อัพยากฤต
 

ถาม : แล้วคำว่าอัพยากฤต นี่หมายความว่าอย่างไรครับ ?
ตอบ : อัพยกฤต ก็คือความเป็นกลางอย่างยิ่ง หมายถึง อารมณ์ใจที่ไม่สุขไม่ทุกข์ อยู่ตรงกลางไปเลย

ถาม : อย่างปุถุชน ทำได้ไหมครับ ?
ตอบ : ได้ ก็ได้แบบปุถุชน พระโสดาบันก็ได้แบบพระโสดาบัน พระสกทาคามีก็ได้แบบพระสกทาคามี พระอรหันต์ก็ได้แบบพระอรหันต์ มีสิทธิ์ทำกันได้ทุกคน แต่ว่าความสูงต่ำแล้วแต่อารมณ์ตัวเองว่าจะได้ขนาดไหน

ถาม : ความเป็นกลางหรือคะ ?
ตอบ : จ้ะ อารมณ์ที่เป็นกลาง ถ้าหากว่าจะเปรียบไปแล้วก็คือว่า พ้นดีพ้นชั่ว อยู่ตรงกลางพอดีเลย

ถาม : พ้นดีของปุถุชนนี่เป็นอย่างไรครับ ?
ตอบ : ก็บางทีอารมณ์ใจของท่านบางช่วงจะไม่เกาะทั้งดีทั้งชั่ว เป็นอารมณ์ที่ปล่อยวางลงล็อกพอดี อย่างตอนนอนหลับ เป็นต้น แต่ว่ายังเป็นแบบปุถุชนอยู่ แต่ว่าถ้าเป็นแบบพระอริยเจ้านี่ ท่านจะปล่อยวางด้วยปัญญาของท่าน ระดับที่ไม่เท่ากัน ของปุถุชนนี่อาจเป็นความบังเอิญ แต่พระอริยเจ้านี่ เป็นของแท้แน่นอนไม่ใช่บังเอิญ

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๔