ไม่ต้องไปเติม ไม่ต้องไปตัด มีหน้าที่ทำตามอย่างเดียว
 

ถาม : (สนทนาเรื่องผลไม้นอกฤดูกาล)
ตอบ : กินผลไม้ตามฤดูจะดีกว่า เพราะจะเหมาะสมกับสภาพธาตุขันธ์ร่างกายในตอนนั้น สังเกตไหมว่าทุเรียนกับมังคุดจะออกหน้าเดียวกัน อย่างหนึ่งกินเข้าไปจะร้อน อีกอย่างหนึ่งกินแล้วเย็น ของทุกอย่างธรรมชาติจะให้มาดีแล้ว ธรรมะชาติ...เกิดโดยธรรม ทุกอย่างที่เป็นธรรมชาติหรือที่เรียกง่าย ๆ ว่าธรรมดา ปล่อยตามปกติจะพอเหมาะ พอควร พอดี สมบูรณ์บริบูรณ์ทุกอย่าง

เคยสังเกตไหมว่า..ถ้าเราทิ้งสวนให้รก ๆ เข้าไว้ ปล่อยให้ต้นไม้ใบหญ้าขึ้นเองจะพอเหมาะพอดี เพราะต้นไม้ที่ขึ้นจะต้องการน้ำ ต้องการอาหาร ต้องการแสงแดดที่พอดี ต้นไหนที่ขึ้นมาเกิน ก็จะแห้งตายไปเอง อย่างกิ่งไม้เล็ก ๆ ที่อยู่ข้างในพุ่มก็จะแห้งตายเอง แต่กิ่งที่ได้รับแสงแดดจะไม่ตาย

ในจุดที่พอเหมาะ พอดี พอควร เมื่อเราไปเพิ่มเข้าไปก็เกิน เราตัดออกไปก็ขาด ถอนหญ้าไปต้นหนี่ง จะเห็นชัดเลยว่าตรงนั้นแหว่งไป..ใช่ไหม ? ลักษณะเดียวกับธรรมะของพระพุทธเจ้า ท่านว่า "เกวะละ ปะริปุณณัง" สมบูรณ์ บริบูรณ์แล้ว ไม่ต้องไปเติม ไม่ต้องไปตัด มีหน้าที่ทำตามอย่างเดียว


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๕