[เถรี]

ต้องบอกว่าสายการปฏิบัติธรรมต่าง ๆ นั้น บรรดาต้นสายไม่ได้ทะเลาะกันเลย ถ้าเราดูต้นสายของการปฏิบัติในสายพุทโธ จะกล่าวว่าเป็นหลวงปู่มั่น ทางด้านอีสานเป็นต้นสายก็ตาม หรือสายการปฏิบัติแบบสัมมาอะระหัง มีหลวงปู่สด วัดปากน้ำภาษีเจริญ เป็นต้นสาย การปฏิบัติแบบพองยุบมีหลวงปู่พม่า หรือ ดร.ภัททันตะ อาสภมหาเถระ ซึ่งตอนหลังไปจำพรรษาอยู่ทางวิเวกอาศรม จังหวัดชลบุรี เป็นต้นสายก็ตาม

กล่าวโดยคร่าว ๆ แล้ว บรรดาเจ้าอาวาสที่นับเป็นต้นสาย หรือหลวงปู่หลวงพ่อที่เป็นต้นสายนั้น ท่านไม่ได้มานั่งถกเถียงกันว่าของใครถูก ของใครผิด หากแต่ว่าบรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายต่างหากที่เอากิเลสไปชนกัน แล้วก็แบ่งแยกว่านี่เป็นสายฉัน นั่นเป็นสายเธอ เมื่อแบกกิเลสไปชนกัน ถึงเวลาแล้วต่างคนต่างก็ถือทิฏฐิมานะ แบกตัวกูของกูไปอย่างเต็มที่ ต้องของอาจารย์กูเท่านั้นจึงจะถูก ก็จะไปงัดข้อกันจนทำให้เกิดการแตกแยกขึ้นมาในพระพุทธศาสนาของเราโดยใช่เหตุ หลังจากนั้นเมื่อแบกกิเลสกันมาก ๆ ก็จะมีแนวโน้มแตกออกเป็นหลายสายดังที่กระผม/อาตมภาพได้บอกกล่าวไปแล้วในเบื้องต้น

อยากจะบอกว่าสิ่งที่ครูอาจารย์ต้นสายทั้งหลายประพฤติปฏิบัติมานั้น ล้วนแล้วแต่อยู่ใน ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทั้งสิ้น ผู้ใดที่ถนัดตรงจุดไหน ถนัดที่แบบไหน ก็ได้สั่งสอนลูกศิษย์ไปในแบบนั้น ลูกศิษย์ทั้งหลายถ้าหากว่าชอบใจในปฏิปทานั้นก็ยึดถือปฏิบัติตาม ๆ กันมา ทำให้เกิดเป็นสายโน้นสายนี้

เหมือนอย่างกับครูบาอาจารย์ที่เป็นอาจารย์ใหญ่ท่านหนึ่ง ได้สอนการทำอาหารออกไปเป็นเมนูถึง ๘๔,๐๐๐ อย่าง บรรดาลูกศิษย์เรียนรู้ไปแล้วมีความถนัด มีความชำนาญแบบไหน ก็ทำอาหารแบบนั้นออกมาจำหน่าย บรรดานักชิมทั้งหลายเมื่อชิมที่ร้านไหนแล้วเกิดติดใจ ก็บอกต่อ ๆ กันไป ท่านที่ชอบอาหารรสเดียวกันก็ไปกินที่ร้านนั้นมาก จนก่อให้เกิดชื่อเสียงของร้านนั้น ๆ ขึ้นมา แต่ว่าทั้งหลายทั้งปวงนั้น ล้วนแล้วแต่มาจากครูใหญ่ อาจารย์ใหญ่ที่สอนไปทั้งสิ้น