[เถรี]

พวกเราเป็นคนที่ทำอะไรแล้วไม่ค่อยจะบอกกันก่อน อย่างเช่นการสร้างวัตถุมงคลที่จะเอาไปเข้าพิธีที่วัดท่าขนุน เชื่อไหมว่าอาตมามารู้เอาตอนที่เขาเอามาขึ้นหน้าเว็บ เปิดบัญชีจำหน่ายเรียบร้อยแล้ว สร้างในนามวัดท่าขนุน แต่เจ้าอาวาสรู้ทีหลัง จะบอกว่ากำลังใจเขามุ่งแต่งานจนลืม..ก็ไม่ใช่ เพราะว่าอะไรควรหรือไม่ควรนั้นต้องมีขั้นตอน

ในเรื่องของระยะเวลาอย่างหนึ่ง ความใกล้ชิดอย่างหนึ่ง จะทำให้พวกเราเผลอตัว แล้วก็ลืม โดยเฉพาะในเรื่องของพระ พอเราลืมแล้ว ก็จะมี กาย วาจา ใจ อะไรเล็ก ๆ น้อย ๆ ในความรู้สึกของตัวเอง แต่จะกลายเป็นเรื่องใหญ่ที่มีโทษทีหลัง ต้องระมัดระวังให้ดี ต้องใช้คำว่า "อย่าทำตัวเป็นกันเอง" เป็นอันขาด ถ้าทำตัวเป็นกันเองเมื่อไร โทษจะเกิดได้ง่าย เพราะประมาทไปแล้ว

ถาม : พอพิจารณา ๆ ไป คำว่าไม่เป็นไรนี่ หนักหนาสาหัสเอาการเหมือนกันนะครับ
ตอบ : ต้องไปดูในมหาปรินิพพานสูตร ทีฆนิกาย สุตตันตปิฎก ก่อนพระพุทธเจ้าปรินิพพาน พระองค์ตรัสกับพระอานนท์ว่า "อานันทะ ดูก่อน..อานนท์ ต่อไปในภายภาคหน้า สงฆ์พึงหวังว่า สิกขาบทใดที่ไม่เหมาะกับยุคสมัย และเป็นสิกขาบทเล็กน้อย ให้สงฆ์ทั้งหลายเพิกถอนสิกขาบทเหล่านั้นได้"

ปรากฏว่าการสังคายนาพระไตรปิฎกครั้งแรกผ่านไป มีการกล่าวถึงเรื่องนี้ในการสังคายนา แต่ว่าพระอรหันต์ทั้ง ๕๐๐ รูป ไม่เพิกถอนแม้แต่สิกขาบทเดียว คนรุ่นหลังเขามาวิเคราะห์กันว่า สิกขาบทเล็กน้อยหมายถึงอะไร ? นอกจากปาราชิกแล้ว ที่เหลือเล็กน้อยหมดหรือ ? บางคนก็บอกว่า ไม่หรอก นอกจากปาราชิกและสังฆาทิเสสแล้ว ที่เหลือเล็กน้อยทั้งหมด จนกระทั่งไล่ลงไป ปาราชิก สังฆาทิเสส ถุลลัจจัย ไล่ไปจนถึงอาบัติทุกกฎว่าเล็กน้อย ยังตกลงกันไม่ได้จนทุกวันนี้

แต่ขอให้รู้ว่า ในความละเอียดของพระอรหันต์แล้ว คำว่าเล็กน้อยไม่มี เป็นเรื่องใหญ่ทั้งหมด เหมือนกับเขื่อนที่เกิดรูรั่วเพียงเล็กน้อย ก็สามารถทำให้เขื่อนทั้งเขื่อนพังได้ในภายหลัง เพราะน้ำจะเซาะให้กว้างไปเรื่อย ตรงจุดนี้บรรดานักวิเคราะห์รุ่นหลังเขาไม่ได้คิดถึง เขาคิดถึงอย่างเดียวว่า ในสมัยนั้นอาจจะถกเถียงตกลงกันไม่ได้ว่าข้อไหนเล็กน้อย ก็เลยคงไว้ทั้งหมด แต่ความจริงก็คือ ในสายตาของพระอรหันต์ คำว่าเล็กน้อยไม่มี อะไรที่พระพุทธเจ้าสั่ง เป็นเรื่องใหญ่ทั้งหมด

ดังนั้น...พวกเราถ้าอยู่ใกล้ชิดพระ อย่าเล็กน้อยและเป็นกันเองกับพระ และขณะเดียวกัน ถ้าบวชเข้ามาแล้วอย่าเป็นกันเองกับศีล ถ้าเห็นว่าศีลเป็นเรื่องเล็กน้อยและเป็นกันเอง...เจ๊งแน่ เพราะว่าการล่วงสิกขาบทเล็ก ๆ น้อย ๆ ถ้าเกิดขึ้น จะเกิดความรู้สึกว่า "ก็คราวที่แล้วยังได้ เอาอีกหน่อยเถอะ.." พอมากขึ้น ๆ ความหยาบของจิตก็ปรากฏ เดี๋ยวก็ล่วงสิกขาบทที่หนักกว่านั้นได้


พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ช่วงเย็น ณ บ้านอนุสาวรีย์
วันเสาร์ที่ ๖ มีนาคม ๒๕๕๓