เก็บตกจากบ้านวิริยบารมี ต้นเดือนมีนาคม ๒๕๕๗
 

ถาม : ในบางครั้งที่กำลังหลับตาภาวนาพระคาถาในมือ ก็จับพิจารณาความกลมของลูกประคำไปด้วย ปรากฏดวงแก้วสว่างขึ้นมาให้เห็นแล้วก็หายไป ถ้าครั้งหน้าปรากฏดวงสว่างขึ้นมาอีกควรปฏิบัติอย่างไรต่อไปครับ ?
ตอบ : อย่าไปสนใจ ภาวนาของเราไปเฉย ๆ ถ้าให้ความสนใจ เมื่อสมาธิเคลื่อนภาพจะหายไป แต่ถ้าเราไม่สนใจก็จะอยู่ได้นาน

ถาม : ถ้าเจ้าของที่ดินได้เอ่ยปากยกที่ดินส่วนหนึ่งถวายให้เป็นที่ของสงฆ์ แต่ยังไม่ได้มีการโอนกัน แล้วเจ้าของที่ดินได้เสียชีวิตไปก่อน ทางวัดได้สร้างศาลาบนที่ดินนั้น ต่อมาภายหลังลูก ๆ ได้ขายที่ดินไปทั้งหมด โดยไม่ได้ทำเรื่องโอนให้กับวัด คนที่ซื้อที่ดินต่อจากลูก ๆ เจ้าของที่ดินได้มีการปักแนวเขตเข้าไปในที่ดินที่ถวายวัด ทางเจ้าของที่ดินคนใหม่จะมีโทษขโมยของสงฆ์หรือทำลายของสงฆ์หรือไม่ครับ ? ถ้ามีจะแก้ไขอย่างไรได้บ้างครับ ?
ตอบ : เต็ม ๆ เลย ก็คืนให้สงฆ์เขาไปก็เท่านั้นเอง ส่วนใหญ่แล้วญาติโยมมักจะเข้าใจว่า เรื่องของสิทธิ์ในการครอบครองต้องโอนกันก่อนถึงจะเป็นของสงฆ์ แต่ในความจริงถ้าหากว่าสงฆ์ให้การอนุโมทนาแล้ว ก็ถือว่าเป็นของสงฆ์ไปเลย เพราะฉะนั้น..จะไปบุกรุกครอบครองอีท่าไหน ก็กลายเป็นเอาของสงฆ์มาเป็นของตัวเอง ซึ่งมีที่ไปอยู่ที่เดียวเป็นปกติ..!

ถาม : มวลสารที่ใช้ในการสร้างวัตถุมงคลมีความสำคัญแค่ไหนครับ ?
ตอบ : ถ้าว่ากำลังใจใช้ไม่ได้ ได้ยินว่ามีมวลสารดี ๆ เกิดกำลังใจขึ้นมาก็ถือว่ามีส่วนสำคัญอยู่ แต่ว่าในสมัยโบราณนั้น โบราณาจารย์ท่านต้องการให้พระภิกษุที่ศึกษาวิชาการลบผงต่าง ๆ ซักซ้อมในเรื่องของสมาธิสมาบัติให้เกิดความคล่องตัว จึงกำหนดตัวบทพระคาถาต่าง ๆ ในการลบผงขึ้นมา แต่ว่าในสมัยหลัง ๆ นี้ให้ความสำคัญตรงส่วนนี้น้อยลง เพราะว่ามักจะให้โรงงานผลิตออกมาเลย

ถ้าสามารถทำได้อย่างโบราณาจารย์เขาทำ ก็จะมีประโยชน์มากกว่าอย่างมหาศาล เพราะเกี่ยวกับเรื่องของมรรคผล ตลอดจนกระทั่งสมาธิสมาบัติของตนเอง แล้วขณะเดียวกันก็มีผลในการคุ้มครองป้องกันรักษาตามหลักวิชานั้น ๆ ด้วย

ถาม : ผมเลี้ยงกุมารต้องสอนเขาหรือเปล่าครับว่าให้ถือศีล ๕ ต้องอย่าดื้อ อย่าซน เชื่อฟัง สวดมนต์ ทำสมาธิ ฯลฯ ถ้ากุมารเป็นเทวดาสามารถสอนเขาได้ไหมครับ ? เกรงว่าถ้ากุมารเป็นเทวดาแล้วเกิดไปสอนท่านเดี๋ยวท่านเตะเอา
ตอบ : อย่าไปยุ่งกับท่านก็หมดเรื่อง แต่ว่าลองสอนดูนะ เผื่อจะสำเร็จ เพราะยังไม่เคยได้ยินใครสอนมาก่อน

ถาม : แฟนกำลังจะสร้างบ้านหลังใหม่ตามประเพณีแถวภาคเหนือ จะต้องมีพิธีนำเสาลงหลุม ตามฉบับสายหลวงพ่อ ไม่ทราบว่าต้องใส่ของมงคลอะไรบ้างที่เป็นสิริมงคลจริง ๆ ครับ ?
ตอบ : เคยตอบไปแล้วว่าทองคำ ๒ ตัน..!

ถาม : ฤกษ์ยามต่าง ๆ ตามสายหลวงพ่อฤๅษีลิงดำ สามารถใช้ได้กับทุกภาคของประเทศไทยหรือทั่วโลก ใช่หรือไม่ครับ ?
ตอบ : อยู่ที่เราจะใช้ ถ้าเราจะใช้ก็ได้ทั้งโลกนี้และโลกอื่นด้วย

ถาม : การเสกไม้กันขโมยมีวิธีการปลุกเสกและใช้งานอย่างไร ?
ตอบ : มีวิธีการปลุกเสกก็คือเข้าสมาธิให้สูงสุดที่ทำได้ ส่วนใช้งานอย่างไร ก็มีหน้าที่แค่ตีลงไปในที่ดินแล้วก็จบแค่นั้น

ถาม : สามารถเอาไปเข้าพิธีที่วัดท่าขนุนได้ไหมคะ ?
ตอบ : เอาไปเข้าพิธีไม่มีผล เพราะว่าต้องทำต่างหาก

