นั่งทับทุกข์
 

ิถาม : ทำไมเวลานั่งขัดสมาธิถึงเจ็บขา ?
ตอบ : ธรรมดา นั่งขัดอยู่จะไม่เจ็บได้อย่างไร ?

ถาม : แต่เจ็บแรงมากเลย ?
ตอบ : เขาเรียกว่า "ขันธมาร" เป็นการทดสอบกำลังใจของเรา พระสายหลวงปู่มั่นเรียกว่า "นั่งทับทุกข์" คือนั่งให้เรามั่นใจไปเลยว่า ร่างกายนี่เป็นทุกข์จริง ๆ แล้วเราก็พิจารณาต่อไปเลย

ในลักษณะแบบนี้อาตมาเคยทำมาแล้ว นั่งครั้งหนึ่ง ๓ ชั่วโมง ๕ ชั่วโมง โอ้โฮ..เหงื่อไหลอย่างกับงูเลื้อยเลย คือใจของเรายังไม่นิ่งพอ เมื่อไม่นิ่งพอก็จะไปกังวลกับอาการเวทนานั้น กว่าจะแยกออกว่า เวทนา คือความรู้สึกที่เกิดขึ้นนั้น ใช่เราหรือเปล่า ? หรือว่าเป็นเรื่องของร่างกาย ? กว่าจะแยกตรงนั้นออกได้ก็ก้นเกือบทะลุ รู้สึกว่าก้นของเราบางลง ๆ กระดูกเกือบจะทะลุออกมาแล้ว..!

สายหลวงพ่อวัดท่าซุงไม่ได้ปฏิบัติแบบนั้น ที่สายหลวงปู่มั่นจำเป็นต้องปฏิบัติอย่างนั้น เพราะส่วนใหญ่นักปฏิบัติจะอยู่ภาคอีสาน ภาคอีสานจะลำบากเรื่องการทำมาหากิน ลำบากด้วยดินฟ้าอากาศ คนต้องต่อสู้ดิ้นรนมาตั้งแต่เล็ก ๆ กำลังใจจะเข้มแข็งกว่าคนภาคอื่น

พูดง่าย ๆ ภาษาพระจะเรียกว่า "ดื้อกว่าคนอื่นเขา" ถ้าไม่เจอการทดสอบในลักษณะให้อดอาหารบ้าง นั่งกันข้ามวันข้ามคืนบ้าง จิตก็จะไม่ยอมสงบ ไม่ยอมลงง่าย ๆ จึงต้องทรมานกันในลักษณะนั้น

พระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า หลักการปฏิบัติมี ๔ แนวทาง คือ

สุขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา ปฏิบัติง่าย ๆ แล้วบรรลุเร็ว อย่างสายของหลวงพ่อวัดท่าซุง

ทุกขาปฏิปทา ขิปปาภิญญา ปฏิบัติลำบากแต่บรรลุเร็ว อย่างสายของหลวงปู่มั่น

สุขาปฏิปทา ทันธาภิญญา ปฏิบัติสบายแต่บรรลุยาก

ทุกขาปฏิปทา ทันธาภิญญา ปฏิบัติก็ลำบาก บรรลุก็ยาก

ในเมื่อมีแนวปฏิบัติถึง ๔ แนวอย่างนี้ เราก็รู้อยู่แล้วว่าเราอยู่แนวไหน ก็จับแนวนั้นแล้วปฏิบัติไป หลวงพ่อวัดท่าซุงไม่เคยสอนให้ปฏิบัติแบบลำบาก ท่านบอกให้นอนภาวนาสบาย ๆ เสียด้วยซ้ำไป อาตมาเองก็หากินทางนอนจนเตียงเป็นร่องไปแล้ว..!


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