[เถรี]

ขอให้ทุกท่านตั้งกายให้ตรง กำหนดสติคือความรู้สึกของเราอยู่ที่ลมหายใจเข้าออก หายใจเข้า...ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจเข้าไป หายใจออก...ให้ความรู้สึกทั้งหมดไหลตามลมหายใจออกมา จะใช้คำภาวนาอะไรก็ได้ ที่เรามีความถนัดมาแต่เดิม

วันนี้เป็นวันเสาร์ที่ ๓๐ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๕๙ ซึ่งเป็นการปฏิบัติธรรมประจำเดือนกุมภาพันธ์วันที่สอง วันนี้จะขอกล่าวถึงเรื่องของสติสัมปชัญญะ สติ แปลว่า ระลึกได้ สัมปชัญญะ แปลว่า ความรู้ตัว สติและสัมปชัญญะนี้ เป็นธรรมที่มีอุปการะต่อหลักธรรมอื่น ๆ ทั้งหมด พูดง่าย ๆ ว่า ถ้ามีสติสัปชัญญะสมบูรณ์ หลักธรรมทุกอย่างก็จะเจริญขึ้นโดยง่าย แล้วทำอย่างไรเราถึงจะเป็นผู้ที่มีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์ ?

การที่เราจะมีสติสัปชัญญะสมบูรณ์นั้น เราต้องเน้นในเรื่องของสมาธิภาวนา โดยเฉพาะในส่วนของอานาปานสติ ก็คือมีความระลึกรู้ถึงลมหายใจเข้าออก เพื่อที่จะสร้างความมั่นคงให้เกิดขึ้นกับจิตของเรา ถ้าหากว่าสติของเราจดจ่ออยู่เฉพาะลมหายใจเข้า ลมหายใจออก ไม่ไปคิดเรื่องอื่น สามารถกำหนดคำภาวนาไปพร้อมกันด้วย ก็แปลว่าสมาธิเริ่มเกิดกับเราแล้ว

ขอให้ทุกท่านพากเพียรพยายาม สร้างสมาธิของตนให้สูงยิ่ง ๆ ขึ้นไป สมาธิยิ่งทรงตัวมากเท่าไร สติสัมปชัญญะของเราก็จะสมบูรณ์บริบูรณ์มากเท่านั้น ในเมื่อสร้างสติสัมปชัญญะได้แล้ว เราจะเอาไว้ทำอะไร ?

การที่เรามีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์ มีความแหลมคมว่องไว สิ่งหนึ่งประการใดที่ไม่ดีไม่งามเมื่อเกิดขึ้น เราจะมีสติรู้เท่าทันในเวลานั้น ถ้าหากว่าสติสัมปชัญญะสมบูรณ์มาก ๆ ก็จะเป็นปัญญาในส่วนของภาวนามยปัญญา ก็คือสามารถระลึกรู้ถึงตั้งแต่ต้นเหตุว่า รัก โลภ โกรธ หลง ที่จะเกิดแก่เรานั้น เกิดจากสาเหตุใดบ้าง แล้วก็จะเตือนตนเองไม่ให้ไปสร้างสาเหตุทั้งหลายเหล่านั้น ในเมื่อไม่ไปสร้างสาเหตุทั้งหลายเหล่านั้น รัก โลภ โกรธ หลง ก็ไม่สามารถที่จะเกิดขึ้นได้ กิเลสทั้งหลายก็เท่ากับโดนดับไปโดยสิ้นเชิง นั่นคือเข้าถึงความเป็นนิโรธ คือสภาพจิตที่ดับกิเลสได้โดยสนิท เป็นสมุทเฉทปหาน