[เถรี]

วันนี้ตรงกับวันอังคารที่ ๒๙ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๖๗ แม้ว่าพระราชพิธีถวายผ้าพระกฐินโดยขบวนพยุหยาตราทางชลมารคจะผ่านไปแล้ว ๒ วันเศษ แต่ว่าควันหลงเกี่ยวกับความยิ่งใหญ่ ความงดงาม ความผูกพันระหว่างสถาบันพระมหากษัตริย์กับประชาชน ยังเป็นที่กล่าวขวัญถึงไปทั่วโลก

โดยที่ชาวต่างชาติเขาวิพากษ์วิจารณ์ว่า ในเรื่องของขบวนเรือนั้นต่างประเทศก็มี แต่ว่าจัดให้สนุกสนานบ้าง จัดให้ดูยิ่งใหญ่อลังการบ้าง แต่ว่าขาดความเชื่อมโยง ไม่เหมือนกับขบวนเรือพระราชพิธีของไทย ที่แสดงออกอย่างชัดเจนถึงความเชื่อมโยงระหว่างสถาบันพระมหากษัตริย์กับประชาชน หลายรายกล่าวว่า ดูแค่สีหน้าของประชาชนเมื่อยามเรือพระราชพิธีผ่านไปก็พอ เนื่องเพราะว่าบ่งบอกถึงความภาคภูมิใจ ความจงรักภักดี ตลอดจนกระทั่งความรักที่มีต่อวัฒนธรรม ประเพณี และสถาบันพระมหากษัตริย์ไทย

เรื่องพวกนี้จะว่าไปแล้วเป็นวัฒนธรรมที่สืบทอดมายาวนาน ในขณะเดียวกันประเทศไทยของเราก็รักษาเอาไว้ได้ดีมาก บันทึกของชาวต่างชาติที่เข้ามาในกรุงศรีอยุธยา สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช กล่าวถึงขบวนเรือพระราชพิธีในยุคนั้นว่ามีถึง ๔๐๐ ลำ ปัจจุบันนี้มีแค่ ๕๒ ลำ เหตุที่มีจำนวนต่างกัน ก็เพราะว่า สมัยโน้นเป็นขบวนพยุหยาตราสำหรับการรบทางน้ำ..! ก็คือต้องขนเอาทแกล้วทหารไปให้มากที่สุด เพื่อความได้เปรียบทางยุทธวิธี

แต่ปัจจุบันนี้ส่วนใหญ่แล้วเราใช้เป็นขบวนเรือเฉลิมพระเกียรติ และโดยเฉพาะเรือหลายลำที่ระบุเอาไว้ในกาพย์เห่เรือของเจ้าฟ้ากุ้ง ก็มาได้รับการซ่อมแซมขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๑ รัชกาลที่ ๕ ต่อรัชกาลที่ ๖ แล้วที่สร้างใหม่ขึ้นเลยก็คือเรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ ซึ่งต่อท้ายด้วยคำว่า เรือพระที่นั่งนารายณ์ทรงสุบรรณ รัชกาลที่ ๙ ก็เพราะว่าเหลือแต่โขนเรือ ที่ชำรุดทรุดโทรมต้องนำมาปรับปรุง แล้วก็ขุดเขาลำเรือขึ้นมาใหม่ แต่เมื่อเข้าร่วมขบวนพยุหยาตราทางชลมารค เราจะแยกไม่ออกว่าอะไรเป็นเรือใหม่ อะไรเป็นเรือเก่า เพราะว่าได้รับการบำรุงรักษามาเป็นอย่างดี และมีการใช้งานต่อเนื่องมาโดยตลอด

ขบวนเรือสมัยก่อนเป็นเรือรบ หลายท่านจะเห็นว่าหัวเรือจะติดตั้งปืนใหญ่ แล้วเป็นการซ่อนเอาไว้อย่างแนบเนียนมาก พูดง่าย ๆ ก็คือ ถ้าไม่ตั้งใจสังเกตก็ไม่เห็นปืนใหญ่ที่ติดตั้งอยู่เลย แล้วในขบวนเรือทั้งหมด นอกจากเรือพระที่นั่ง ก็ยังมีพวกเรือสำคัญก็คือเรือดั้ง ที่เอาไว้ป้องกันอาวุธยาว อย่างพวกธนู หน้าไม้ ปืนไฟ หรือว่าเรือแซง ที่มีเอาไว้เพื่อแทรกเข้าไปร่วมการโจมตีของเรือหลัก มาถึงยุคนี้สมัยนี้พวกคุณนึกภาพกันไม่ออกแล้ว