[เถรี]

ในยุคสมัยนั้น บ้านเรือนส่วนใหญ่มักจะเป็นเรือน "เครื่องผูก" หรือว่า "เครื่องสับ" ก็คือเป็นเรือนที่ปรุงมาจากไม้ไผ่เป็นหลัก ไม่ว่าจะเป็นไม้ไผ่สีสุก หรือว่าไม้ไผ่รวกก็ตาม จะเอามาสับฟาก ทำเป็นเตียงบ้าง ทำเป็นพื้นบ้านบ้าง หรือว่าทำเป็นข้างฝาบ้าง ตัวเรือนนั้นก็ใช้เสาไม้ไผ่ บางทีก็ตั้งบนพื้น บางทีก็ฝังลงดินไปสักคืบสักศอกเท่านั้น แล้วก็ใช้ไม้ไผ่เป็นคานพาด

เมื่อมีคานสองชั้นแล้ว ก็จะเรียงตัวไม้ไผ่เอาไว้จนกระทั่งเต็มพื้นที่ ผูกเอาไว้ พอแน่นหนาแล้วก็ตีฟากวางลงไป หลังจากนั้นทางท่อนบนก็ต่อเสาไม้ไผ่ขึ้นไปทำข้างฝา เมื่อได้ข้างฝาขึ้นมาแล้วก็มุงหลังคา บางบ้านก็ยังใช้ไม้ไผ่มุงหลังคาด้วย แต่ว่าส่วนใหญ่จะเป็นบ้านคนจีน เนื่องเพราะว่าคนจีนนั้นถนัดใช้ใบไผ่เป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นการเอามามุงหลังคา เอามาทำขนมจ้าง หรือว่าเอามาทำหมวกที่เรียกว่า "กุยเล้ย"

เมื่อเป็นเพียงเครื่องผูกเครื่องสับ จึงเป็นอันตรายได้ง่าย เพราะว่าเผลอขึ้นมาเมื่อไรก็ไฟไหม้ แล้วบรรดาผู้ใหญ่ก็มักจะเอาข้าวของเหน็บหลังคาเอาไว้ ไม่ว่าจะเป็นของใช้ หรือกระทั่งหนังสือสำคัญอย่างเช่นทะเบียนบ้าน หรือว่าสูติบัตรของเด็ก ๆ เมื่อถึงเวลาไฟไหม้ขึ้นมา เอกสารสำคัญก็หายหมด แล้วผู้ใหญ่ก็ไม่ค่อยจะให้ความสำคัญในการทำใหม่อีกด้วย..!

ถึงเวลาเด็ก ๆ จะไปโรงเรียน ไม่มีสูติบัตรไป ก็ต้องลำบากเดือดร้อนทั้งคุณครูและผู้ใหญ่บ้าน ที่จะต้องไปยืนยันว่าเด็กคนนี้อายุได้ ๗ ขวบเต็ม ขึ้น ๘ ขวบแล้ว สามารถเข้าโรงเรียนได้ ก็ต้องไปไล่หาวันเดือนปีเกิดกัน เพราะว่าส่วนใหญ่ผู้ใหญ่ก็ไม่รู้ว่าวันศุกร์ - เสาร์ - อาทิตย์ เป็นอย่างไร มักจะรู้แต่วันขึ้น - วันแรมเท่านั้น

อันดับแรกเลย ต้องหาให้ได้ว่าเกิดปีไหน ? ก็ต้องช่วยเหลือกัน เพราะว่าผู้ใหญ่บางทีเป็นสิบ ๆ ราย ก็ไม่มีใครรู้ว่าลูกหลานตัวเองเกิดเมื่อไร ? ต้องไปช่วยกันเตือนความจำ อย่างเช่นว่า "ลูกแกเกิดตอนควายบ้านข้าออกลูกพอดี" ในเมื่อเป็นเช่นนั้นก็ต้องมาไล่ว่าควายตัวนั้นอายุได้กี่ปี ? พอถึงเวลาแล้วก็ต้องมาหาเวลาเกิด อย่างเช่นว่า "มันเกิดเวลาบ่ายควาย" คำว่า "บ่ายควาย" ในที่นี้ก็คือเวลาที่แดดร้อนมาก มักจะเลยเที่ยงไปแล้ว เขาจะปล่อยควายที่ไถนาให้ไปพักผ่อน กินหญ้ากินน้ำ หรือบอกว่า "เกิดตอนได้ยินเสียงพระตีกลองเพลพอดี" เหล่านี้เป็นต้น