[เถรี]

ส่วนอีกข้อหนึ่งที่ต้องพึงระวังก็คือ การปฏิบัตินั้นจริง ๆ เราต้องหวังผล คือหลุดพ้นจากกองทุกข์เข้าสู่พระนิพพาน แต่เรามักจะลืมเป้าหมายในการปฏิบัติของเรา จะเป็นเพราะอำนาจของกิเลส ตัณหา อุปาทานและอกุศลกรรม ชักนำไปก็ดี หรือว่าสภาพปัญญาของเราไม่ถึง ทำให้เราลืมไปก็ดี ว่าเราเองเป็นผู้ปฏิบัติเพื่อหวังการหลุดพ้น

บุคคลที่หวังการหลุดพ้นนั้น จะลืมไม่ได้เลยว่าเราจะต้องตาย ถ้ารู้ตัวอยู่เสมอว่าจะต้องตาย ก็ทำให้เราไม่ประมาท บุคคลที่รู้ตัวว่าจะตาย ก็ต้องเร่งทำหน้าที่ของเราในวันนี้ให้ดีที่สุด ดังในบาลีที่ว่า อัชเชวะ กิจจะมาตัปปัง โก ชัญญา มะระณัง สุเว มีการงานอะไรพึงรีบทำให้สำเร็จลงเสียในวันนี้ เพราะความตายอาจจะเข้ามาถึงเราในวันพรุ่งนี้ก็ได้ ตรงจุดนี้เป็นตัวปัญญา ก็คือเห็นความตายเป็นเรื่องปกติ มีความไม่ประมาทเป็นปกติ ทำหน้าที่ของเราทั้งทางโลกทางธรรมอย่างเต็มที่ เต็มสติกำลังของเรา เมื่อถึงเวลาก็จากไปอย่างสง่างามที่สุด อยู่คนเขาก็อาลัย ไปคนเขาก็คิดถึง

บุคคลที่รู้ตัวอยู่เสมอว่าจะต้องตาย ก็จะขวนขวายในเรื่องของศีล สมาธิ ปัญญา ให้มากที่สุด เพื่อความมั่นคงของคติ คือที่ไปในเบื้องหน้าของแต่ละคน ถ้าเราปรารถนาที่จะพ้นทุกข์ ก็ต้องรู้ตัวอยู่เสมอว่าจะต้องตาย เมื่อจะต้องตายแน่ เราก็ต้องพยายามรักษาศีลทุกสิกขาบทให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ ไม่ล่วงละเมิดศีลด้วยตนเอง ไม่ยุยงส่งเสริมให้ผู้อื่นละเมิดศีล ไม่ยินดีเมื่อเห็นผู้อื่นละเมิดศีล มีความเคารพในพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์อย่างจริงใจ ไม่ล่วงเกินด้วยกาย ด้วยวาจา หรือด้วยใจ ทั้งต่อหน้าและลับหลัง

ถ้าท่านสามารถรักษาอารมณ์ใจเหล่านี้เอาไว้ได้ ก็จะเห็นได้ว่า การปฏิบัติของเราที่ระลึกถึงความตายเพื่อความไม่ประมาทนั้น แท้จริงแล้วก็คือหนทางที่จะนำไปสู่ความพ้นทุกข์ได้โดยง่าย