[โอรส]

ถาม : ..........................................
ตอบ : คนที่ทำสมาธิสูงเกินกว่าอุปจารสมาธิ จะไม่สามารถที่จะเห็นความเป็นทิพย์ต่าง ๆ ได้ จนกว่าจะเป็นฌานสี่ไปเลย เหมือนกับว่ามีห้องสองห้อง ห้องหนึ่งอยู่ใต้ถุน ห้องหนึ่งอยู่หลังคา สองห้องนี้เครื่องประดับตกแต่งทุกชิ้นเหมือนกันหมด ยกเว้นอยู่อย่างเดียวว่า คุณจะอยู่ห้องข้างล่างหรือไปห้องข้างบนเท่านั้น

คราวนี้สมาธิที่แน่น แต่ว่าลดกำลังไม่เป็นหรือว่าขึ้นไม่ถึงสูงสุด โอกาสที่จะได้เห็นอะไรจะไม่มีเลย เพราะเหมือนกับว่าอยู่ระหว่างกลางบันได ห้องบนก็ไม่เห็น ห้องล่างก็ไม่เห็น

ดังนั้น..ต้องบอกเขาว่าให้ซ้อมสมาธิให้หนักแน่นกว่านี้ แต่ขณะเดียวกัน ให้ลดกำลังใจมาให้เป็นด้วย ถ้าลดกำลังใจคล่อง ถึงเวลาลงตรงอุปจารสมาธิก็เริ่มเห็นได้เลย


ถาม : แล้วลักษณะที่เขาเห็นเป็นแสงนั้นเป็นฌานสี่... ?
ตอบ : ตรงนั้นแหละอุปจารสมาธิ จะเริ่มเห็น ต่อให้เห็นเทวดา เห็นพรหม เห็นพระนิพพาน ก็ยังเป็นอุปจารสมาธิอยู่ จนกว่าเราจะไปถึงที่นั้นได้ ถึงจะเป็นกำลังของฌานสี่

อารมณ์ใจที่ตัดนี่ตัดจริง ๆ นะ สมัยก่อนนั่งอยู่ข้าง ๆ หลวงพ่อ สังเกตท่านคุยเรื่อง ๆ หนึ่งกำลังสนุกเลย มีคนถามเรื่องอื่น ท่านก็ไปว่าเรื่องของเขา เสร็จแล้วก็หันมาถามว่าไปถึงไหนแล้ว นั่นตัดเกลี้ยงโดยสิ้นเชิงเลย จะเหลือแต่เฉพาะหน้าจริง ๆ ในเมื่อตัดเกลี้ยงขนาดนั้น ก็เลยไม่มีเรื่องอะไรที่ยุ่งยากอยู่ในใจของท่านเลย คิดเฉพาะตอนอยู่ตรงหน้า เลิกแล้วเลิกกัน ไม่ได้เก็บงานเอาไปคิด ส่วนพวกเราตอนนอนก็เก็บเอาไปคิดด้วย

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๔