[เถรี]

"พระพุทธเจ้าท่านทรงมีพระสัพพัญญุตญาณ พระอนาคตังสญาณ บรรดานักวิเคราะห์เขาวิเคราะห์ว่า สมัยนั้นแคว้นมคธ แคว้นโกศล แคว้นวัชชี แคว้นวังสะ เป็นประเทศใหญ่ เป็นมหาอำนาจ โดยเฉพาะมคธและโกศลเป็นมหาอำนาจใหญ่มาก แต่ว่าผู้ปกครองนิสัยไม่เหมือนกัน พระเจ้าปเสนทิโกศลค่อนข้างจะเด็ดขาดและโหดอยู่สักหน่อย แต่พระเจ้าพิมพิสารค่อนข้างจะใจดี พระพุทธเจ้าก็เลยต้องไปเขตพระเจ้าพิมพิสารก่อน

เรามาสังเกตดูว่า พระพุทธเจ้าเสด็จจากอุรุเวลาเสนานิคมไปยังพาราณสีเพื่อโปรดปัญจวัคคีย์ พาราณสีเป็นเมืองหลวงของแคว้นกาสี แคว้นกาสีขึ้นอยู่กับแคว้นโกศล ส่วนแคว้นกบิลพัสดุ์ แคว้นเทวทหะก็ขึ้นอยู่กับแคว้นโกศล แปลว่าพระพุทธเจ้าท่านอยู่ในฐานะเจ้าชายของเมืองขึ้น ถ้าไปทำอะไรโฉ่งฉ่างมีสิทธิ์ตายได้ ก็คือ ถ้าพระเจ้าปเสนทิโกศลตีความผิดนิดเดียวว่า พระพุทธเจ้าไปซ่องสุมผู้คนเพื่อแข็งเมืองก็เป็นเรื่องเลย พระพุทธเจ้าจึงต้องไปแบบเงียบ ๆ จากอุรุเวลาเสนานิคมไปยังป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ระยะทาง ๒๓๐ กิโลเมตรตามระยะทางในปัจจุบัน

๒๓๐ กิโลเมตร พระพุทธเจ้าใช้เวลาเสด็จกี่วัน ? ลองมานับดู พระองค์ท่านตรัสรู้กลางเดือนหก เสวยวิมุตติสุข ๔๙ วัน แสดงปฐมเทศนากลางเดือนแปด ห่างกันสองเดือน แต่ระยะเวลาหายไป ๔๙ วันแล้ว ก็แปลว่าเหลืออีก ๑๑ วัน คราวนี้เขาระบุไว้ชัดว่าพระพุทธเจ้าไปถึงก็เป็นคืนแรม ๑๔ ค่ำ ก็แปลว่าใช้เวลาเดินทาง ๑๐ วัน พระพุทธเจ้าเดินทางได้วันละ ๑๒๐ โยชน์ ใช้เวลาเดินทางตั้ง ๑๐ วัน ระหว่างนั้นพระองค์ท่านทำอะไรอยู่ ?

เขาบอกว่าพระองค์ท่านทำการสำรวจทางยุทธศาสตร์ไว้ก่อน ดูทางหนีทีไล่ไว้ก่อน ดูว่าผ่านใครสำนักไหน มีชื่อเสียงเรียงนามอย่างไร เผื่อมีโอกาสจะกลับมาแสดงธรรมเพื่อสงเคราะห์ พระองค์ก็คงจะไปสะดุดตาที่ชฎิลสามพี่น้อง

๑๐ วันเดินทาง ๒๓๐ กิโลเมตร ก็แปลว่า พระองค์ท่านเดินทางวันละ ๒๓ กิโลเมตร ถือว่าสบายสุด ๆ อาตมาเดินสบาย ๆ วันหนึ่งตั้ง ๔๐ กิโลเมตร นั่นพระพุทธเจ้านะ ท่านเดินวันหนึ่งได้ตั้ง ๑๒๐ โยชน์ (เกือบพันกิโล) แต่ปรากฏว่าท่านใช้ระยะเวลาเดินทางตั้ง ๑๐ วัน เขาก็เลยวิเคราะห์ไปว่า พระองค์ทำการสำรวจทางยุทธศาสตร์ไปด้วย ว่าจะเผยแผ่พระพุทธศาสนาแบบไหน"