[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า “พวกเราที่อยู่เมืองไทยอุดมสมบูรณ์ ที่เขาบอกว่าพอเรือเข้าปากอ่าวเจ้าพระยา คนจีนเห็นต้นไม้เขียวชอุ่มไปหมดเขาก็บอกว่ารอดตายแล้ว บ้านเขาไม่มีอย่างนี้ ไม่มีกินจริง ๆ บ้านเราไม่มีอย่างไรนี่หัวไร่ชายนายังพอหาได้ ฉะนั้น..เขาลำบากมาก็ขวนขวายเต็มที่ ส่วนเราอุดมสมบูรณ์ ในน้ำมีปลาในนามีข้าว ก็ไปเรื่อยเปื่อย โดยเฉพาะว่าคนไทยเราไม่นิยมค้าขาย คนไทยเรามีภาษิตประจำใจว่า “สิบพ่อค้าไม่เท่าหนึ่งพระยาเลี้ยง” ในเมื่อไม่นิยมค้าขาย นิยมแต่ส่งลูกรับราชการ หวังพึ่งใบบุญลูก แล้วจะมีสักกี่คนที่จะไปเป็นพระยาหรือเจ้าพระยาได้ ?

ก็เลยทำให้ครอบครัวคนไทยมาระยะหลังเหมือนกับว่า พอความเป็นใหญ่เป็นโตในหน้าที่การงานลดความสำคัญ มือที่กุมเศรษฐกิจกลายเป็นคนจีนหมด แล้วช่วงนั้นก็มีการบีบบังคับต้องเปลี่ยนชื่อเปลี่ยนนามสกุลกันให้ยุ่งไปหมด เพราะถ้ายังมีเค้าบอกว่าเป็นคนจีน อาจจะโดนเนรเทศกลับไปเลยก็ได้ เพราะว่ายุคนั้นมีการปฏิวัติรัฐประหารกันทุกบ่อย ถึงขนาดมีการลอบฆ่านายกสมาคมพ่อค้าจีนไป ๒ คน ถือว่าเป็นเรื่องสะเทือนขวัญหมู่ชาวจีนมาก หลายรายถึงขนาดหนีกลับเมืองจีนไปเลย ทั้ง ๆ ที่รู้ว่ากลับไปก็ลำบากเพราะจีนเป็นคอมมิวนิสต์ แต่กลัวว่าอยู่เมืองไทยโดนหมายหัวเดี๋ยวก็ตาย"