ประคองสติในเวลาหลับ
 

พระอาจารย์เล็กเคยเล่าว่า สมัยก่อนท่านฟังเทปหลวงพ่อฤๅษีจนเคลิ้มจะหลับ วินาทีนั้นเองที่ท่านพยายามกระชากและดึงความรู้สึกของท่านให้ตื่นขึ้นมา ไม่ยอมให้หลับ ใหม่ ๆ ท่านว่า มันหลับไปก่อนทุกที เมื่อพยายามฝึกเข้าบ่อย ๆ สติมันก็เริ่มตามทัน ในที่สุดก็ไม่หลับ แต่ความจริงร่างกายมันหลับไปแล้ว จิตที่ประกอบไปด้วยสติสัมปชัญญะต่างหากที่ไม่หลับ กลายเป็นผู้ตื่นตลอดเวลา ช่วงนี้เองท่านว่าเราจะได้ยินธรรมะที่เราไม่เคยได้ยินที่ไหนมาก่อน บางทีก็เป็นธรรมะเฉพาะกิจ คือ สอนเฉพาะเราเท่านั้นก็มี แต่ท่านกระซิบบอกว่า “คุณเอ๋ย วิธีนี้ฝึกยากมากเพราะคุณจะต้องหาจุดที่มันกำลังจะหลับให้ได้พอดี ๆ แล้วพยายามกระชากหรือฝืนความรู้สึกไม่ให้หลับไป พยายามประคองสติให้ทันช่วงนั้น ต้องยอมรับว่ายากจริง ๆ เพราะบางครั้งเราอาจเหน็ดเหนื่อยอ่อนล้ากับงานในระหว่างวัน ขนาดผมยังใช้เวลาฝึกถึง ๓ ปี ฟังเทปหลวงพ่อขาดเป็นม้วน ๆ ไปแล้ว”


คัดลอกจากเว็บกระโถนข้างธรรมาสน์

บอกอย่างหน้าด้านว่าเคยกระชากไม่ให้หลับได้ครั้งหนึ่งในชีวิต ตอนนั้นตื่นเต้นมาก รีบโทรหาท่านทิดแล้วสอบอารมณ์ใหญ่เลย เพราะอารมณ์มันชัดเจนจนจับได้ แต่ก็ทำได้ครั้งเดียวจริง ๆ เสียดายที่ตอนนั้นไม่ได้ฟังธรรมมะด้วย พอดีว่าวันนั้นมันนอนมาจนอิ่มแล้ว แล้วมันมีความพอใจที่จะทำสมาธิด้วย หลายอย่างลงตัวไปหมด...

แต่อาจจะมีบ้างที่ว่าเผลอนอนหลับไปจริง ๆ คนข้าง ๆ นินทาเราใหญ่เลย ตื่นมาเลยกะซวกกลับทำเอาเขาแตกตื่นว่า นี่ไม่หลับจริงนี่หว่า...(นอนกรนครอก ๆ เลยครับ ไม่หลับได้อย่างไร แต่บังเอิญว่าได้ยินเสียงคนพูดชัดเจนหมดเท่านั้นเอง...๕๕๕)

ลองฝึกอย่างนี้ดูสิครับ คือ ตั้งสัจจะกับตัวเองว่าเราจะไม่นอนในเวลาที่ไม่ใช่เวลานอนตามปกติของเราไม่ว่าจะง่วงแค่ไหน(หลังจากได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอแล้วนะครับ) อีกอย่างหนึ่งก็คือ ตั้งสัจจะกับตัวเองว่า เมื่อรู้สึกตัวตื่นขึ้นมาในตอนเช้า เราจะรวบรวมสติสมาธิให้ตั้งมั่นก่อน แล้วลุกจากที่นอนทันทีโดยจะไม่นอนต่อไม่ว่าจะขี้เกียจเพียงใด(หลังจากได้รับการพักผ่อนที่เพียงพอแล้วนะครับ) เป็นอุบายการต่อสู้กับถีนมิทธะ คือ ความง่วงหงาวหาวนอนได้อีกแบบหนึ่งนะครับในเบื้องต้น

พอพูดถึงเรื่องได้ยินเสียงตอนหลับแล้ว ก็นึกขึ้นได้เรื่องหนึ่ง เรื่องที่ผมและครอบครัวนั่งรถไปสถานที่แห่งหนึ่ง ปรากฏว่าเจ้าน้องชายตัวแสบเพลียมาก ก็เลยงีบในรถ ผมนะได้ยินเสียงชัดเลยว่ามันกรนแล้ว แต่ด้วยความอยากลองว่าสมาธิเขานะโอเคหรือยัง พอจอดรถทานข้าวเที่ยงเขาก็ยังไม่ยอมลุก แบบนี้ผมก็คิดในใจเลย เดาออกมาได้ ๒ แบบ คือ หลับจริง ไม่รู้เรื่องอะไรเลย กับอีกอย่างคือเพลิดเพลินในสมาธิจนไม่อยากถอน ด้วยความอยากลอง ทุกคนนั่งโต๊ะที่ร้านอาหารหมดแล้ว เหลือแต่เจ้าน้องชายตัวแสบที่ยังหลับอยู่ ผมจึงอาสามาเรียกน้องชายเอง พอมาถึง ผมก็บอกเบา ๆ ว่า นี่ไปกินข้าวเที่ยงได้แล้ว ผลก็คือเจ้าตัวแสบก็งัวเงีย ๆ ลุกขึ้นมา ในใจผมก็นึกเลย (บ๊ะ...เจ้านี่ไม่ธรรมดาแฮะ...หลัง ๆ มา เรื่องสมาธิมันทิ้งผมไม่เห็นฝุ่นเลย ๕๕๕)

ของผม ถ้าคืนไหนตั้งใจไม่หลับ ก็หลับทุกทีครับ(ตั้งใจจะหลับก็หลับได้สบายดีเหมือนกัน) บางทีนั่ง ๆ อยู่ดีดีก็...ไปเลย เป็นตัวอย่างที่ไม่ดีนะครับ รู้ตัวครับแต่แก้ไม่หาย นิวรณ์ชนะตลอด