ถาม : เรื่องการจับภาพพระ เวลานั่งสมาธิผมตั้งใจกำหนดภาพพระเป็นองค์ปฐมอิริยาบถนั่ง แต่อยู่ดี ๆ ภาพในนิมิตเป็นพระพุทธชินราชหรือพระองค์อื่น ผมควรจะไปจับภาพพระองค์เดิมหรือว่าไปจับภาพพระองค์ที่ปรากฏครับ ? แบบนี้แสดงว่าผมเป็นคนฟุ้งซ่านไหมครับ เพราะเกิดบ่อยมาก ?
ตอบ : แสดงว่าพอจะรู้ตัวเหมือนกัน เรื่องของการจับภาพพระ ถ้าตั้งใจเป็นพุทธานุสติ ภาพเดิมเราจับอย่างไรถึงจะเปลี่ยนไป ถ้ายังเป็นพระพุทธรูปอยู่ก็ใช้ได้เหมือนกัน ยกเว้นว่าภาพที่เรากำหนดเป็นไปตามกองกรรมฐาน ถ้าเปลี่ยนไปก็ให้ยึดของเดิมเป็นหลักไว้

ถาม : การนั่งสมาธิหรือว่ากรรมฐาน หากไม่เกิดอาการปีติเลย แสดงว่าเราไม่เคยเข้าถึงอุปจารสมาธิเลย จริงไหมครับ ?
ตอบ : ต้องบอกว่าเป็นความจริงถึง ๙๙ เปอร์เซ็นต์ เพราะว่าคนที่ปฏิบัติแล้วไม่เคยเกิดปีติเลย อาตมายังไม่เคยเจอมาก่อน แต่ว่ามี

ถาม : มีเยอะไหมคะ ?
ตอบ : ๑ เปอร์เซ็นต์ที่เหลือ

ถาม : ผมเคยไปฝึกมโนมยิทธิที่บ้านสายลมมา แต่ว่าไม่ได้สานต่อ แล้วการที่อยู่ดี ๆ ผมก็นึกถึงพระพุทธเจ้าแล้วก็เห็นภาพพระในหัว คิดว่าอยู่ข้างหลังท่านก็อยู่ข้างหลัง จะให้อยู่ซ้าย ขวา ใหญ่ เล็ก ก็เห็นภาพตามนั้นหมดครับ ทั้งที่ไม่ได้ภาวนาตามนั้นเลย แบบนี้เป็นอาการคิดไปเองหรือว่ามโนมยิทธิครับ รวมทั้งภาพเปลวไฟก็เป็นแบบนั้นเหมือนกัน ?
ตอบ : ถ้าสามารถกำหนดให้ไปไหน ๆ ได้ก็เป็นมโนมยิทธิ ถ้ากำหนดไปไหนไม่ได้ ก็เป็นแค่ส่วนของทิพจักขุญาณ ที่เกิดจากอำนาจของอุปจารสมาธิเท่านั้น

ถาม : เคยได้ยินร่างทรงคนหนึ่งพูดให้ฟังว่า เวลาเทพลงร่างเขา เขาจะเรอครับ ของผมเวลาผมจะสวดมนต์แล้วอาราธนาพระรัตนตรัย พอกล่าวเชิญเทพมาก็จะเกิดอาการเรอครับ ทั้งที่เวลาคุยปกติหรือว่าตอนสวดมนต์จะไม่อาการนี้เลย เป็นอุปาทานหรืออย่างไรครับ ?
ตอบ : ถือว่าเป็นอุปาทานไปก่อน เพราะถ้าทรงก็คงรู้เรื่องกันไปแล้ว บางคนมีสัมผัสไวเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่คนละภพภูมิกัน มีอาการแสดงออกต่าง ๆ กัน บางท่านก็ขนลุก บางท่านก็หาว บางท่านก็เรอ จึงไม่แน่หรอกว่าจะเป็นการลงทรง แต่อาจจะเป็นอาการที่รับสัมผัสได้ว่ามีสิ่งอื่นมาอยู่ใกล้ ฉะนั้น..ก็ถือว่าเป็นอุปาทานไปก่อนแล้วกัน

ถาม : แล้วถ้าไม่อยากรับละคะ ?
ตอบ : ไม่อยากรับก็อย่าไปเชิญ

ถาม : การกราบพระ กราบเทวดาหรือว่าพ่อแม่ผู้ใหญ่ ผู้อาวุโส อยากทราบว่ามีการกราบจำนวนครั้งอย่างไร ? แล้วก็เรื่องของการแบมือด้วยคะ ?
ตอบ : ถ้าเอาตามมารยาทไทยก็กราบพระ ๓ ครั้งแบมือ กราบพ่อแม่ครั้งเดียวไม่ต้องแบมือ กราบพรหมเทวดาควรจะกราบสัก ๑๐๘ ครั้ง เพื่อแสดงว่าเราเคารพท่านจริง..! อันนี้ไม่เกี่ยวกับมารยาท

ถาม : หลวงพ่อมีความเห็นอย่างไรกับการสักยันต์บ้างครับ ? ในยุคนี้เหมาะสมไหมครับ ? แล้วถ้าสักแล้วจะมีผลต่อการปฏิบัติธรรมไหมครับ ?
ตอบ : อันดับแรกมีความเห็นว่าอย่างไร ? มีความเห็นว่าจะเจ็บตัวไปทำไมวะ ? อันดับที่ ๒ มีผลไหม ? สำคัญที่ว่าเราเชื่อถือและปฏิบัติตามกฎกติกาของเราหรือเปล่า ? ระยะหลังวัดท่าขนุนเขาสักยันต์กันมาก และก็มีญาติโยมบางท่านถามว่า "ตกลงนี่ลูกไปบวชหรือลูกไปติดคุกมา ?" อาตมาก็ตอบไม่ได้เหมือนกัน

ถาม : เรื่องคาถาเงินล้านที่ท่านบอกว่าห้ามใช้ในทางมิจฉาชีพทุกชนิดและการพนันต่าง ๆ ถามว่าการพนันต่าง ๆ รวมถึงล็อตตารี่และหวยใต้ดินด้วยหรือไม่คะ ?
ตอบ : รวมทั้งหมด

