หยุดความคิด หยุดกิเลส อยู่กับปัจจุบัน
 

ถาม : อำนาจ ริษยา อาฆาต พยาบาท ถือตัว น้อยใจ จะแก้อย่างไร ?
ตอบ : ริษยา อาฆาต พยาบาท น้อยใจ เป็นสาขาหนึ่งของโทสะ อำนาจและถือตัวเป็นทั้งสักกายทิฐิและมานะด้วย

ถาม : เราจะแก้ไขและทำลายสิ่งเหล่านี้ได้อย่างไร ?
ตอบ : ใช้ตัวเดียวเท่านั้น คือประคองสติให้อยู่เฉพาะหน้า อย่าให้ไปข้างหน้า(อนาคต) แล้วอย่าให้ไปข้างหลัง(อดีต)

โดยเฉพาะตัวอดีต จะทำให้น้อยใจ คอยจะคิดปรุงว่าเขาไม่ดีกับเราอย่างนั้น ไม่ดีกับเราอย่างนี้ ทั้ง ๆ ที่เราดีแสนดีแล้ว

จะต้องหยุดกำลังใจให้หยุดอยู่เฉพาะหน้า ถ้าหยุดอยู่เฉพาะหน้าได้ ก็จะไม่ไปน้อยใจให้เสียเวลา

ถาม : อิจฉาเป็นอย่างไรคะ ?
ตอบ : อิจฉาเกิดจากตัวโลภ อยากได้ใคร่มีแบบเขา พอไม่มีแบบเขาก็เกิดอิจฉาขึ้นมา

ตัวโลภ(โลภะ) กับตัวรัก(ราคะ)เป็นตัวเดียวกัน อิจฉาริษยาเขาเพราะว่า เราจะสู้เขาไม่ได้ ในเมื่อดีสู้เขาไม่ได้ ก็กลัวว่าเราจะไม่ได้รับความรักจากคนอื่น

ตัวนี้ภาษาบาลีเรียก "อิสสา" เกือบจะตรงกับคำว่าอิจฉาอยู่แล้ว

ถาม : แล้วจะแก้อย่างไร ?
ตอบ : แก้เหมือนกันเลย เพราะเป็นการฟุ้งซ่าน ส่วนใหญ่การฟุ้งซ่านไม่ไปในอดีต ก็ไปอนาคต เพราะฉะนั้น..ถ้าหยุดอยู่กับปัจจุบันได้ กิเลสทุกตัวตายเกลี้ยง..!

ถาม : แล้วตัวพยาบาท ?
ตอบ : เหมือนกันหมด ตัวพยาบาทนั้นเป็นรากที่ฝังลึกของโทสะ

แรก ๆ ก็เป็นปฎิฆะก่อน คือกระทบแล้วไม่พอใจ พอเราไปคิดปรุงแต่งเพิ่มเติม ก็เกิดเป็นโทสะ อาละวาดขึ้นมา พออาละวาดขึ้นมาไม่ได้อย่างใจ คราวนี้ก็จะกลายเป็นไฟสุมขอน เป็นพยาบาท เก็บเอาไว้เรื่อย ๆ เดี๋ยวอกแตกตายไปเอง

ในการหยุดกิเลสทุกอย่าง ถ้าเราหยุดกำลังใจของเราได้ คือการหยุดความคิด ตัวคิดนั่นก็คือตัวจิตสังขารในการปรุงแต่ง ถ้าหยุดตัวนี้ลงได้ ตัวอื่นก็หยุดหมด ดับหมด

ถ้าไม่มีน้ำมันใส่ลงไปซะอย่าง เครื่องยนต์ก็ไปไม่ได้หรอก พอเครื่องดับหมด ระบบการทำงานอื่น ๆ ก็ไม่ทำงาน

ถาม : หมายความว่า ถ้ากิเลสเกิดขึ้น มีอยู่ ถ้าหยุดได้ก็จบ ?
ตอบ : ก็จบแค่นั้น แค่เลิกทำ พูดง่าย ๆ เลิกทำก็จบแล้ว

ถาม : ตัวนี้มีกันทุกคนหรือเปล่าเจ้าคะ ?
ตอบ : มีทุกคน จะมากจะน้อย อยู่ที่กำลังใจของแต่ละคน

ธรรมชาตินิสัยคนไม่เหมือนกัน บางคนเกิดมาอิจฉาคนไม่เป็นเลยใช่ไหม ? ดีทุกอย่าง แต่ว่าดันไปเป็นคนประเภทราคะจริต คือรักสวยรักงาม อะไรที่เป็นของสวยของงาม สะสมไว้เต็มบ้านเลย เป็นเสียอย่างนั้น

แต่ละคนจะมีเด่นขึ้นมาตัวใดตัวหนึ่ง แต่ก็เป็นสาขาของ รัก โลภ โกรธ หลง ทั้งนั้น

ถาม : สรุปแล้วคืออยู่กับปัจจุบัน ?
ตอบ : อยู่กับปัจจุบันจนกระทั่งวางปัจจุบันได้ก็จบ

ไม่ใช่อยู่กับปัจจุบันเฉย ๆ นะ ถ้าอยู่กับปัจจุบันเฉย ๆ ก็แปลว่าเราแค่อาศัยกินได้ตอนนี้เท่านั้น เผลอเมื่อไรก็เสร็จอีก เพราะฉะนั้นให้วางปัจจุบันลงไปด้วย

ถาม : วิธีวางปัจจุบัน ทำอย่างไร ?
ตอบ : ตรงนี้ละเอียดมาก เอาเป็นว่าค่อย ๆ หยุดอยู่กับปัจจุบันให้ได้ก่อน ถ้าหยุดได้เมื่อไร จะบอกวิธีวางให้ ตอนนี้ หยุดก็ยังหยุดไม่อยู่เลย

ถาม : หยุดได้แล้วจะมาถามใหม่ ?
ตอบ : จ้ะ... จะรอ ให้เวลาสิบปีถ้วน ...(หัวเราะ)... สิบปีนี่อย่างนานที่สุด อาจประเภทเจ็ดปี เจ็ดเดือน เจ็ดวัน อย่างนี้ก็ได้

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๔

ขออนุญาตนำไปเผยแพร่ในเว็บพลังจิตครับ

กราบอาราธนาธรรมไปเผยแพร่ในเฟซบุ๊กชมรมโมทนาบุญ เว็บพลังจิตครับ

โมทนา