[สุธรรม]

ถาม : การจะเห็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ของร่างกาย
ต้องทำอย่างไรเจ้าคะ ?
ตอบ : พิจารณา..!

ถาม : ปัจจุบันนี้ ทำได้แค่ เห็นร่างกาย เป็นตุ่ม เล็บยาวขึ้น หรือสีเปลี่ยน อนิจจัง เห็นได้เท่านี้ ส่วนอนัตตา เห็นตอนเข้าสมาธิ แล้วจิตเริ่มทิ้งกายได้เป็นบางส่วน แต่ยังทิ้งไม่ได้ทั้งตัว เห็นว่า ผู้รู้กาย กับกายนั้นแยกกันชัดเจน ลูกรู้สึกว่าเห็นไตรลักษณ์ของรูปธรรม ยากกว่าการเห็นไตรลักษณ์ของนามธรรม จะเห็นอนิจจังของร่างกายมากขึ้น ต้องพิจารณาอย่างไร ?
ตอบ : พิจารณาว่าทุกอย่างไม่เที่ยง

ถาม : การเห็นทุกขัง ว่าร่างกายนี้ตั้งอยู่ไม่ได้ ในขณะที่ยังมีชีวิต เพื่อละสักกายทิฏฐิ ต้องพิจารณาอย่างไร ?
ตอบ : ตั้งอยู่ไม่ได้เป็นทั้งอนิจจังและอนัตตา การเห็นทุกข์คือการเห็นชัดว่าทุกสิ่งมีแต่บีบคั้นให้เราต้องทน

ถาม : การเห็นอนัตตาของกาย ในลักษณะที่เล่าถวายไป ทำถูกต้องหรือไม่
ตอบ : ต้องเห็นชัดว่าไม่มีอะไรเป็นเราหรือเป็นของเรา

ถาม : การจะเห็นร่างกายแตกดับประดุจต่อมน้ำ มีวิธีปฏิบัติให้เข้าถึงได้อย่างไร ?
ตอบ : ดูเวลาฟองอากาศผุดขึ้นจากน้ำแล้วแตกสลายไป พร้อมกับพิจารณาให้เห็นว่า ร่างนี้ก็มีสภาพแบบนั้นเช่นกัน