ถาม : นั่งสมาธิ ๑ ชั่วโมงแต่ว่าจิตฟุ้งมาก ฟุ้งไปประมาณ ๙๕ เปอร์เซ็นต์ของเวลา หมายความว่าได้บุญแค่ช่วงใจสงบใช่หรือไม่ ? ซึ่งเป็นบุญใหญ่จากการภาวนา ส่วนบุญที่เกิดตอนฟุ้งเป็นแค่บุญที่กายเราไม่ทำชั่วซึ่งเป็นบุญที่น้อยใช่หรือไม่ ?
ตอบ : ถามว่าผลบุญเกิดไหม ? เกิดตั้งแต่ตั้งใจทำสมาธิแล้ว แต่เวลาที่พระภูมิเจ้าที่หรือว่าเทวดาชั้นจาตุมหาราชท่านบันทึกความดีที่เราปฏิบัติ ท่านจะบันทึกตอนช่วงที่กำลังใจของเราสูงสุด เพราะฉะนั้น..ก็เลือกเอาก็แล้วกันว่าจะเอาบุญอย่างไหน เพราะได้ตั้งแต่คิดจะทำแล้ว

ถาม : นั่งสมาธิได้บุญมากกว่านอนสมาธิใช่หรือไม่ ? เพราะว่าการนั่งต้องใช้ความเพียรมากกว่า เมื่อยกว่า การได้บุญมากตัดสินตรงความยากลำบากในการทำบุญฝ่าอุปสรรคใช่หรือไม่ ?
ตอบ : ตัดสินตรงใครได้สมาธิสูงกว่า กำลังใจเข้าถึงระดับสมาธิสูงกว่าอานิสงส์ก็มากกว่า ถ้าทำลำบากกว่า อาตมาคงได้เยอะแล้ว เพราะเคยตีลังกาทำสมาธิมามาก..!

ถาม : ในวันที่ฟุ้งมาก ๆ แล้วพยายามสวดมนต์ พยายามสงบก็สงบไม่ได้ ปากสวดไปเองแต่ใจคิดเรื่องอื่น จะได้บุญมากน้อยแค่ไหน ? และควรสวดไปเรื่อย ๆ หรือว่าควรหยุดดีคะ ?
ตอบ : ถ้าตั้งใจทำความดี กุศลเกิดตั้งแต่แรกเพราะว่าเป็นมโนกรรม คราวนี้ว่าถ้าเราสามารถสวดไปเรื่อยจนใจสงบได้ ก็แปลว่าเราตั้งใจทำความดีเป็นระยะเวลาที่ต่อเนื่องยาวนานกว่า ผลบุญจะมีมากกว่า แต่ถ้าทนรำคาญไม่ไหวแล้วเลิกไป ก็ได้เท่านั้นเอง

ถาม : แม้จะฟุ้งเราก็ทำไปเรื่อย ๆ ?
ตอบ : ทำไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะหายฟุ้ง

ถาม : มีคนส่งของมาให้ผิดที่ แต่จ่าหน้าซองถึงเรา แล้วเราเอาของนั้นมาใช้ ผิดไหมคะ ?
ตอบ : รู้ว่าไม่ใช่ของเรา เจตนาเบียดบัง ตามกฎหมายเขาถือว่าฉ้อโกง อาตมาจะแกล้งฟ้องธนาคารไปทีหนึ่งแล้ว มีคนโอนเงินผิดมาสองแสนบาท แล้วอาตมาไม่ได้เบิกไม่ได้ถอน เขาเสือกโอนออกไปเอง จริง ๆ ถ้าฟ้องนี่ธนาคารหัวโตเลย เพราะคุณมายุ่งอะไรกับบัญชีผม คราวหน้าใครเจอลองดูสักทีนะ เผื่อจะได้ค่าปิดปากสักแสนสองเหมือนท่านพุทธอิสระบ้าง..!

ถาม : มงคล ๑๐๘ เป็นอย่างไรคะ ?
ตอบ : มงคล ๑๐๘ ก็คุณพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์รวมกัน สวดอิติปิ โสฯ สวากขาโตฯ สุปฏิปันโนฯ ก็ได้ครบแล้ว

ถาม : ทำไมถึงเป็นเลข ๑๐๘ ?
ตอบ : เขาเอาคุณพระพุทธ ๕๖ คุณพระธรรม ๑๔ คุณพระสงฆ์ ๓๘ ไล่ไปก็ครบพอดี เขาก็เลยเอาหลักว่าเลขสำคัญ ๑๐๘ เพราะเป็นคุณพระรัตนตรัย

ถาม : ถ้าสวดมากกว่า ๑๐๘ ?
ตอบ : เกินได้ยิ่งดี แต่ขาดไม่ดี เพราะขี้เกียจ

พระอาจารย์กล่าวว่า "เหตุที่คนในปัจจุบันมีสัญญาและปัญญาที่ทรามลงเรื่อย ๆ เพราะขาดสมาธิ ในเมื่อขาดสมาธิ ทุกอย่างก็เสื่อมหมด"

พระอาจารย์กล่าวกับพระด้วยกันว่า "เรื่องของพระเรา เรื่องยศหรือตำแหน่งเป็นเรื่องที่ไม่ควรไปคิด พูดง่าย ๆ ก็คือ ถ้าไปไขว่คว้าหามาก็ผิดธรรมชาติ แต่ถ้าเขาให้ก็ไม่ต้องไปปฏิเสธ รับไปเถอะ ไม่อย่างนั้นเดี๋ยวก็โดนผู้บังคับบัญชาด่าอย่างผม"

พระอาจารย์กล่าวว่า "ตามประวัติของท่านอาจารย์สิงห์ทอง ท่านภาวนาแล้วเหนื่อย ท่านก็เลยไม่เดินจงกรม แล้วก็มีหนูมาเดินให้ดู หนูเดินสี่ขาไปสุดทาง แล้วก็ยืนสองขากอดอกแบบตั้งสมาธิ แล้วก็ลดลงเดินสี่ขากลับมาสุดทาง แล้วก็ยืนกอดอกตั้งสมาธิ เป็นพระอาจารย์ใหญ่ยังโดนหนูสอนขนาดนั้น

