[สุธรรม]

ด้านหลังคือวิหารพระกฤษณะ (รูปนี้ถ่ายในช่วงเช้า)

มัคคุเทศก์พาหลบเข้าไปในร่มของตัวอาคารพลางบรรยายว่า "เมืองปาทานนี้เป็นเมืองโบราณ ตั้งอยู่บนที่ราบสูงเหนือแม่น้ำบาคมาตี ห่างจากกรุงกาฐมาณฑุประมาณ ๕ กิโลเมตร สร้างในศตวรรษที่ ๓ สมัยราชวงศ์มัลละ เป็นเมืองคู่แฝดของกรุงกาฐมาณฑุ ได้รับการขนานนามว่า ลลิตปุระ หรือ เมืองแห่งความงาม (City of Beauty) เป็นเมืองแห่งศิลปะ มีชื่อเสียงทางเป็นศูนย์กลางงานหัตถศิลป์ของชาวทิเบตอพยพ โดยเฉพาะในเรื่องของพระพุทธรูป...

ด้วยความหลากหลายของวัฒนธรรมในยุคกลาง ทำให้ศาสนาฮินดูและศาสนาพุทธเฟื่องฟูในแถบนี้ ในเมืองจึงเต็มไปด้วยวัดฮินดูและสิ่งปลูกสร้างในพระพุทธศาสนา เมืองนี้เป็นผลงานทางสถาปัตยกรรมและการวางผังเมืองแบบเนวารีที่สุดยอด มีถนนโบราณตัดตามแนวเหนือใต้ และตะวันออกตะวันตก แบ่งเมืองออกเป็น ๔ ส่วน โดยมีจตุรัสปาทาน ดูร์บาร์ และพระราชวังปาทานเป็นศูนย์กลาง.."

นายทองชี้ให้ดูตัววิหารและอาคารต่าง ๆ ทั่วจตุรัส พลางบอกว่า วิหารหลังที่มีคนเดินเข้าออกอยู่นั้น คือวิหารพระกฤษณะ เป็นหลังเดียวที่ได้รับอนุญาตให้เปิดใช้งานตามปกติ มีคนมาสักการะเป็นจำนวนมากทุกวัน อาคารอื่นนอกจากนั้นถูกปิดเพื่ออนุรักษ์ไว้ในฐานะมรดกโลก...