การละสังโยชน์
 

ถาม : ทำอย่างไรถึงละสังโยชน์ได้ ?
ตอบ : ต้องตั้งใจละจริง ๆ ไม่ใช่ไปนั่งมองเฉย ๆ ต้องทำจริง ๆ

สังโยชน์สำคัญที่สุดข้อที่ ๑ ที่เห็นว่าตัวเราเป็นของเรา ต้องละให้ได้ ตัวที่ ๒ วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัยในพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ถ้าเราเข้ามาถึงระดับนี้ก็ไม่เรียกว่าลังเลแล้ว ถ้าลังเลจะไม่เข้ามาปฏิบัติธรรมกัน ถือว่าเป็นกำไรอยู่ในตัวแล้ว ให้ไปเน้นหนักข้อที่ ๓ เรื่องของศีล ต้องพยายามรักษาสิกขาบทต่าง ๆ ให้บริสุทธิ์ จนกระทั่งชินเป็นส่วนหนึ่งอันเดียวกับตัวเรา ไม่ล่วงศีลด้วยตัวเอง ไม่สนับสนุนคนอื่นล่วงศีล ไม่ยินดีเมื่อเห็นคนอื่นล่วงศีล

ถ้าทำได้ขนาดนี้แล้ว ให้กระโดดไปคว้าตรงท้ายเลย ตั้งใจว่าตายไปเมื่อไร เราจะไปพระนิพพาน ไม่อย่างนั้นเดี๋ยวเราจะไปติดตรงนั้น จะไปติดตรงนี้ ถ้าเราตั้งใจจะไปพระนิพพาน ตัวอวิชชาที่จะทำให้เรายึดติดในร่างกายนี้หรือในโลกนี้ ก็เป็นอันว่าโดนตัดไปด้วย

ทำจริง ๆ เลย อันดับแรกรักษาศีลให้บริสุทธิ์ อันดับที่ ๒ พยายามสร้างสมาธิให้ตั้งมั่นให้ได้อย่างน้อยปฐมฌาน เพื่อจะได้มีกำลังตัดกิเลสพอศีลบริสุทธิ์ สมาธิตั้งมั่น ปัญญาก็จะเกิด ถ้าหากว่าปัญญายังไม่เกิด ยังไม่เห็นรู้ตามความเป็นจริง ยังไม่เข็ดยังไม่กลัว ก็อยากจะเกิดอยู่ร่ำไป

ฉะนั้น..ถ้าถามว่าตัดอย่างไร ? ไปหามีดมา จะช่วยตัดให้..! สิ่งไหนที่พอตา เราก็จะพอใจด้วย อย่าลืมว่าถ้าเราเกิดฉันทะ ความพอใจขึ้นมา ราคะ ความยินดี อยากมี อยากได้ก็จะเกิดขึ้น ฉันทะกับราคะ รวมกันแล้วเรียกว่า อวิชชา เข้าใจหรือยัง ?เห็นอะไรแล้วพอตา แล้วพอใจก็เสร็จ ไปไหนไม่รอด


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนเมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๕