แต่ถ้าไปดูประวัติพระอนุรุทธเถระ ท่านปฏิบัติโดยไม่นอนเลย ถือเนสัชชิกอยู่ ๕๕ พรรษา ท่านบอกว่า ๒๕ พรรษาแรกไม่นอนเลยแม้แต่นิดเดียว พอ ๓๐ พรรษาหลังใช้นั่งหลับเวลาปัจฉิมยาม ก็คือยามสุดท้ายก่อนสว่าง ต้องคิดนะ ๕๕ ปีไม่ยอมให้หลังแตะพื้น ตอนนั้นท่านเป็นพระอรหันต์แล้วนะ แต่ช่วงแรกยังไม่ได้เป็น พระอนุรุทธเป็นช้ามาก อย่างพระสารีบุตรว่าช้าก็ ๑๕ วัน แต่พระอนุรุทธติดอยู่หลายปี เพราะว่าท่านตรึกในมหาปุริสวิตกไม่ขาด มัวแต่ห่วงอยู่

พอพระพุทธเจ้ามาตรัสข้อสุดท้ายว่า พระธรรมวินัยนี้เป็นของผู้ที่ยินดีในธรรมอันไม่เนิ่นช้า ก็คือละเสียซึ่งธรรมอันเนิ่นช้า ได้แก่ ตัณหา มานะ และทิฏฐิ ตรองตกถึงได้บรรลุ ท่านได้ทิพจักขุญาณตั้งแต่แรก ๆ แล้วทิพจักขุญาณของท่านก็เกิดปัญหา บอกว่าบางทีกำหนดก็เห็นภาพ บางทีกำหนดก็เห็นแต่แสง ก็ต้องไปถามพระสารีบุตร พระสารีบุตรก็บอกให้ว่า ถ้าเราตั้งใจกำหนดถึงแสง ภาพก็จะหายไป ถ้าตั้งใจกำหนดภาพ แสงก็จะหายไป เพราะฉะนั้น..ต้องเลือกเอาอย่างเดียว แล้วท่านก็เพลิดเพลินกับการดูอุปนิสัยสัตว์โลก ก็เลยไม่บรรลุสักที ติดอยู่หลายปี"

ถาม : การชุมนุมเขาเอาเรื่องในหลวงมาเป็นประเด็นว่าอีกฝ่ายคิดจะล้มล้าง ?
ตอบ : ปล่อยเขา อย่าไปยุ่งเรื่องนี้ ด้วยความที่พวกเรารักในหลวงเกินไป รักสมเด็จพระเทพฯ เกินไป ทำให้คนเขาเอาไปหากินเป็นปกติ ยกเว้นหน้าด้านอย่างผม มหาโรจน์ชวนเข้าวังผมยังไม่ไปเลย เพราะวังไม่ใช่ที่ของเรา

ถึงเวลาพระองค์ท่านเสด็จมาเอง จึงรู้สึกว่ามีคุณค่า ผมไปนึกถึงพระเถระบางรูป ต้องไปนั่งรออยู่ครึ่งค่อนวันเพื่อที่จะได้เข้าเฝ้า ก็เลยเกิดความรู้สึกว่า เราต้องขวนขวายขนาดนั้นเลยหรือ ? แต่ที่ขำที่สุดก็คือตอนรับพระราชทานเสาเสมาธรรมจักร ซักซ้อมกันอย่างดีขนาดไหนก็ตาม อยู่ต่อหน้าท่านก็ลืมหมด พระท่านประหม่า พอเห็นผมทำตามขั้นตอนได้ไม่ผิดพลาด ก็มาสงสัยว่าเพราะอะไรถึงทำได้ จึงบอกไปว่า คุณก็อย่าไปฟุ้งซ่านสิ จำขั้นตอนไว้แล้วเข้าไปทำก็หมดเรื่อง ถึงเวลาอยู่ต่อหน้าพระพักตร์แล้วประหม่า ทำผิดทำถูก ผมดูแล้วขำก็ขำ สงสารก็สงสาร

ถาม : ตอนนี้ทองคำที่จะหล่อพระได้เท่าไรแล้วครับ ?
ตอบ : ประมาณ ๒๐ กิโลกรัม มาครึ่งทางแล้ว กำลังหาเงินไปคืนบัญชี เพราะซื้อเกินไป ๔ ล้านกว่าบาท ไปซื้อตอนทองถูก ถ้าจับจังหวะดี ๆ จะได้ ตอนนั้นซื้อที่ราคา ๑๘,๓๐๐ บาท อย่างกับฝันไป ต้องบอกว่าเอาเปรียบชาวบ้านเขานิด ๆ ที่เขาบอกว่า มีวิชาอยู่กับตัวกลัวอะไร ชีวิตไม่ปลดปลงคงได้ดี ไปแอบซื้อ พอรุ่งขึ้นราคาก็พุ่งพรวดเลย เจ็บใจตรงที่ว่าซื้อของแพงมาหลายทีแล้ว เพราะฉะนั้น ๒ งวดหลังนี่เอาตอนที่ถูกสุด

ตอนที่หล่อพระปัจเจกพุทธเจ้าทองคำองค์ใหญ่ ตอนนั้นทองราคา ๒๐,๐๕๐ บาท แล้วก็ขึ้นพรวด ๆ ไป ๒๗,๐๐๐ กว่าบาท ก็แสดงว่าจังหวะที่ซื้อจริง ๆ ก็เป็นจังหวะที่ใช่นะ แต่ถ้ามาเปรียบกับปัจจุบันนี่คือขาดทุน

รายการนี้กำลังทำตะกรุดพระแม่ธรณีรุ่น ๒ เนื้อทองคำอย่างเดียว เขามาเบิกทองคำเพิ่มไปอีก ๑๐ บาท ใครต้องการเตรียมเงินไว้คนละหมื่นบาทก็แล้วกัน เอาไว้ทำบุญกฐิน จะได้ไม่ต้องไปประมูลในเว็บแพง ๆ ในเว็บชุดทองคำราคาไป ๒๓,๐๐๐ บาทแล้ว

ช่างเขาทำผิดแล้วเป็นผลดีกับคนใช้ เพราะว่าเขารีดทองมาหนากว่าที่เราสั่ง ก็เลยเปลืองทองคำเพิ่มไปอีก ๑๐ บาท รวม ๆ แล้วใช้ทองคำไป ๙๕ บาท เพราะฉะนั้น..อย่าบ่นเป็นอันขาดเชียวนะว่าแพง อาตมาออกราคาไป โรงงานโวยกันให้ขรมเลยว่าออกถูกขนาดนั้นได้อย่างไร ก็เลยบอกว่า เผื่อให้พวกเอาไปลงขายกันในเว็บ จะได้รวยบ้าง

