[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "ช่วงตั้งแต่วันที่ ๑-๗ ตุลาคม ๒๕๕๖ จะมีนิทรรศการ ๑๐๐ ปี สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ที่วัดบวรนิเวศวิหารจะเปิดอาคารสำคัญให้เข้าไปชมนิทรรศการและกราบไหว้พระสำคัญได้ ใครมีเวลาว่างก็แวะไปหน่อย เพราะว่าบางสถานที่ในวัด ร้อยวันพันปีถึงจะเปิดให้ชมได้ อย่างเช่น อุโบสถที่มีพระพุทธชินสีห์อยู่ เปิดเฉพาะวันพระ ถ้าเป็นพระศาสดาเปิดวันออกพรรษาปีละครั้ง แล้วต้องไปช่วงบ่ายด้วย เพราะว่าช่วงเช้าเจ้าใหญ่นายโตหรือเชื้อพระวงศ์ท่านไปกราบพระกัน

ถ้าเป็นพระกริ่งปวเรศ อาตมาเพิ่งจะได้เข้าไปดู ๒ ครั้งเท่านั้นคือ ตอนเขาฉลอง ๙๐ ปีสมเด็จพระสังฆราช กับ ๒๐๐ ปี ในหลวงรัชกาลที่ ๔ แม้กระทั่งพระไพรีพินาศ ถ้าไม่ใช่โอกาสสำคัญจริง ๆ เขาก็ไม่เปิดให้ขึ้น ได้แต่กราบอยู่ข้างล่าง ถ้าเขาเปิดตึก จปร.ให้ก็มีโอกาสได้ชมพระกริ่งปวเรศด้วย นิทรรศการส่วนใหญ่จะจัดที่ตึกมนุษยนาคมานพ ตรงข้าง ๆ ลานจอดรถ ก็เข้าไปดูข้างใน อาตมาดูมา ๓ - ๔ รอบแล้ว เนื้อหาคล้าย ๆ เดิม อาจจะมีรายละเอียดอื่นเพิ่มขึ้น งานนี้ก็เลยไม่ได้ไป

โดยเฉพาะพระภิกษุสามเณรหลายท่านอยากจะเห็น ในชีวิตนี้ขอดูสักครั้งหนึ่ง คือพัดงาแฉกประดับพลอย อาตมาดูมา ๓ ครั้งแล้ว ถ่ายรูปไว้ด้วย พัดนี้เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (บุญศรี บุรณศิริ) สร้างขึ้นทูลเกล้าถวายพระบาทสมเด็จพระจอมเจ้าอยู่หัว เพื่อพระราชทานแด่สมเด็จกรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ แต่มาภายหลังกำหนดให้เป็นพัดประจำองค์ของเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต ปัจจุบันนี้เจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต คือสมเด็จพระวันรัต วัดบวรนิเวศวิหาร เพราะว่าก่อนหน้านี้สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เป็นเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุติ ก็แปลว่าสองสมัยติดกันแล้ว พัดก็เลยเหมือนกับเป็นสมบัติของวัดบวรนิเวศวิหารไปโดยปริยาย

สมเด็จกรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ก็เป็นอดีตเจ้าอาวาสวัดบวรนิเวศวิหาร มาถึงสมัยสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ก็เป็นเจ้าอาวาสไล่กันมา ฉะนั้น..พัดนี้ไม่ค่อยจะหลุดไปจากวัดบวรฯ หรอก

แกะสลักจากงาทีละชิ้น ๆ แล้วต่อกันขึ้นมาเป็นรูป ฝีมือละเอียดยิบเลย จะได้รู้ว่าฝีมือช่างสิบหมู่นั้นขนาดไหน แล้วยังมีพานแกะสลักจากงาช้าง ใช้งาช้างแกะทีละชิ้น ดัดโค้งแล้วประกอบต่อ ๆ กันเป็นรูปพาน มีข้าวของเครื่องใช้ที่เป็นของส่วนพระองค์ของสมเด็จพระสังฆราชองค์ก่อน ๆ ที่เคยเป็นเจ้าอาวาสวัดบวรฯ อยู่หลายต่อหลายชิ้น ไปดูกันให้ได้

เครื่องชุดกระ เดี๋ยวนี้กระก็หายากมาก ๆ ถึงขนาดมาทำเป็นจอกน้ำล้างพระพักตร์ คิดดูว่าจะต้องใช้กระใหญ่ขนาดไหน กระดีอยู่อย่างว่า ถึงเวลาแล้วใช้ความร้อนเข้าช่วยนิดหน่อย สามารถดัดให้เปลี่ยนทรงได้ จะว่าไปแล้วก็คือเกล็ดเต่า ถึงเวลาก็หลุดเป็นเกล็ด อาตมาเคยไปหาถึงเกาะสิเหร่ เอาไปให้บ้านจ่าตุ่มทำมีดให้ ไปถามหาซื้อ แต่ละคนมองหน้าด้วยความระแวงว่าเป็นป่าไม้หรือเปล่า ป่าไม้คงไม่ลงทุนปลอมมาเป็นพระหรอก

เกล็ดพวกนี้ถ้าถึงเวลาจะหลุดจากกระดองเอง แต่จะบาง ถ้าต้องการหนา ๆ ก็ต้องเล่นจากกระดองเลย ก็แปลว่าต้องทำให้ตาย เต่ากระ เต่าตนุ เต่ามะเฟือง เป็นสัตว์ป่าคุ้มครองประเภทที่ ๑ มีไว้ในครอบครองไม่ได้ มีไว้เพื่อศึกษาได้ แต่ได้ตัวเดียว ส่วนใหญ่ที่ไปถามหา ก็มีแต่ที่หลุดลอยน้ำมา"