การปฏิบัติธรรมเป็นเรื่องของคน ๆ เดียว
 

ถาม : รู้สึกว่าเพื่อนที่มาด้วยกันเขามาทำให้..(ไม่ชัด)..แล้วเราเป็นทุกข์ ?
ตอบ : อย่าไปบอกเขา..ขืนไปบอกเดี๋ยวเขาด่าเอา..มาด้วยกันแท้ ๆ ไม่เอาเพื่อนเอาฝูงอะไรเลย จะหนีไปเสียแล้ว

อย่าไปกังวลมาก เรื่องของการปฏิบัติ พระพุทธเจ้าท่านบอกชัดแล้วว่า "เอกายโน" เป็นเรื่องของคน ๆ เดียว คนอื่นรอบข้างไม่ว่าจะเป็นครอบครัวเดียวกัน สามี ภรรยา พ่อ แม่ บุตร หลาน หรือใครก็แล้วแต่ เป็นเรื่องรุงรังมากความทั้งนั้น

"เอกายโน อะยัง ภิกขเว" ภิกษุทั้งหลายนี่เป็นเรื่องของคน ๆ เดียว
"มัคโค สัตตานัง วิสุทธิยา" เป็นหนทางที่นำพาสัตว์ทั้งหลายเข้าสู่ความบริสุทธิ์
"โสกะปริเทวานัง สะมะติกะมายะ" ทำให้ก้าวพ้นความโศกเศร้าร่ำไรต่าง ๆ
"ทุกขะโทมะนัสสานัง อัตถังคะมายะ" ความทุกข์โทมนัสเสียใจน้อยใจต่าง ๆ ก็จะดับไป
"ญายัสสะ อะธิคะมายะ" ธรรมทั้งหลายก็จะเจริญขึ้น
"นิพพานัสสะ สัจฉิกิริยายะ" กระทำให้แจ้งได้ซึ่งพระนิพพาน

เพราะฉะนั้น อยู่คนเดียวเปลี่ยวกายแสนสบายแต่ไม่สนุก ถ้าอยู่สองครองทุกข์ถึงสนุกก็ไม่สบาย ทำกำลังใจให้ได้อย่างนี้ รู้ว่าไม่ดีก็ไปเลย แต่ว่าคนที่จะเด็ดขาดเข้มแข็งได้อย่างนี้ ต้องเป็นระดับปรมัตถบารมีเท่านั้น ระดับอื่น ๆ แหม..กว่าจะจากกันได้แต่ละครั้งแทบจะขาดใจตาย..!


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