ไม่มีใครดีไม่มีใครชั่ว ทุกคนล้วนแล้วแต่เป็นไปตามกรรม
 

ถาม : มีบุคคลคนหนึ่งเขาบอกว่า "จิตเขาไปถึงไหนแล้วรู้ไหม ?" ก็เลยถามเขาว่า "ศีล ๕ ข้อ รักษาได้ไหม ?" เขาตอบว่า "ไม่ได้"
ตอบ : แบบนั้นจะเป็นพวกได้โลกียฌาน ไม่ต้องไปตำหนิเขา

คนเราจริง ๆ แล้ว ไม่มีดีไม่มีชั่ว ทุกคนล้วนแล้วแต่กำลังเป็นไปตามกรรมทั้งสิ้น ดีชั่วเป็นสิ่งสมมุติที่เรานำมาแบ่งแยกกันเอง

ถ้าหากว่าเราประกอบไปในด้านบุญกุศล ก็จะตกอยู่ในกระแสสีขาวพาเราไหลขึ้นตลอดเวลา แต่ถ้าหากว่าเราทำบาปอกุศล เราก็จะตกในกระแสสีดำไหลลงตลอดเวลา จนกว่าเราจะหลุดพ้นจากกระแสทั้ง ๒ สายนั้น ถึงจะเข้าพระนิพพานได้

เพราะฉะนั้น..ไม่มีใครดี ไม่มีใครชั่ว มีแต่คนที่กำลังเป็นไปตามกรรม

เมื่อเรามาถึงตรงจุดนี้แล้ว เห็นใครทำในสิ่งที่ไม่ดี ก็อย่าไปตราหน้าว่าเขาชั่ว สิ่งทั้งหลายเหล่านั้นเราต้องเคยทำมาก่อนแล้ว ในเมื่อเราเคยทำมาก่อนแล้ว ตอนนี้เขามาทำต่อจากเรา เขาก็คือผู้ที่เป็นทายาท มารับมรดกในผลงานที่เราเคยทำเอาไว้

ในเมื่อเขาเป็นทายาท เขาคือลูก คือหลาน คือญาติ คือโยมของเรา เราต้องไม่รังเกียจเขา ถ้ามีโอกาสสามารถช่วยเขาได้ก็ช่วย ถ้าช่วยไม่ได้ก็วางเฉย ยอมรับว่าเป็นกฎของกรรม แต่ไม่ได้วางเฉยธรรมดา ๆ อุเบกขานี้ก็ยังมีเมตตา มีกรุณาแฝงอยู่ คือ ถ้าพร้อมเมื่อไร เราก็พร้อมที่จะช่วยเขาอีก

ให้วางกำลังใจอยู่ในลักษณะอย่างนี้ คนไม่มีดีไม่มีชั่วหรอก มีแต่สมมติทั้งนั้น ต่างคนต่างทำ เขาคิดว่าสิ่งที่เขาทำนั้นดีแล้วเขาถึงทำ แต่เขาเข้าใจผิดด้วยอกุศลชักพาไป ในเมื่อเขาคิดว่าดีแล้วเขาจึงทำ ถ้ามีโอกาสเราก็แนะนำในสิ่งที่ดีจริง ๆ ให้เขาบ้าง

ถาม : แนะนำไม่ได้เลยค่ะ
ตอบ : แนะนำไม่ได้ก็ปล่อยวาง เมตตา กรุณา มุทิตาแล้ว ถ้ายังช่วยไม่ได้ ก็ต้องอุเบกขา


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