[เถรี]

ถาม : ระดับที่เป็นอภิญญาคือระดับฌานสี่ แต่ถ้าโสดาปัตติมรรคซึ่งอาศัยแค่ปฐมฌาน จะเรียกว่าเป็นอภิญญาได้อย่างไร ?
ตอบ : ที่เรียกอภิญญาคือเราเรียกกันเอง จริง ๆ แล้วการเป็นพระอริยเจ้านั้นยิ่งกว่าอภิญญาอีก เพราะศัพท์คำว่าอภิญญาแปลว่ารู้ยิ่ง แต่อภิญญาที่เขาว่ากันตามบาลี หมายถึงอภิญญาที่สามารถแสดงฤทธิ์ได้ ในความเห็นของอาตมาบอกแล้วว่า การรู้ยิ่งไม่มีอะไรรู้ไปกว่าการตัดกิเลส

เรื่องของสมาธิภาวนาจะระดับไหนก็ตาม สามารถช่วยในการตัดกิเลสได้ก็ต้องระดับปฐมฌานขึ้นไป คราวนี้บางท่านอาจจะคล่องถึงระดับสมาบัติ ๘ เลย แต่เนื่องจากกำลังใจอาจจะพะวงอยู่กับบางสิ่งบางอย่าง หรือกำลังปัญญาไม่ถึง กลายเป็นสมาธิมีมากแต่ปัญญาไม่ถึง ก็อาจจะตัดได้น้อย

ดังนั้น.. ถ้ากำลังถึงปฐมฌานขึ้นไป ก็แปลว่าเราสามารถตัดกิเลสเป็นพระอริยเจ้าในขั้นต้น ก็คือพระโสดาบันกับสกิทาคามีได้ แต่ไม่ได้หมายว่าบุคคลที่ได้ฌาน ๔ หรือสมาบัติ ๘ จะเป็นพระโสดาบันหรือสกิทาคามีไม่ได้ เป็นได้เหมือนกัน กำลังสูงแต่บังเอิญอาวุธทื่อไปหน่อย ก็ฟันของได้น้อยเหมือนกัน