พระอาจารย์กล่าวว่า "คนเรายิ่งห่วงใยสุขภาพ ร่างกายก็ยิ่งแสดงความไม่เที่ยงกับความทุกข์ให้เห็น เหมือนกับยิ่งรักษาก็ยิ่งป่วย ถ้าทำไม่รู้ไม่ชี้ นอนกลางดินกินกลางทราย จะไม่ค่อยเป็นอะไร

๒-๓ วันที่ผ่านมานี่อาตมาตากแดดจนตัวไหม้เลย ไปคุมงาน เป็นช่วงเทคอนกรีตพื้นชั้น ๒ ของศาลา คราวที่แล้วเท ๒ ใน ๕ คนงานใช้เวลาเกือบทั้งวัน ครั้งนี้เท ๓ ใน ๕ ก็เลยต้องไปดูเอง โดยให้สัญญากับคนงานไว้ว่า เสร็จเมื่อไรเอ็งเลิกได้เลย รับค่าแรงไปเต็มวัน บ่ายสองก็เสร็จแล้ว สมควรตายจริง ๆ..! เมื่อให้ค่าแรงรายวัน เขาก็แค่ทำให้ได้วัน แต่คราวนี้พอรู้ว่าเสร็จแล้วเลิกได้เลย พักเดียวก็เสร็จ

วันก่อนไปโค่นต้นมะม่วง เทพื้นเสร็จ รุ่งขึ้นทดสอบเลย ต้นมะม่วงใหญ่เป็นโอบ ช่างเขาไม่ยอมให้โค่น เขาบอกว่าเทพื้นแล้วพื้นยังไม่แห้ง ฟาดลงไปพื้นจะแตกหมด อาตมาก็เลยบอกว่าวิศวกรกับอาตมาคนละทฤษฎีกัน ของอาตมานี่พื้นยังไม่แห้งย่อมยืดหยุ่นได้ ฟาดลงไปเถอะ แต่ถ้าแห้งแล้วฟาดลงไป ยืดหยุ่นไม่ได้พื้นจะแตก ว่าแล้วก็ทดสอบให้ดูด้วยการโค่นใส่ไปเลย ปรากฏว่าทฤษฎีของอาตมาถูก ของเขาผิด

เพราะฉะนั้นพวกวิศวกรโครงสร้างต้องไปเรียนทฤษฎีใหม่ เรียนตำรามาหัวจะผุ เขาต้องให้คอนกรีตเซ็ตตัว ๒๐ วัน โอ้โฮ...แล้วอีก ๒๐ วัน เราทำงานได้ตั้งเท่าไร กิ่งมะม่วงใหญ่ขวางอยู่ ต้องขอยืนยันว่าไม่ใช่ต้นนะ แต่ใหญ่เป็นโอบเลย ก็ต้องเอาลง ฟาดลงไปตูม..! แผ่นดินไหวเลย พวกช่างไม่มีใครกล้ายืนดูสักคน คงคิดว่ายับเยินแน่ ๆ เพราะโรงพยาบาลรามาธิบดีเพิ่งพัง แล้วอีกวันก็อ่างเก็บน้ำพัง แค่เขาทดสอบครั้งแรกก็พังเลย"

พระอาจารย์เล่าว่า "หมอฉลองเขามาฉีดยากันบาดทะยักให้ เขาสงสัยว่าทำไมอาตมาต้องเอาน้ำลายแตะแล้ววน ๆ อาตมาบอกถ้าไม่ได้วน หมอก็ไม่ต้องฉีด อาตมาต้องเอาของออกก่อน เดี๋ยวค่อยอาราธนาใส่ใหม่ ขนาดหมอผลัดกันจิ้มแล้วไม่เข้า เขาก็น่าจะรู้แล้วว่าเกิดจากอะไร แต่เข็มแทงไม่เข้านี่เจ็บกว่าเข้าเยอะเลย"

พระอาจารย์กล่าวกับโยมที่มาขอเอากุมารไปเข้าพิธีเสาร์ห้า "อะไรที่ไม่ใช่พระจะเสกยาก แต่เอาไปเถอะ..อย่างดีอาตมาก็แค่ทนนั่งนานหน่อย ระวังไว้อย่างหนึ่งว่า งานบางอย่างจะมาอยู่เรื่อย ๆ จนเราไม่มีเวลาปฏิบัติธรรม เป็นการโดนหลอกอย่างหนึ่งเหมือนกัน"

ถาม : ทำไมปฏิบัติไปแล้วถึงยิ่งมีกิเลส ?
ตอบ : นักปฏิบัติส่วนใหญ่พอทำไปก็จะมีลักษณะเดียวกัน คือรู้สึกว่ากิเลสมากขึ้น ความจริงแล้วกิเลสมีเท่าเดิม แต่เกิดจาก ๒ สาเหตุด้วยกัน สาเหตุที่ ๑ ก็คือ เราเก็บกดไว้ด้วยอำนาจของสมาธิ พอถึงเวลากิเลสมีโอกาสแสดงออก ก็ต้องดิ้นรนเต็มกำลังของเขา เลยเหมือนกับมีกิเลสมากขึ้น

อีกสาเหตุหนึ่งก็คือสภาพจิตละเอียดขึ้น เห็นหน้ากิเลสชัดขึ้น ก่อนหน้าอาจจะเห็นแค่เล็กน้อย ตอนนี้อาจจะเห็นมากขึ้น ทั้ง ๆ ที่มันมีมากกว่านั้นอีก แต่ใจเราละเอียดขึ้น จึงรับสัมผัสได้มากขึ้น เห็นหน้ากิเลสชัดเจนขึ้น

ดังนั้น..กิเลสมีเท่าเดิม เพียงแต่เราเห็นชัดขึ้น จึงระมัดระวังให้มากขึ้น ประคับประคองกำลังใจเราอยู่ในด้านดีไว้ อย่าให้รัก โลภ โกรธ หลงกินใจของเราได้

