[เถรี]

อย่างที่เคยกล่าวเอาไว้ว่า เมื่อเป็นประธานในการนำปฏิบัติธรรมประจำปีของพระนิสิตวิทยาลัยสงฆ์ต่าง ๆ กระผม/อาตมภาพก็ไม่เคยบังคับให้นิสิตมาปฏิบัติธรรมตามเวลา หากแต่ว่าจะลงไปยังสถานที่ก่อนเวลา แล้วเล่าประสบการณ์ปฏิบัติธรรมบ้าง เรื่องราวต่าง ๆ ที่ได้พบได้เห็นมาบ้าง ใครที่สนใจก็จะมารับฟังกันเอง ท้ายที่สุด เมื่อถึงเวลาตามตารางกำหนด ทุกคนก็มากันครบถ้วนสมบูรณ์โดยที่ไม่ต้องบังคับใคร

โดยเฉพาะวันนี้ กระผม/อาตมภาพเล่าเรื่องที่บรรดาครูบาอาจารย์ท่านไปอบรมที่พม่ามา แล้วทางด้านพม่านั้น วัฒนธรรมของพระภิกษุสามเณรของเขามีอะไรต่างจากเราบ้าง ของเราเองศีลข้อที่ห้ามรับประทานอาหารในเวลาวิกาล เราไปตีความว่าตั้งแต่หลังเที่ยงเป็นต้นไป ส่วนการเข้าบ้านในเวลาวิกาลโดยไม่บอกลาแล้วจะต้องอาบัติ เราไปตีความว่าเป็นเวลาตะวันตกดินไปแล้ว

แต่ทางพม่านั้น เขาตีความเท่ากันว่าเวลาวิกาลคือตะวันตกดินไปแล้ว ดังนั้น..เวลา ๔ โมง ๕ โมงเย็น พระพม่าจึงฉันอาหารกันเป็นปกติ เพราะถือว่าตะวันยังไม่ตกดิน โดยเฉพาะร้านอาหารต่าง ๆ จะมีห้องที่จัดสรรเอาไว้สำหรับพระโดยเฉพาะ ไม่ต้องนั่งปะปนกับฆราวาส เมื่อถึงเวลาถ้าพระเดินเข้าไป เขาก็จะนิมนต์เข้าไปในส่วนที่กันพื้นที่เอาไว้ แล้วต้องการอาหารชนิดไหนก็บอกได้เลย เขาจะรีบเอามาประเคนให้

ในส่วนนี้จะเห็นได้ว่าการตีความพระธรรมวินัยนั้น ของบ้านเรามีบางส่วนที่ลักลั่นกัน แต่ของพม่านั้นตีความในลักษณะเท่าเทียมกัน ก็คือวิกาลแปลว่าหลังพระอาทิตย์ตกดิน แต่เราท่านจะไปตีความพระวินัย โดยที่ไม่ได้มองจารีตประเพณีก็ไม่ได้

เพราะว่าจารีตประเพณีบ้านเรานั้น ถ้าหากว่าพระภิกษุสามเณรฉันอาหารในเวลาวิกาล คือตั้งแต่หลังเที่ยงไปแล้ว โทษทางสังคมมีสูงมาก ทั้ง ๆ ที่โทษทางพระโดนอาบัติปาจิตตีย์ สามารถที่จะปลงอาบัติหรือว่าแสดงคืนได้ โดยที่มีสัญญาว่าเราจะไม่คิดเช่นนี้อีก เราจะไม่พูดเช่นนี้อีก เราจะไม่ทำเช่นนี้อีก เป็นต้น แต่ว่าชาวบ้านเขามองเหมือนอย่างกับเราต้องอาบัติปาราชิก เพราะว่าไม่สามารถที่จะหักห้ามปากของตนเองได้ ก็จะเกิดการหวาดระแวงว่าแล้วศีลอื่น ๆ จะหักห้ามได้หรือ ?