[เถรี]

โดยเฉพาะหลายสำนักมีการแย่งตัวผู้เป็นนักศึกษาบาลีกัน อยู่ในระดับจ้างให้เรียนในนามสำนักของตัวเอง เนื่องเพราะว่าเจ้าสำนักสามารถเอาผลงานตรงนี้ไปใช้ในด้านการศึกษา เวลาที่ขอยศขอตำแหน่งก็มักจะได้ง่าย เพราะว่ามีผลงานที่เป็นรูปธรรมอย่างชัดเจน

เมื่อได้ประโยคบาลีมาก็มีการให้รางวัลกันหนัก ๆ บางวัดผู้ที่จบประโยค ๙ มา ได้รับถวายปัจจัยให้เป็นล้านเลยก็มี..! ซึ่งวัดเราถ้าได้ระดับร้อยบาทก็ดีใจตายชักแล้ว และที่ผ่าน ๆ มาก็ไม่มีการฉลองประโยคบาลีกันมาก่อนเลย

รุ่นเก่า ๆ อย่างพระครูสุตกาญจนวัฒน์, ดร. อดีตก็คือพระมหาปรีชา จิรนาโค พระครูกาญจนปริยัติคุณ อดีตก็คือพระมหาชุมพร ปิยธมฺโม หรือแม้กระทั่งพระมหานันทวัฒน์ เขมธมฺโม ป.ธ.๖ ที่ไปศึกษาอยู่วัดปากน้ำภาษีเจริญ จบประโยค ๖ แล้วเรียนต่อไม่ไหว เพราะว่าเจ็บไข้ได้ป่วย จนต้องเบนเข็มไปในทางสั่งสอนญาติโยม โดยการเปิดบ้านสุมโนขึ้นมา นำญาติโยมเจริญพระกรรมฐานแทน

พอมาถึงรุ่นเราที่มีการฉลองกัน ก็ถือว่าเป็นไปตามทางโลก แต่ขณะเดียวกันเราก็ต้องไม่ลืมว่า ในการเรียนของเรานั้น วัตถุประสงค์ที่แท้จริงคืออะไร ? โดยเฉพาะถ้าอยู่นาน ๆ ไป มีอายุพรรษาได้ระดับ อาจจะต้องไปรับหน้าที่พระสังฆาธิการระดับใดระดับหนึ่ง อย่างเช่นเจ้าอาวาส เป็นต้น ซึ่งกฎเกณฑ์กติกาเขาก็ตั้งโดยเอาความรู้มากขึ้นไปเรื่อย ๆ มีแนวโน้มว่าต่อไปเจ้าอาวาสอย่างน้อยจบปริญญาตรี โดยเฉพาะปริญญาตรีทางด้านพระพุทธศาสนา

จะว่าไปแล้วก็เป็นความปรารถนาดีของผู้บังคับบัญชา ที่ต้องการให้เราท่านทั้งหลายไม่ใช่ว่าบวชมาแล้ว "ฉันเช้าแล้วเอน ฉันเพลแล้วนอน ตอนบ่ายพักผ่อน ตอนค่ำจำวัด" อย่างน้อย ๆ การศึกษาเล่าเรียนของเรา ถึงจะไม่ได้ใช้งานจริง ก็ขอให้อยู่ในลักษณะภัณฑาคาริกปริยัติ ก็คือเรียนแบบคลังสะสมความรู้ มีโอกาสก็จะได้ถ่ายทอดต่อให้บุคคลรุ่นหลัง ๆ ต่อไป

โดยเฉพาะบุคคลที่ทำหน้าที่การสอนในพระปริยัติธรรม ไม่ว่าจะเป็นแผนกธรรม แผนกบาลี หรือว่าแผนกสามัญ จากประสบการณ์ของกระผม/อาตมภาพคือ ยิ่งสอนตัวเองยิ่งเก่ง เพราะว่าเท่ากับได้ทบทวนความรู้อยู่ตลอดเวลา อย่างที่หลายท่านจะเห็นว่า ถึงเวลาสอบนักธรรมสนามหลวง กระผม/อาตมภาพสามารถเฉลยปากเปล่าได้ทุกข้อ ก็เพราะว่าสอนแล้วสอนอีก ย้ำแล้วย้ำอีก แต่ว่าผู้เรียนก็มักจะเป็นผู้ใหม่อยู่ตลอดเวลา