[เถรี]

ในเมื่อเขาตั้งหัวข้อมาให้ ท่านก็พินิจพิจารณาว่า ถ้าท่านจำเป็นที่จะต้องบอกกล่าวให้ญาติโยมฟังแล้วเข้าใจ ท่านควรที่จะเขียนอธิบายอย่างไร แล้วก็โยงเอาเนื้อหานั้นมากับหัวข้อที่เรากำหนดไว้ว่าจะเป็นข้อรับ อธิบายข้อรับของเราให้สมเหตุสมผลกับหัวข้อที่ทางสนามสอบตั้งมา เมื่อทุกอย่างสมเหตุสมผลแล้วก็สรุปจบ "เอวัง ก็มีด้วยประการฉะนี้" ได้

ดังนั้น..วิชาการเรียงความแก้กระทู้ธรรมนั้น รุ่นของกระผม/อาตมภาพถือว่าเป็นวิชาช่วยให้สอบได้ เพราะว่าเขียนอธิบายอย่างไรก็ได้คะแนนทั้งสิ้น จึงไม่เข้าใจว่าท่านทั้งหลายในปัจจุบันนี้ ทำไมจึงทำให้กลายเป็นวิชาที่ซ้ำเติมให้เราสอบตก !? เมื่อท่านทั้งหลายเข้าใจตรงจุดนี้แล้ว ต่อไปก็น่าจะทำการเขียนเรียงความแก้กระทู้ธรรมได้ง่ายขึ้น

อีกประการหนึ่ง เมื่อท่านทั้งหลายอยู่นานไป ไม่ว่าจะรักสงบขนาดไหนก็ตาม วันร้ายคืนร้าย เวรกรรมนำส่ง ตำแหน่งผู้ช่วยเจ้าอาวาส รองเจ้าอาวาส หรือว่าเจ้าอาวาสก็จะตกมาถึง ไม่ว่าท่านจะต้องการหรือไม่ต้องการก็ตาม เมื่อญาติโยมทั้งหลายเขาศรัทธาและเห็นว่าท่านเหมาะสม ระบุลงมาแล้ว ทุกท่านก็ต้องวางกำลังใจอยู่ในลักษณะว่า "เราก็ชายหมายมาดว่าชาติเชื้อ ถึงปะเสือก็จะสู้ดูสักหน"

ดังนั้น..ท่านทั้งหลายที่ขอเข้าสอบนักธรรมชั้นโทและชั้นเอก ท่านจึงต้องทำใจล่วงหน้าไว้เลยว่า ท่านต้องสอบให้มีความรู้ติดตัวอย่างแท้จริง ไม่ใช่สอบแค่ให้ผ่าน แค่ให้จบ ให้หมดภาระไป เพราะว่าถ้าท่านทำอย่างนั้นแล้ว ถึงเวลาความรู้ในการบริหารงานคณะสงฆ์ก็ไม่มี ความรู้ในการที่จะปกครองสัทธิวิหาริก คือ บุคคลที่เราบวชให้ก็ไม่มี ความรู้ที่จะปกครองอันเตวาสิก คือ ลูกศิษย์ที่มาพึ่งพาอาศัยก็ไม่มี โดยเฉพาะญาติโยมที่ช่วยเหลือเจือจานเรามาตลอด เมื่อทุกข์กายทุกข์ใจมา เราก็ไม่มีหลักธรรมไปคลายทุกข์ให้ เพราะว่าเราสักแต่ว่าสอบให้ผ่าน ๆ ไป ถึงเวลาแล้ว ไม่มีอะไรเหลือติดหัวตัวเองไว้เลย..!

กระผม/อาตมภาพจึงต้องชี้แจงสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ เพื่อเปลี่ยนทัศนคติของบุคคลที่เข้าสอบ เนื่องจากว่า ก่อนที่จะสอบนักธรรมชั้นนวกภูมิ และนักธรรมชั้นตรี ในสมัยที่กระผม/อาตมภาพเพิ่งบวชนั้น กระผม/อาตมภาพก็มีอคติต่อการเรียน เพราะเห็นว่าตำราบางส่วนนั้นชักจูงให้เราผิดพลาด อย่างเช่นคำถามของนักธรรมชั้นตรีที่ว่า ฆฏิการพรหม ผู้นำเอาบริขาร ๘ มาถวายเจ้าชายสิทธัตถะในการออกมหาภิเนษกรมณ์เป็นผู้ใด ? จงอธิบายมาให้สมเหตุสมผล