพระธรรมจนสงบระงับดับเย็นเป็นจำนวนมาก พระสาวกเหล่านั้นก็มีความสามารถอาจหาญในการแสดงธรรมแก่ผู้อื่น พระองค์จึงได้ทรงวางพระทัยว่า ถึงแล้วกาลสมัยที่จะเสด็จดับขันธปรินิพพาน จึงได้เสด็จออกจากหมู่บ้านเวฬุคาม แว่นแคว้นวัชชี เสด็จไปยังเมืองกุสินารา

ครั้นแล้วจึงได้เสด็จเข้าไปในป่าสาลวโนทยาน อันเป็นสถานที่ของเหล่าเจ้ามัลลกษัตริย์ ขึ้นประทับเหนือแท่นพระบรรทม ทรงสำเร็จอนุฏฐานไสยาสน์ ก็คือ การประทับบรรทมโดยไม่มีการเสด็จลุกขึ้นอีก

เหล่าเทวดาก็ได้โปรยปรายดอกไม้ และของหอมอันเป็นทิพย์ หอมตลบอบอวลทั่วทั้งสาลวโนทยาน จากนั้นองค์สมเด็จพระพิชิตมาร จึงได้ทรงเปล่งพระปัจฉิมโอวาทว่า..
"หนฺททานิ ภิกฺขเว
อามนฺตยามิ โว
วยธมฺมา สงฺขารา
อปฺปมาเทน สมฺปาเทถ"

แปลเป็นใจความว่า "ดูก่อน..ท่านผู้เห็นภัยในวัฏฏะทั้งหลาย บัดนี้..เราขอเตือนเธอทั้งหลายว่า สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมสลายไปเป็นธรรมดา เธอทั้งหลายจงทำประโยชน์ตน และประโยชน์ผู้อื่น ให้ถึงพร้อมด้วยความไม่ประมาท"

พระโอวาทครั้งสุดท้ายที่ทรงประทานมา ก่อนที่เสด็จดับขันธ์เข้าสู่พระปรินิพพาน นับเป็นมรดกธรรมอันล้ำค่ำ พลันนั้นปฐวีก็เกิดหวั่นไหวสะท้านสะเทือน นี่ก็เป็นปรากฏการณ์สำคัญในวาระที่ ๓ ซึ่งก็บังเกิดขึ้นในวันเพ็ญเดือน ๖ ก็คือขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ เหมือนกัน

เพราะความอัศจรรย์ทั้ง ๓ ประการดังที่ได้กล่าวมาแล้ว เกิดขึ้นในวันเพ็ญกลางเดือน ๖ พุทธบริษัทจึงได้เชิดชูบูชาพระรัตนตรัยอย่างยิ่งใหญ่ และเรียกวันนี้ว่า "วันวิสาขบูชา" ทางรัฐบาลเองก็ได้ประกาศให้เป็นวันหยุดราชการ และเมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๔๒ ในการประชุมสมัชชาใหญ่ขององค์การยูเนสโก จึงได้มีมติให้วันวิสาขบูชาเป็นวันสำคัญสากลของโลก เรียกอย่างเป็นทางการว่า "วันสันติภาพโลก"