พระปัจเจกพุทธเจ้า อนุพุทธเจ้า
 

ถาม : พระปัจเจกพุทธเจ้า..(ไม่ชัด)...?

ตอบ : พระปัจเจกพุทธเจ้า พระพุทธเจ้า แล้วก็อนุพุทธเจ้า จะมีอยู่ ๓ อย่างด้วยกัน

พระพุทธเจ้า คือ ผู้ที่ตรัสรู้แล้วต้องสั่งสอนสัตว์โลก เพื่อขนถ่ายสัตว์โลกให้ข้ามวัฏสงสาร คือ ให้เข้าพระนิพพาน พ้นการเวียนว่ายตายเกิด

พระปัจเจกพุทธเจ้าท่านต้องการจะรู้ให้ครบ แต่ว่าไม่อยากจะสอนใคร ดังนั้นพระปัจเจกพุทธเจ้าต้องบำเพ็ญบารมีอย่างน้อย ๒ อสงไขยกับแสนมหากัป เมื่อตรัสรู้อนุตรสัมมาสัมโพธิญานแล้ว ท่านขาดสัพพัญญุตญาณอย่างเดียว นอกนั้นมีความรู้เหมือนพระพุทธเจ้าทุกอย่าง

พระปัจเจกพุทธเจ้าท่านจะไม่สอน ทาน ศีล ภาวนา ขั้นปรมัตถ์ จะสอนแค่ขั้นต้น ขั้นกลางเท่านั้น ยกเว้นว่าผู้ใดมีวิสัยจะเป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า ท่านก็จะสอนให้เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้าเหมือนกัน

โลกในยุคที่ว่างจากพระพุทธเจ้าองค์หนึ่ง จนกระทั่งอีกองค์หนึ่งจะตรัสรู้ คือ สิ้นอายุศาสนาของพระพุทธเจ้าองค์นี้ จนกว่าพระพุทธเจ้าองค์ใหม่จะตรัสรู้ โลกช่วงนั้นจะมีพระปัจเจกพุทธเจ้ามาก บางทีได้พบท่านเป็นแสน ๆ องค์เลยก็มี

ส่วนอนุพระพุทธเจ้านั้นก็คือ บรรดาพระอรหันตสาวก “อนุ” คือ น้อย ภายหลัง ตาม คือผู้รู้ที่รู้ตามพระพุทธเจ้า หมายถึงพระอรหันต์ทั่ว ๆ ไป พระอรหันต์ทั่ว ๆ ไปที่บำเพ็ญบารมี ๑ อสงไขยกับแสนมหากัป ก็จะสามารถเข้าถึงพระนิพพานได้แล้ว

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๔๔