[เถรี]

เรื่องของฟ้าฝน ต้องบอกว่าธรรมชาติเป็นอย่างนั้น แต่ถ้าหากว่าเกินพอดี จนเกิดเป็นอุทกภัยต่าง ๆ ก็ค่อนข้างจะอันตราย บ้านเราที่ผ่านมาก็ช่วงลำปาง ปัจจุบันนี้มาถึงตาก น้ำก็เริ่มมีท่วมแล้ว อยุธยา ซึ่งปกติแล้วเป็นทุ่งรองรับน้ำหลาก ช่วยป้องกันเมืองหลวงในสมัยนั้นมาหลายต่อหลายครั้ง ตอนนี้น้ำก็เริ่มท่วมแล้ว

คนโบราณของเราอยู่กับธรรมชาติแบบคล้อยตามกัน ไม่ไปขวางธรรมชาติ เพราะฉะนั้น..เรื่องของน้ำหลากกลายเป็นเรื่องที่คนโบราณเขารอ เพราะว่าถ้าน้ำหลากมา ถึงเวลาข้าวกล้าได้น้ำ ได้ "โอชะ" คือปุ๋ยที่มากับน้ำหลาก ทำให้งอกงามเป็นพิเศษ แล้วบรรดาสัตว์น้ำต่าง ๆ ที่เป็นอาหารก็มากับน้ำเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็น กุ้ง หอย ปู ปลา ชอบแบบไหน ก็หากินแบบนั้น

แต่ว่าปัจจุบันปลาหลายชนิดที่กระผม/อาตมภาพเคยพบเห็นสมัยเด็ก ๆ สมัยนี้ไม่ค่อยได้พบแล้ว อย่างเช่นว่าปลาสังขะวาด ปลาหนวดพราหมณ์ ปลาเสือตอ หรือแม้กระทั่งปลาใหญ่อย่างปลายี่สกหรือปลากะโห้ ซึ่งโตได้เป็นร้อย ๆ กิโลกรัม ก็ไม่ค่อยได้เจอกันแล้ว

หรืออย่างปลากราย สมัยเด็ก ๆ เขาจับมาได้แต่ละตัวยาวเป็นวา อย่าลืมว่าวาคือสองเมตร..! แล้วที่กระผม/อาตมภาพเบื่อที่สุดก็คือ ผู้ใหญ่จะให้ตำเนื้อปลากราย เพื่อที่จะเอามาทำลูกชิ้น ตำกันจนแขนโตไปข้างหนึ่ง..! ถ้าถามว่าต้องตำขนาดไหนถึงจะใช้ได้ ? ผู้ใหญ่เขาบอกว่า "ปั้นก้อนแล้วขว้างใส่ข้างฝา ถ้าติดหนับอยู่ก็ใช้ได้..!" เป็นวิธีการที่โหดร้ายมาก หรือว่าปลาค้าว ซึ่งเป็นตระกูลของปลาเนื้ออ่อน ลักษณะใกล้เคียงกับปลากราย ตัวใหญ่มาก ยาวเป็นวาเหมือนกัน สมัยนี้ก็ไม่ค่อยได้เห็น

แล้วปรากฏการณ์ที่เรียกว่า "ปลาออ" ก็คือฝูงปลาแห่กันมาพร้อม ๆ กันแน่นไปทั้งแม่น้ำ เพื่อที่จะไปหาที่วางไข่ ถ้าบ้านไหนต้องการ ก็เอาเข่งไปตักเอา เพราะว่ามาแน่นไปทั้งแม่น้ำเลย แล้วเสียงปลาร้อง ถ้าใครเคยได้ยินทีหนึ่งจะจำได้ติดใจ พวกเราไม่เคยได้ยินเสียงปลาร้อง จึงไม่รู้ว่าปลาร้องได้เหมือนกัน

โดยเฉพาะสมัยนั้น เขารอปลาสร้อยมา ถ้ามากันทีหนึ่งเต็มแม่น้ำ ผู้ใหญ่ก็จะใช้เครื่องมือหาปลาทุกชนิดที่มีอยู่ ระดมจับให้ได้มากที่สุด เพื่อเอามาหมักทำน้ำปลา สมัยนี้การหมักน้ำปลา ไม่แน่ใจเหมือนกันว่าวิธีการเป็นอย่างไร แต่เห็นว่าส่วนใหญ่แล้วใช้กระดูกสัตว์ในการหมัก หรือไม่ก็เติมสี เติมกลิ่นลงไปในน้ำเกลือ