คู่มือ-คู่ศึกในการปฏิบัติ
 

สมัยเป็นฆราวาสมีคู่มือที่ทัดเทียมกันจริง ๆ อยู่คนหนึ่ง เวลาตั้งแต่ ๖ โมงเช้าจนถึง ๔ ทุ่ม ข้าวปลาไม่ต้องกินก็ได้ นั่งคุยกันอย่างเดียว แล้วไม่ใช่นั่งคุยกันเฉย ๆ เพราะฟุ้งซ่าน แต่เป็นการไล่อารมณ์กันว่า หัวข้อนี้ที่เราทำมาเป็นอย่างนี้ ๆ เธอทำอย่างนั้นได้อย่างนั้น ฉันทำอย่างนี้ได้อย่างนี้ ไล่กันไปไล่กันมา จะไปยันกันอยู่ตรงจุดสุดท้ายพอดีทุกครั้งเลย

แล้วก็เป็นเรื่องที่อัศจรรย์มาก แสดงว่าเป็นคู่บุญคู่กัดกันมาจริง ๆ คือ ถ้าเขาจะทำได้ในจุดไหน ก่อนหน้าที่อาตมาจะเจอเขาสองสามวันอาตมาจะทำได้ในจุดนั้น แล้วอาตมาก็มีเวลาทบทวนอยู่สองสามวัน จนกระทั่งช่ำชองชำนาญ และมั่นใจว่าไม่ผิดพลาดแน่ ก็บังเอิญได้เจอกับเขาพอดี แล้วก็ไปกัดกันต่อ

แล้วทุกครั้งจะไปหยุดอยู่ตรงจุดสุดท้ายที่เขาหมดปัญญาที่จะรุกแล้ว ก้าวสุดท้ายไม่มีแรงที่จะก้าวขึ้นหน้ามา ขณะเดียวกันอาตมาก็ติดผนังพอดี ถอยต่อไม่ได้เหมือนกัน แต่บังเอิญอาตมาใจดีสู้เสืออยู่เรื่อย ถึงถอยไม่ได้ก็ยังยิ้มเข้าไว้ เขาพยายามจะเค้นคออาตมาว่ายังมีอะไรอีก ความจริงอาตมาหมดเกลี้ยงกระเป๋าแล้วพอ ๆ กับเขานั่นแหละ จะเป็นอย่างนี้อยู่ทุกครั้ง

ที่ขำที่สุดเพราะเขาเป็นผู้หญิง นั่งคุยกันไปคุยกันมา พ่อเขาก็คว้ากาน้ำชามานั่งฟังด้วย อยากรู้ว่าคุยอะไรกัน คุยกันได้เป็นวันเป็นคืน กินน้ำชาหมดไป ๒ กา พ่อบอกว่าไปนอนดีกว่า คุยอะไรก็ไม่รู้ ฟังไม่รู้เรื่อง ...(หัวเราะ)... น่าสนุกไหม ? จะต้องมีคู่ปฏิบัติที่ทัน ๆ กันอย่างนี้ การปฏิบัติของเราถึงจะก้าวหน้า

ถ้าหากสมมติว่าปัจจุบันอาตมานั่งอยู่ตรงจุดนี้ ส่วนใหญ่คนที่มาจะได้น้อยกว่า ถ้าหากว่าไม่รู้จักขวนขวายหาความก้าวหน้า พอใจอยู่แค่นี้ คิดว่าอยู่ในจุดที่สูงแล้ว..พอแล้ว ก็จะสะดุดหยุดอยู่แค่นั้นเอง

เพราะฉะนั้น...คู่ศึกสำคัญมาก ขอให้ได้กัดกันหน่อยแล้วปัญญาจะเกิด..!

ของโยมเป็นอย่างไร..? ฝีมือตกไปมากเลยหรือ ? ไม่ใช่นะ..เขาเรียกว่ารู้ตัวมากขึ้น อะไรที่เป็นปลีกย่อยก็ถูกตัดออกไปเยอะ เหมือนกับสิ่งที่รกรุงรังเริ่มมีน้อยลง สิ่งที่เราต้องให้ความสนใจก็มีน้อยลง จะรวบเข้ามาเป็นเฉพาะหน้ามากขึ้น ก็เลยดูเหมือนมีอะไรน้อยลง

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