ถาม : แล้วควรทำอย่างไร ?
ตอบ : ปฏิบัติในศีล สมาธิ ปัญญาเหมือนเดิม พังก็ตั้งต้นใหม่ พังก็ตั้งต้นใหม่ เดี๋ยวก็ดีไปเอง

พระอาจารย์กล่าวว่า "เครื่องรางรูปลิง เขาถือเคล็ดว่าหนุมานไม่มีวันตาย โดนหนักแค่ไหนพอลมพัดมาก็ฟื้นใหม่ ส่วนองคตเขาก็ถือว่า ทำหน้าที่ของทูตได้อย่างเด็ดขาด ในประเทศไทยของเรา สำนักที่สร้างเครื่องรางรูปลิง หลัก ๆ ก็มี หลวงพ่อสุ่น วัดศาลากุน จังหวัดนนทบุรี หลวงพ่อดิ่ง วัดบางวัว จังหวัดฉะเชิงเทรา หลวงพ่อเชย วัดบางกระสอบ จังหวัดสมุทรปราการ หลวงพ่อเชยนี่ไม่ได้สร้างหนุมาน ท่านสร้างองคต

หลวงปู่ทิม วัดละหารไร่ จังหวัดระยอง ท่านบรรจุผงพรายกุมารด้วย นอกนั้นที่สร้างกันหลาย ๆ สำนักก็ไม่ค่อยได้รับความเชื่อถือ รุ่นหลังสุดเลยที่ได้รับความเชื่อถือก็เห็นจะมี ลูกอมหนุมานครองเมืองของหลวงพ่อพูล วัดไผ่ล้อม จังหวัดนครปฐม

โดยเฉพาะการสร้างของโบราณ เคล็ดวิธีเยอะมาก พระเกจิอาจารย์จะสร้างลิงทีหนึ่งต้องปลูกต้นไม้ก่อน ปลูกต้นรักซ้อน ปลูกต้นพุด เสกน้ำรดทุกวัน พอโตได้ที่ก็ขุดหารากที่อยู่ทิศตะวันออกเท่านั้น แล้วก็ทำพิธีพลีกรรมเพื่อขอเอารากมาตากแห้ง แล้วก็ให้ช่างแกะเป็นรูปหนุมานหรือรูปลิง ช่างก็จะต้องบังคับว่าให้ถือศีล ๘ หรือศีล ๕ นุ่งขาวห่มขาวก่อนแกะกี่วัน เสร็จแล้วก็ต้องหาฤกษ์หายามที่เหมาะสม โดยเฉพาะหนุมานส่วนใหญ่ก็รบราฆ่าฟันกับพวกยักษ์ ต้องใช้ฤกษ์วันแข็งที่สุด ประมาณว่าต้องเสกเจ็ดเสาร์ เจ็ดอังคารอะไรอย่างนั้น"

พระอาจารย์กล่าวว่า "เมื่อสักครู่นี้ไปส่งฎีกานิมนต์หลวงพ่อวัดใหม่ยายนุ้ย ว่าจะทำบุญบ้านวิริยบารมีวันที่ ๓๐ มีนาคม งานนี้จะขนพระไพรีพินาศ ขนาด ๑ เซนติเมตร เนื้อชุบทองพ่นทรายมาให้บูชาองค์ละ ๕๐๐ บาท แบบไม่จำกัดจำนวน ให้ตีกันให้ตายไปเลย

ข้างวัดใหม่ยายนุ้ย ตรงที่เคยเป็นฟาร์มจระเข้โดนรื้อกระจายไปแล้ว ถามหลวงพ่อว่าเขาจะทำอะไรกัน ท่านบอกว่าเขาจะทำคอนโดมีเนียม ๒ หลัง หลังหนึ่งสูง ๓๕ ชั้น อีกหลังสูง ๔๑ ชั้น"

พระอาจารย์กล่าวว่า "เคยเห็นลิงปริศนา ๓ ตัวของนิกายเซนไหม ? ปิดหู ปิดตา ปิดปาก ช่วงนี้ต้องทำอย่างนั้นแหละ ไม่อย่างนั้นรับข่าวสารบ้านเมืองเข้าไปมาก ๆ แล้วเครียด โดยเฉพาะข่าวพวกนี้อยู่ลักษณะตอกย้ำเข้าไปใต้จิตสำนึก แล้วเราเองก็จะเกิดความรักชอบเกลียดชังขึ้นมาโดยไม่รู้ตัว ทั้ง ๆ ที่ไม่เคยเป็นศัตรูคู่แค้นอะไรกันมาเลย แต่เขาย้ำว่าคนนี้เลว ๆ เราก็เชื่อเขาไปโดยอัตโนมัติ แบบเดียวกับการหาเสียง เขามีการทำวิจัยเชิงจิตวิทยามาแล้ว “เบอร์หนึ่ง ๆ” กรอกหูไปเรื่อย เดี๋ยวก็ชิน ถึงเวลาเข้าคูหาก็เผลอกาเบอร์ ๑ ไป

เพราะฉะนั้น..อะไรที่รับเข้ามาแล้วร้อนหูร้อนตา รวมไปถึงร้อนใจ ก็ทิ้ง ๆ ไปบ้างเถอะ อาตมาไม่ได้ดูโทรทัศน์มา ๓๐ ปีพอดี รู้สึกมีความสุขมากเลย ไม่ต้องไปรับรู้อะไร เสียอย่างเดียวเวลาเขาแนะนำว่าคนนั้นเป็นดารา คนนี้เป็นดารา ไม่รู้จัก วันก่อนอนันดาไปวัดท่าขนุน เขาวิ่งไปดูกันตีนพลิก อาตมาก็ไม่รู้จัก เขาบอก “รถเมล์มา ๆ” อาตมาก็ว่า “ไอ้บ้า...รถเมล์เพิ่งไปเมื่อครู่นี้เอง” ไม่รู้หรอกว่าดาราเขาชื่อรถเมล์ รถเมล์ทองผาภูมิออกชั่วโมงละคันแน่ ๆ อยู่แล้ว เพิ่งผ่านไป แล้วมาโวยวายอะไรว่ารถเมล์มา

