[ตัวเล็ก]

ถาม : การกำหนดจิตควบคำภาวนาขึ้นลงเป็นเส้นตรงภายในร่างกายจากจมูกไปท้อง จากท้องไปจมูก โดยไม่ได้กำหนดรู้ลม จิตไม่ได้สนใจลมภายใน แต่เพราะในร่างกายเป็นช่องว่างที่มีลมเป็นฐาน การกำหนดจิตแบบนี้แม้ไม่ได้สนใจในลม ถือว่าเป็นการทำอานาปานสติหรือไม่ครับ ?
ตอบ : ถ้าไม่เกาะลม ไม่ถือว่าเป็นอานาปานสติ อานะกับอาปานะ แปลตรง ๆ ว่าลมหายใจเข้ากับลมหายใจออก ในเมื่อลมหายใจเข้าออกเราไม่จับ จะเรียกว่าอานาปานสติไม่ได้

ถาม : จากคำถามก่อนหน้า หากกำหนดรู้ลมภายในร่างกายไปด้วย จากจมูกไปท้อง จากท้องไปจมูกเป็นอานาปานสติใช่ไหมครับ ? และถ้าคิดว่าเป็นการทำวาโยกสิณ จะถือเป็นการทำวาโยกสิณที่ถูกวิธีได้หรือไม่ครับ ?
ตอบ : ถ้าตั้งใจกำหนดลมก็เป็นอานาปานสติ ถ้าตั้งใจจะทำวาโยกสิณ กำหนดลมหายใจได้ แต่ต้องใช้คำภาวนาว่า "วาโยกสิณัง" แทน

ถาม :การกำหนดรู้กองลมกองเล็ก ๆ เท่าปลายนิ้วก้อย แค่จุดเดียว จุดใดจุดหนึ่งภายในร่างกาย เช่น ที่ท้องน้อย ถือว่าเป็นการทำอานาปานสติไหมครับ ? และถ้าหากคิดว่าเป็นการทำวาโยกสิณ แค่กำหนดรู้กองลมกองเล็ก ๆ แค่จุดเดียวในท้องน้อยเช่นนี้ จะถือว่าเป็นการทำวาโยกสิณได้ไหมครับ ?
ตอบ : ถ้ากำหนดลมหายใจก็เป็นอานาปานสติ ถ้าจะกำหนดวาโยกสิณ ก็ต้องใช้คำภาวนาว่า "วาโยกสิณัง" สรุปแล้วก็คือคำตอบเดิม