[ตัวเล็ก]

ถาม : หลังจากนั่งสมาธิในทุก ๆ ครั้งไประยะหนึ่งแล้ว รู้สึกว่าตัวเองเข้าไปอยู่ที่หนึ่ง ไม่มืด ไม่สว่าง คล้าย ๆ กับว่าหายไปจากโลกนี้ แต่ยังพอได้ยินเสียงภายนอกอยู่ไกล ๆ แต่ไม่ได้สนใจแต่อย่างใด อยากกราบเรียนถามว่า ลักษณะอย่างนี้คือสภาวะอะไร ? และควรจะปฏิบัติต่อไปอย่างไร ?
ตอบ : ถ้าอย่างต่ำก็ประมาณอุปจารฌาน ก็คือจิตเริ่มใกล้จะเป็นฌาน ถ้าอย่างสูงก็เป็นปฐมฌาน เหตุที่กล้าฟันธงอย่างนี้เพราะว่ายังได้ยิน ยังเห็นอยู่เป็นปกติ แต่ว่าไม่รำคาญ ซึ่งเป็นอาการของอุปจารฌานหรือปฐมฌานเท่านั้น

ถาม : แล้วควรจะปฏิบัติต่อไปอย่างไรครับ ?
ตอบ : ภาวนาต่อไปเรื่อย ๆ จะเป็นอย่างไรก็ช่างมัน เรามีหน้าที่ทำ ส่วนผลจะเกิดอย่างไรก็ช่าง

ถาม : หลายคนพอมาถึงจุดนี้สงสัยเลยเลิกทำ ?
ตอบ : เลิกเลยไม่เป็นไร แต่ถ้าทำต่อไปแล้วอยากได้ตรงนี้จะไม่ได้อีก เพราะว่าใจไม่นิ่งแล้ว ตัวอยากเป็นอุทธัจจะกุกุจจะ ความฟุ้งซ่าน