[เถรี]

แล้วถ้าหากว่าเราขาดสติ ในขณะที่หลับบางคนก็ทำเรื่องราวต่าง ๆ ไปโดยที่ไม่รู้ตัว ที่โบราณเรียกว่า "ไหล" ก็คือ "หลับไหล" หลับแล้วก็ยังไปเรื่อย ๆ บางคนลุกขึ้นมาหุงข้าว ต้มแกง ทำความสะอาดบ้านเรือน จนเสร็จเรียบร้อย กลับไปนอนใหม่ แล้วไม่รู้ว่าตัวเองทำ..!

บางคนก็สงสัยว่ากินหน่อยเดียว ทำไมอ้วนเอาอ้วนเอา ? จนกระทั่งหมอต้องสั่งให้ติดกล้องวงจรปิดพิสูจน์ตัวเอง แล้วก็เห็นว่าตอนที่หลับอยู่ ลุกขึ้นมาเปิดตู้เย็นหาของกินทุกคืน แต่เจ้าตัวไม่รู้เรื่องเลย เพราะว่าขาดสติ..!

ตอนสมัยกระผม/อาตมภาพยังเด็ก ๆ อยู่ มีรุ่นพี่อาวุโสน่าจะรุ่นประมาณป้าแล้ว ตกน้ำตายเพราะว่าไหลแบบนี้..! ก็คือไปหาบน้ำที่ท่าน้ำทั้ง ๆ ที่หลับอยู่ ไม่ใช่ผีเจ้าเข้าสิงอะไรทั้งนั้น แต่ว่าเป็นการทำไปตามจิตใต้สำนึกที่ภาษาฝรั่งเรียกว่า subconsciousness เคยทำอะไรก็ทำแบบนั้น เคยทำความสะอาดบ้าน ถึงเวลาก็ไปทำความสะอาดบ้าน เคยทำครัว ถึงเวลาก็ไปทำครัว เคยตักน้ำใส่ตุ่ม ก็ไปตักน้ำ แต่คราวนี้ท่าน้ำลื่น ตนเองตกลงไปในภาวะหลับ เลยจมน้ำตาย..!

นี่คือการขาดสติ การฝึกกรรมฐานของเราส่วนที่สำคัญที่สุดเพื่อให้เรามีสติ รู้เท่าทันกิเลส รัก โลภ โกรธ หลง ต่าง ๆ แล้วก็หาทางระงับยับยั้ง ลด ละ จนกระทั่งเลิกได้ ที่จะไม่กระทำสิ่งทั้งหลายเหล่านั้น แต่ถ้าหากว่าตั้งเป้าหมายเอาไว้สูงสุด เราก็ต้องหวังว่าพ้นจากกิเลส เข้าสู่พระนิพพาน

ส่วนใหญ่แล้วพวกเราตั้งเป้าไว้สูง แต่การกระทำต่ำมาก เหมือนกับตั้งเป้าไว้ว่าเราจะซื้อที่พร้อมบ้าน ๖๐ ตารางวา แต่ทำงานวันละ ๓๐ นาที ถ้าไม่ได้ระดับ CEO ของ Apple คงไม่มีทางที่จะทำได้..!

เนื่องเพราะว่ากิเลสนั้นกินเราอยู่ตลอดเวลา ทั้งหลับ ทั้งตื่น ทั้งยืน ทั้งนั่ง แต่เราเองที่ปฏิบัติธรรมหวังความหลุดพ้น นั่งกรรมฐานเช้า ๓๐ นาที เย็น ๓๐ นาที รวมแล้วหนึ่งวันหนึ่งคืนที่มี ๒๔ ชั่วโมง เราเจริญกรรมฐาน ๑ ชั่วโมง เทียบบัญญัติไตรยางค์แบบเด็ก ป. ๑ ก็รู้อยู่ว่าขาดทุนตลอดเวลา..!

เนื่องเพราะว่าการต่อสู้กับกิเลสเหมือนกับการว่ายทวนน้ำ เราว่ายทวนน้ำ ๑ ชั่วโมง แล้วปล่อยไหลตามน้ำไป ๒๓ ชั่วโมง เสร็จแล้วก็ว่ายทวนน้ำขึ้นมาใหม่ แล้วปล่อยไหลตามน้ำไปอีก กลายเป็นคนขยันทำกรรมฐานทุกวัน แต่หากำไรอะไรไม่ได้สักนิดเดียว..!

บางคนก็ยังมาบ่นว่า "ปฏิบัติธรรมมาเป็น ๑๐ ปีแล้ว ไม่เห็นมีความก้าวหน้าเลย" แล้วสิ่งที่เราทำ สมกับสิ่งที่เราหวังหรือไม่..?