[เถรี]

แต่ว่าตามที่สนามหลวงจัดให้มีการสอบเก็บเอาไว้เป็นวันสุดท้าย โดยเริ่มจากวันที่ ๑ เป็นวิชาเรียงความแก้กระทู้ธรรม ซึ่งก็คือการกำหนดหัวข้อมาให้เราเทศน์บนหน้ากระดาษนั่นเอง

วันที่ ๒ เป็นวิชาธรรมวิภาค ซึ่งก็มีการนำเอาหัวข้อธรรมต่าง ๆ มาเป็นหมวด ๆ ไล่ตั้งแต่โลกบาลธรรม คือหิริ-โอตัปปะ ไปจนกระทั่งถึงหมวดที่ ๑๖ ก็คืออุปกิเลส ๑๖ ประการเป็นต้น

วันที่ ๓ จะเป็นการสอบวิชาพุทธประวัติและศาสนพิธี ซึ่งต้องศึกษาเกี่ยวกับความเป็นไปเป็นมาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าพระองค์ท่านเป็นลูกเต้าเหล่าใคร ? มาจากไหน ? เหตุใดจึงออกบวช ? ออกบวชแล้วศึกษาอย่างไรจึงตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ ? แล้วสิ่งที่พระองค์ท่านพากเพียรสอนมาตลอด ๔๕ พรรษา ข้อใหญ่ใจความเป็นอย่างไรบ้าง ? จนกระทั่งปรินิพพาน ได้รับการถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ตลอดจนกระทั่งการสังคายนาพระธรรมวินัย ส่วนศาสนพิธีนั้นศึกษาในส่วนของกุศลพิธี บุญพิธี ทานพิธี และหมวดเบ็ดเตล็ด

ส่วนวิชาวินัยบัญญัติก็คือเรื่องเกี่ยวกับศีลพระโดยตรง ต้องขอชมเชยบรรดาครูบาอาจารย์ซึ่งมาทำการอบรมก่อนสอบเป็นอย่างยิ่ง เนื่องเพราะว่าข้อสอบทั้ง ๔ วันนั้น ส่วนใหญ่แล้วตรงเกือบทั้งหมด วิชาที่ตรงน้อย อย่างน้อยก็ออกตรงกับที่อบรมก่อนไป ๖ - ๗ ข้อ ส่วนวิชาที่ตรงมากก็ออกทั้ง ๑๐ ข้อเลย อย่างเช่นวันนี้เป็นต้น

แต่ด้วยความที่ว่าวันนี้ทางกองงานเลขานุการ โดยพระวชิรปัญญาภรณ์, ดร. (พงศ์พันธ์ ขนฺติโสภโณ) หรือที่ผู้คุ้นเคยเรียกกันว่าท่านเจ้าคุณอ๋อ เลขานุการเจ้าคณะภาค ๑๔ ท่านจะมาตรวจเยี่ยมสนามสอบ เพียงแต่ว่าท่านขึ้นไปตรวจเยี่ยมสนามสอบอำเภอสังขละบุรีเสียก่อน เมื่อถึงเวลาท่านเปิดสนามสอบที่นั่น ทำการตรวจเยี่ยมเสร็จแล้ว จึงได้เดินทางกลับลงมา ซึ่งเป็นระยะทาง ๘๕ กิโลเมตร

ในเมื่อเป็นเช่นนั้น ในเมื่อเปิดสนามพร้อมกัน แต่ท่านต้องใช้ระยะเวลาเดินทางอีกประมาณชั่วโมงครึ่ง เนื่องจากว่าเส้นทางคดเคี้ยวอยู่บนเขา กระผม/อาตมภาพเห็นบรรดาภิกษุสามเณรผู้เข้าสอบนักธรรมชั้นตรีทำข้อสอบกันเร็วมาก เพราะว่าตรงกับตอนอบรมทั้ง ๑๐ ข้อ โดยเฉพาะปีนี้ไม่ได้ออกยากมากนัก จึงได้ไปยืนกล่าวเรื่องที่น่าสนใจต่าง ๆ ให้กับพระภิกษุสามเณรฟัง อยู่ในลักษณะของการบรรยายพิเศษ