จิตเป็นสิ่งอมตะ
 

ถาม : พระท่านพูดนะคะ ว่าให้เรานึกว่าตัวเรากายนี้ไม่มี แล้วจิตก็คือไม่มีด้วย เลยสงสัยว่ากายไม่มีนี่ไม่เท่าไร แต่จิตไม่มีด้วยนี่แล้วจะหายไปไหนละเจ้าคะ ?
ตอบ : อาตมาก็ไม่ทราบเหมือนกันจ้ะ พระพุทธเจ้าก็ไม่เคยสอน ถ้าอย่างนั้นฟังจากใครหรืออ่านจากไหนก็สืบหาจากต้นตอให้เจอ แล้วต้องถามท่านโดยตรง

ถาม : สรุปว่ากายไม่มี จิตยังมีอยู่ ?
ตอบ : มีอยู่ ขนาดนอกศาสนาอย่างของพราหมณ์เขาก็ยังยึดจิตอย่างเดียว โดยไม่เอากาย (ที่เป็นพวกอรูปพรหม) ถ้าจิตไม่มีด้วยแล้วจะอยู่อย่างไร ? จิตเป็นสิ่งอมตะไม่มีคำว่าตาย หากแต่ว่าวนเวียนไปเรื่อยตามบุญตามกรรมที่ตัวเองทำอยู่ เปลี่ยนร่างเปลี่ยนภพภูมิไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะหลุดพ้นเข้าสู่พระนิพพาน เพราะฉะนั้น..จิตไม่มีเป็นไปไม่ได้

ถาม : แล้วจิตมีสภาพรับรู้ ?
ตอบ : รู้เป็นปกติเหมือนกับเครื่องบันทึกเทป บันทึกไปเรื่อย ๆ

ถาม : แล้วจิตมีอารมณ์ไหมคะ ?
ตอบ : มีสิ เพราะว่าเขาจะนึกรู้ นึกปรุง นึกแต่งอยู่ตลอดเวลา แล้วเลยทำให้เกิดกรรมต่าง ๆ ขึ้นมาได้ ดังนั้น..เราก็ต้องควบคุมจิตของเรา ให้อยู่ในลักษณะที่เรียกว่า ไม่ให้ผิดศีลผิดธรรมเป็นอย่างน้อย ถ้าสามารถทำให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป ก็คือหยุดการปรุงแต่งเสีย ถ้าหยุดการปรุงแต่งได้ ทุกอย่างก็หยุดหมด ดับหมด การหลุดพ้นก็จะง่ายขึ้น

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนมิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๔