[เถรี]

ถึงแม้พระเจ้าพระเจ้าสุทโธทนมหาราชพระราชบิดา จะสั่งให้บรรดาข้าราชบริพารกำจัดสิ่งอันเป็นข้าศึกต่อสายตาของราชกุมารไปจนหมด ก็คือไม่ให้มีคนแก่ คนเจ็บ คนตาย ปรากฏอยู่ตรงหน้าเลย แต่ปรากฏว่าเมื่อพระองค์พระชนมายุได้ ๒๙ ชันษา เสด็จออกประพาสอุทยาน เป็นเวลาที่เหมาะสมแล้ว เทวดาจึงแสดงเทวทูตทั้ง ๔ คือ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และนักบวช ให้ปรากฏแก่ราชกุมาร เมื่อพระองค์ท่านทอดพระเนตรแล้วก็เกิดสลดสังเวชใจ มีวิสัยน้อมไปทางบรรพชา และได้เสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์ตั้งแต่บัดนั้น

พวกเราลองเทียบน้ำใจขององค์มหาโพธิสัตว์ ว่าพระองค์ท่านจะได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิปกครองโลก แต่สลัดตัดทิ้งโดยไม่ไยดีในราชสมบัติทั้งปวง เพราะต้องการจะออกแสวงหาธรรม แม้กระทั่งพระชายาที่งดงามที่สุดและเพิ่งจะให้พระประสูติกาลราหุลกุมาร ซึ่งเป็นลูกคนแรกก็ว่าได้ และไม่ใช่คนแรกอย่างเดียว เป็นลูกคนเดียวเสียด้วย

แต่พระองค์ท่านเห็นว่า ความรักความอาลัยในครอบครัวและทรัพย์สมบัติทั้งหลาย ไม่สำคัญเท่ากับการแสวงหาธรรมเพื่อความหลุดพ้น แล้วจะได้มาขนถ่ายสัตว์โลกข้ามวัฏสงสาร จึงได้สละประโยชน์สุขส่วนน้อย เพื่อประโยชน์ส่วนใหญ่ของสรรพสัตว์ทั้งหลาย

ถ้าหากว่าท่านทั้งหลายมองไปทางด้านหลัง จะเห็นพระบรมฉายาลักษณ์ของ สมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ในหลวงรัชกาลที่ ๙ ซึ่งมีพระบรมราโชวาทเอาไว้ข้อหนึ่งว่า ให้พวกเราสละประโยชน์สุขส่วนน้อยของตน เพื่อประโยชน์สุขส่วนใหญ่ของบ้านเมือง นี่คือน้ำพระทัยเดียวกัน ดังนั้น..เรื่องทั้งหลายเหล่านี้จึงเป็นข้อคิด และขณะเดียวกันก็เป็นเครื่องวัดกำลังใจของเราว่า ถ้าเราอยู่ในสถานการณ์แบบนั้น ท่านจะสามารถตัดขาดได้เหมือนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือไม่ ?

พระองค์ท่านอธิษฐานเพศเป็นบรรพชิต เสด็จออกบิณฑบาต อาหารที่ได้รับมา บาลีใช้คำว่า "เมื่อมองดูอาหารนั้นแล้ว รู้สึกเหมือนลำไส้จะปลิ้นออกมาทางปาก" ก็คือจะอ้วก..!

เนื่องเพราะว่าทรงเสวยแต่พระกระยาหารที่ประณีตที่สุด แล้วมาเจออาหารของชาวบ้านทั่วไป บุคคลที่ไปอินเดียกับกระผม/อาตมภาพจะรู้ดี หลายท่านกินอาหารของเขาไม่ได้เลย แต่พระองค์ท่านก็ตัดพระทัยว่า ถ้าความลำบากแค่นี้เราทนไม่ได้ แล้วเราจะเอากำลังที่ไหนไปแสวงหาโมกขธรรม เมื่อตัดพระทัยได้ ก็สู้ทนเสวยกระยาหารหยาบที่สุดในชีวิตที่พระองค์ท่านเคยพบมา