ดารารุ่นหลัง ๆ นี่น่าสงสารมาก อาตมาไม่รู้จักหรอก คนดังรุ่นหลังที่พอรู้จักก็มี น้องป๊อบ อารียา ดาราคนสุดท้ายที่รู้จักจริง ๆ นางเอกชื่อจารุณี ตอนนี้น่าจะไปเล่นเป็นคุณยายทวดได้แล้ว"

พระอาจารย์กล่าวว่า "ระยะหลังคนนิมนต์มากขึ้น แต่อาตมารับนิมนต์เขาได้น้อย เพราะว่าปกติถ้ารับรายไหนไว้แล้ว ใครมานิมนต์ซ้ำก็ไม่ไป แล้วถ้านิมนต์เป็นการเฉพาะ อย่างไปฉันเพลที่บ้านนี่ไม่ไปหรอก กินข้าวมื้อหนึ่งต้องวิ่งผ่าน ๓ - ๔ จังหวัด เหนื่อยจะตาย เอาไว้แก่เท่าอาตมาแล้วจะรู้ว่าเหนื่อยขนาดไหน

โดยเฉพาะเวลารถเขย่า ๆ อวัยวะภายในของเรา โดนเขย่าเหมือนกับวิ่งอยู่ตลอดเวลา จะเหนื่อยมากเลย จะเห็นว่าพระผู้ใหญ่ในกรุงเทพฯ ส่วนใหญ่เลือกนั่งรถเบนซ์กัน เพราะวิ่งแล้วนิ่มกว่า จะได้เหนื่อยน้อยหน่อย อาตมานั่งไม่ไหว ขนาดเขาถวายมายังบอกคืน ไม่เอา..กินน้ำมัน ๔ กิโลเมตรต่อลิตร..เลี้ยงไม่ไหว"

พระอาจารย์เล่าว่า "เมื่อครู่ได้สัมภาษณ์ ดร. สันติ เกี่ยวกับการปฏิบัติธรรม จึงได้บอกไปว่าการเรียนปริญญาเอก ต่อให้ไม่ต้องรับปริญญาก็ไม่เป็นไร เพราะว่าประสบการณ์ที่ได้จากผู้ทรงคุณวุฒิแต่ละท่าน เป็นสิ่งที่เราไม่ต้องไปศึกษาเอง ๒๐ – ๓๐ ปี ถาม ๆ แล้วก็ได้ข้อมูลมา

จากประสบการณ์มุมมองของหลาย ๆ ท่านโดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับแนวทางการปฏิบัติ ระยะเวลาที่เหมาะสม ตลอดจนความพร้อมของสถานที่ อย่างเมื่อครู่นี้ ดร.สันติท่านสรุปว่า “สำคัญที่สุดคือตัวครูบาอาจารย์ ถ้าครูบาอาจารย์โอเค อย่างอื่นถือเป็นส่วนประกอบที่ทนได้” มิน่า..วัดท่าขนุนหาความพร้อมไม่ได้เลย แต่โยมก็ไปกันจัง อย่างอื่นเป็นแค่ส่วนประกอบเท่านั้นเอง

ตรงมุมนี้เราต้องอาศัยมุมมองของคนข้างนอกที่เป็นกระจกสะท้อนเข้ามา โดยเฉพาะว่าการปฏิบัติในช่วงเช้า อาตมาเองหวังจะซักซ้อมให้ญาติโยมมีความคล่องตัวในการเข้าออกฌานและทรงฌานใช้งาน แต่โยมส่วนใหญ่นั่งกรรมฐานเสร็จขยับมาจะทำวัตรก็มักจะหลุดเกือบหมดแล้ว

อย่างที่ดร. สันติท่านว่ามาก็ใช่ คือว่าการปฏิบัติช่วงเช้าสำคัญ ถ้าปฏิบัติแล้วรักษาอารมณ์ไว้ได้ก็จะเป็นประโยชน์แก่ตัวเองไปทั้งวัน กะว่าถ้าจะปรับปรุงก็คือทำวัตรเสร็จแล้วก็เจริญกรรมฐานซ้ำอีกสัก ๑๕ – ๒๐ นาที ไม่อย่างนั้นพวกเราลุกขึ้นก็หล่นหายหมด"

พระอาจารย์เล่าว่า "พระพุทธเจ้าทรงประกอบพุทธกิจ ๕ ประการตลอดชีวิต ตั้งแต่ตรัสรู้จนกระทั่งปรินิพพาน ปุพฺพณฺเห ปิณฺฑปาตญฺจ เช้าขึ้นมาเสด็จออกบิณฑบาตเพื่อโปรดสัตว์ บางครั้งกว่าจะกลับก็เลยเพลแล้ว ส่วนใหญ่พระองค์ท่านก็ฉันมื้อเดียว สายณฺเห ธมฺมเทสนํ ตกบ่ายแดดเริ่มคลายร้อนลง ถ้าเป็นบ้านเราเรียกว่า "บ่ายควาย" เริ่มต้อนควายกลับคอกแล้ว เวลาบ่ายพระองค์ท่านแสดงธรรมโปรดญาติโยม

เขาบอกว่าตอนเย็น ๆ ญาติโยมจะถือดอกไม้ธูปเทียน ถือน้ำปานะ ตรงไปเพื่อฟังธรรมจากสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ความจริงเป็นช่วงบ่าย แต่ว่าเป็นเวลาบ่ายแก่ ๆ ประมาณ ๔ - ๕ โมงเย็น ปโทเส ภิกฺขุโอวาทํ พอค่ำลงก็ให้โอวาทแก่พระภิกษุ คาดว่าน่าจะอยู่ประมาณ ๑ - ๒ ทุ่ม อฑฺฒรตฺเต เทวปญฺหนํ ครึ่งคืนก็คือเที่ยงคืน แก้ปัญหาของพรหมเทวดาที่มาถาม ปจฺจูเสว คเต กาเล ภพฺพาภพฺเพ วิโลกนํ พอใกล้รุ่งก็ตรวจดูอุปนิสัยสัตว์โลก เตรียมที่จะเสด็จไปโปรดตอนออกบิณฑบาตอีก วนเวียนอยู่อย่างนี้ตลอด ๔๕ ปี

