ธรรมหัวข้อเดียวก็ไปพระนิพพานได้
 

ถาม : ธรรมของพระพุทธเจ้าบางอย่างเป็นเรื่องยากที่ปุถุชนทั่วไปจะเข้าใจ (...ไม่ชัด....) ถ้าเราใช้ความรู้สึก เราจะเข้าใจได้อย่างไรคะ ว่าพระพุทธเจ้าสอนเราว่าอย่างไร ?
ตอบ : พระพุทธเจ้าสอนอยู่ ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์ หัวข้อใดหัวข้อหนึ่งก็ไปพระนิพพานได้แล้ว ไม่จำเป็นต้องไปศึกษาทั้งหมด โดยเฉพาะในส่วนที่ยากจะมีอยู่สองจุด ก็คือพระอภิธรรม ๔๒,๐๐๐ พระธรรมขันธ์กับมหาสติปัฏฐานสูตร

พระอภิธรรมนี่ท่านสอนพรหม สอนเทวดา มหาสติปัฏฐานสูตรสอนชาวกัมมาสธัมมนิคมที่เป็นพวกอุตรกุรุทวีป พวกนี้ปัญญาเขาสูงมาก ถ้าเราไปอ่านสติปัฏฐานสูตร จะรู้สึกว่าละเอียดมาก ถ้าหากว่าสำหรับคนทั่ว ๆ ไปที่ไม่มีพื้นฐานการปฏิบัติ มาเจอสติปัฏฐานเข้านี่เหมือนกับแบกช้างทั้งตัวเลย

ส่วนอันอื่น ๆ สำหรับคนทั่ว ๆ ไปเราจับข้อไหนก็ได้ที่เราถนัด แล้วตั้งหน้าตั้งตาทำไปให้เกิดผล ถ้าเกิดผลเสียหัวข้อหนึ่งแล้ว หัวข้ออื่นก็จะง่าย

แต่ถ้าหากว่าไม่เกิดผล อย่างที่เคยเปรียบเทียบให้ฟังว่า เหมือนกับขุดบ่อแล้วไม่ได้น้ำ เราทำอันนี้เหมือนเราขุดบ่อลงไปสัก ๕ เมตร ๑๐ เมตรยังไม่ถึงน้ำเลยก็เปลี่ยนไปทำอย่างอื่นอีก แล้วก็ไปขุดอีกบ่อหนึ่งอีก ยังไม่ได้น้ำก็ย้ายไปขุดอีกบ่อหนึ่ง ตกลงว่าเสียเวลาปฏิบัติอยู่นั่นแหละ ทำอย่างเดียวให้ได้ไปเลย แล้วอย่างอื่นก็จะง่าย


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๔๔