อุตตมะภาษา
 

เมื่อตอนบ่ายได้กล่าวถึงภาษาบาลีว่า "ปาลิภาษา อุตตมะภาษา" บาลีเป็นภาษาสูงสุด
เพราะว่าเป็นภาษาที่พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ใช้ในการตรัสสอนพระธรรม
เป็นภาษาที่พรหมใช้ในการสนทนากัน
เป็นภาษาที่มนุษย์ต้นกัปใช้ในการสื่อสารกัน
และท้ายสุดก็คือ ถ้าหากว่าเด็กทารกซึ่งเกิดมาไม่เคยได้ยินภาษามนุษย์เลย โตขึ้นมาจะเจรจากันด้วยภาษาบาลี

อุตตมะภาษา คือ ภาษาสูงสุด ที่เขายกภาษาบาลีเป็นภาษาสูงสุด ไม่มีภาษาอื่นใดเหนือกว่า เพราะว่าภาษาบาลีส่วนหนึ่งเป็นภาษาใจ การจะแปลภาษาบาลีนี่ถ้าเข้าไม่ถึงธรรมจริงจะแปลส่วนของภาษาใจออกมาไม่ได้ มันเรียกง่าย ๆ ว่า เป็นปัจจัตตัง เพราะฉะนั้นในเรื่องของการแปลในปัจจุบัน ต่อให้ฉบับที่ดีที่สุดก็เถอะ มันจะแปลให้ถึงรากถึงแก่นจริง ๆ เป็นไปไม่ได้ เพราะว่าภาษามนุษย์มันหยาบเกินกว่าที่จะแปลภาษาธรรม
ภาษาเขียนก็หยาบเกินกว่าที่จะแปลภาษาธรรม
ใครทำถึงก็อ๋อ...ที่แท้อย่างนี้นี่เอง

พระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ
วันที่ ๗ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๑

พอดีผมกำลังสงสัยเรื่องนี้อยู่เลยครับเถรี ว่าพรหมเทวดาเขาคุยกันด้วยภาษาอะไร เพราะน้องชายไปเห็นร่างทรงเทวดาคุยกันแล้ว เขาบอกว่าฟังไม่รู้เรื่อง..
ขอบคุณหลาย ๆ

ก่อนที่เถรีจะได้ฟังหลวงพ่อเทศน์เรื่องนี้ เถรีก็สงสัยมาก่อนเหมือนกันค่ะ ว่าท่านที่อยู่ข้างบนเขาคุยกันอย่างไร เพราะเวลาเขาคุย เขาไม่เห็นอ้าปากคุยเลย
ก็เลยเดาว่า ท่านคงใช้ใจในการรับรู้ ไม่ต้องมาเสียเวลาอธิบายเหมือนชาวบ้านอย่างเรา แต่ตอนนั้นเถรีก็ไม่แน่ใจ ถามใครก็ตอบไม่ได้ และไม่กล้าถามหลวงพ่อเล็กด้วย กลัวท่านจะหาว่าไร้สาระ จวบจนได้ฟังท่านอธิบายนี่แหละค่ะ จึงเข้าใจ

อะไรก็ไม่เท่า"ภาษาใจ ภาษาธรรม"
หลวงพ่อชา ท่านมีลูกศิษย์ลูกหาเป็นพระฝรั่งมากมาย
ผมยังปลื้มที่ท่านได้ถ่ายทอดธรรมะ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ภาษาใจ ภาษาธรรม
ทั้งที่ท่านแทบไม่รู้ภาษาอังกฤษเลย
สาธุ
ธรรมะนั้นเหนือภาษาทั้งปวง