สติตามไม่ทันไหลตามกิเลส
 

ถาม : อยู่คนเดียวนี่ก็โล่งดี แต่เวลาออกไปฝึก เวลาเดินไปตามห้างนี่ ไหลตามเขาไปทุกทีครับ ?
ตอบ : นั่นเป็นเพราะสติของเราตามไม่ทัน เราปล่อยให้ตัวกิเลสกำเริบขึ้นมาก่อน ถ้าตัวกิเลสกำเริบขึ้นมาก่อน สติเราค่อยไปยับยั้งนี่ไม่ทันแล้ว กำลังเขาเหนือกว่าเรา เขาคล่องกว่าเยอะ ในเมื่อเขาคล่องกว่าเยอะ ถ้าเวลาไหลตามไปก็เป็นอันว่าเสร็จ กว่าจะรู้ตัวบางทีไปเป็นชั่วโมง เป็นชั่วโมงนี่ถือว่าเร็วแล้วนะ บางคน ๓ - ๔ วัน กว่าจะรู้ตัว ถูกจูงจมูกไปถึงไหนแล้วก็ไม่รู้

ถาม : ถ้าไหลแล้วเราตามยากหรือ ?
ตอบ : คือ กำลังเขาเหนือกว่าเราอยู่แล้ว ความชำนาญในทางไม่ดีมีมากกว่าอยู่แล้ว ถ้าหากเปิดโอกาสให้เขานี่เป็นอันว่าเราเสร็จแน่.. บางคนก็พังไปเป็นเดือนเลย

ถ้าหากว่าเราถนัดตามห้างก็เอาตามห้าง อาตมาเองถนัดตามป้ายรถเมล์ เห็นหน้าคนที่รอรถเมล์ โอ้โฮ..ทุกข์สาหัสทุกคนเลย หน้านิ่วคิ้วขมวด ดูนาฬิกาแล้วดูนาฬิกาอีก ชะโงกแล้วชะโงกอีก เมื่อไรรถคันที่ตัวเองรอจะมา จนกระทั่งบางทีเขาไปตั้งข้อสังเกตว่า รอคันไหนคันนั้นจะไม่มา ...(หัวเราะ)... หน้าตาไม่มีใครมีความสุขเลย ไปนั่งดูได้

คราวนี้ก็อยู่ที่เราว่าชอบแบบไหน ชอบพิจารณาทุกข์หรือชอบแบบพิจารณาความเป็นจริงของร่างกาย เลือกเอาแล้วแต่เราถนัด ของอาตมานี่ถนัดป้ายรถเมล์ ชอบมากเลย

ถาม : ร้อนนะครับ ?
ตอบ : ดูแล้วสงสาร ยิ่งถ้าขึ้นรถเมล์ไปด้วย คุณแสงชัยเคยไปร้องไห้บนรถเมล์มาแล้ว ขึ้นไปถึงพอเห็นเขาเบียดกันแน่นเข้า โอ้โฮ..โลกนี้ทำไมถึงได้ทุกข์ขนาดนี้ แต่คราวนี้เขาอาย เขาก็เลยพยายามกลั้นไว้ ถนัดที่ไหนก็ที่นั้นแหละสนามรบของเรา รบกับกิเลส รบในเมืองถ้าชนะแล้วชนะเลย รบในป่านี่สงบลงไม่แน่ว่าจะชนะเขา ออกมาอาจจะแพ้ก็ได้

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนเมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๔