[ตัวเล็ก]

ถาม : เมื่อเรารู้สึกว่าการที่เรามีชีวิต เรามีขันธ์ห้า แล้วเราทุกข์มาก ทุกข์ตลอดเวลา เราควรวางกำลังใจอย่างไร?
ตอบ : ก็ต้องรู้สึกว่าเราไม่มีชีวิต เพราะคำถามเขาบอกว่ารู้สึกว่ามีชีวิต แค่เรารู้สึกว่าไม่มีชีวิตก็หายทุกข์แล้ว

รู้ว่าทุกข์ก็อย่าไปแบกเอาไว้ เมื่อเห็นว่าทุกข์ ขึ้นชื่อว่าการเกิดมาทุกข์เช่นนี้เราไม่ต้องการอีกแล้ว ก็ให้ตั้งหน้าตั้งตาปฏิบัติทุกอย่างเพื่อความพ้นทุกข์ คือปฏิบัติใน ศีล สมาธิ ปัญญา

ถาม : จริง ๆ เวลาเราทุกข์ก็ไม่อยากแบกหรอกครับ แต่ทุกข์เกาะอยู่กับเรา จะทำอย่างไรครับ ?
ตอบ : เมื่อคืนกล่าวไปแล้วว่า จริง ๆ ตัวเราไปปรุงแต่งเองต่างหาก ถ้าสักแต่เห็นว่าทุกข์เฉย ๆ ทุกข์มีอยู่อย่างนั้นแหละ แต่คราวนี้ว่าเราไปแบกว่าทุกข์เป็นของเราก็กลุ้มตายชักเลย