เที่ยงคืนพระพุทธเจ้าทรงแก้ปัญหาพรหมเทวดา คาดว่ากี่ชั่วโมงดี ? สองชั่วโมงก็พอนะ ถ้าปัญหายาวก็หยุด ก็ตีว่าพระองค์ท่านได้จำวัดตอนตีสอง ปจฺจูเสว คเต กาเล เวลาใกล้รุ่ง ตีเสียว่าตีห้า ตีห้าต้องลุกขึ้นตรวจดูอุปนิสัยสัตว์โลกแล้ว แปลว่าพระองค์ท่านจำวัดคืนละ ๓ ชั่วโมงตลอด ๔๕ ปี นี่ยังดีนะ..พระอนุรุทธตลอด ๕๕ ปี ไม่เคยนอนเลย นั่งอย่างเดียว ท่านบอกว่า ๒๕ ปีแรกของท่าน ไม่เคยหลับทั้งกลางวันและกลางคืน ๓๐ ปีให้หลังยอมหลับตอนยามสุดท้าย แต่ว่านั่งหลับ พออายุเริ่มมากแล้วร่างกายก็ชักจะไม่ไหว

พวกเรามีบ้างไหมที่นั่งตลอดทั้งคืน ? ไม่ใช่เข้าอินเตอร์เน็ตแล้วนั่งเล่นคอมพิวเตอร์นะ นั่งธรรมดา ถ้าลูกสาวเข้าอินเตอร์เน็ตถึงตีสี่หรือว่าเล่นเกมถึงตีสี่แสดงว่าฉันทะเพียงพอแล้ว เพียงแต่ว่าใช้ผิดเท่านั้น ตัวฉันทะก็คือความพอใจ ความต้องการที่จะกระทำมีเต็มที่แล้ว เพียงแต่ว่าเอาไปใช้ผิดด้าน"

พระอาจารย์เล่าว่า "พระเรวัตตะอายุ ๗ ขวบ พ่อแม่ก็บังคับให้แต่งงานแล้ว คนอินเดียเขาแต่งกันแบบนี้ แม้กระทั่งปัจจุบันอายุน้อย ๆ ก็จับแต่ง รอเวลาเป็นผู้ใหญ่แล้วค่อยส่งตัวเข้าหอ แต่ปรากฏว่าหลายคนอายุไม่ถึง ๑๐ ขวบก็เป็นหม้ายเสียแล้ว เพราะอีกฝ่ายหนึ่งตาย

พระเรวัตตะท่านเห็นคุณยายอายุ ๑๒๐ ปีมาให้พร ยายขอให้อายุยืนเหมือนยาย พระเรวัตตะถามว่าอายุยืนแล้วภรรยาผมจะหน้าตาเหมือนยายหรือเปล่า ? ยายบอกว่าคนแก่ก็เหมือนกันทั้งนั้นแหละ พระเรวัตตะเผ่นเลย คนสั่งสมบุญมาดี อายุแค่ ๗ ขวบ มีปัญญาขนาดนั้น ทำอุบายหนีไปวัด ไปถึงก็ขอบวช พระท่านก็บอกว่าถ้าพ่อแม่ไม่อนุญาต บวชให้ไม่ได้หรอก พระเรวัตตะบอกว่า "พ่อแม่เป็นมิจฉาทิฐิ พี่ชายผมคืออุปติสสะ" เขาไม่รู้จักกัน "ที่พวกท่านทั้งหลายเรียกว่าพระสารีบุตร" "ถ้าเป็นพระธรรมเสนาบดีก็บวชได้ เพราะท่านสั่งไว้แล้ว พ่อแม่เป็นมิจฉาทิฐิ ถ้าน้องชายหนีมาบวช ถือว่าท่านเป็นผู้อนุญาต"

ส่วนพระนันทะไม่อยากบวช แต่พระพุทธเจ้าให้บวช ท่านอยากสึกวันสึกคืน พระพุทธเจ้าเลยพาไปดูนางฟ้า บอกว่าอยากได้ไหม ? ถ้าอยากได้ก็ให้เร่งปฏิบัติสมณธรรม ถ้าตั้งใจปฏิบัติ ตถาคตรับรองว่าจะได้นางฟ้าแน่นอน คราวนี้ท่านทำเกินจนกลายเป็นพระอรหันต์ไป ก็เลยบอกว่าเรื่องนางฟ้าไม่เอาแล้ว พระท่านไปพูดกันว่า พระนันทะตั้งใจปฏิบัติธรรมเพราะต้องการนางฟ้า สามารถยังมรรคผลให้เกิดขึ้นจากการฟังคำสอนเพียงครั้งเดียว แต่จะว่าไปแล้วเหตุที่ท่านปฏิบัติธรรมเพราะถูกล่อด้วยมาตุคาม คือเอาผู้หญิงมาหลอกให้ทำ พระพุทธเจ้าถึงได้ตรัสว่าท่านไม่ได้หลอกพระนันทะด้วยเรื่องผู้หญิงแค่ชาตินี้ชาติเดียว ชาติก่อน ๆ ก็หลอกด้วยวิธีนี้แหละ"

พระอาจารย์กล่าวว่า "ญาติโยมมีความเห็นว่าพระควรจะยุ่งกับการเมืองไหม ? สมัยก่อนมีพระยุ่งกับการเมืองคือ สมเด็จพระพนรัตน์ วัดป่าแก้ว สมัยสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ตอนทำยุทธหัตถี กองทัพตามไม่ทัน สมเด็จพระนเรศวรชนะพระมหาอุปราชแล้ว จะประหารแม่ทัพนายกองที่ตามไม่ทันทั้งหมด สมเด็จพระพนรัตน์ วัดป่าแก้ว ก็เลยต้องเข้าวัง กราบทูลสมเด็จพระนเรศวร ขอชีวิตแม่ทัพนายกองไว้

พระนเรศวรท่านให้เหตุผลว่า "ในเมื่อพวกนี้กลัวข้าศึกมากกว่าโยม ก็สมควรที่จะโดนประหารแล้ว" สมเด็จพระพนรัตน์ท่านบอกว่า ที่เหตุการณ์เกิดขึ้นอย่างนั้น อาจเป็นเพราะว่าอำนาจของเทพยดาบันดาล อยากจะแสดงให้เห็นซึ่งกฤษฎาอภินิหารของพระองค์ ก็เลยบันดาลให้กองทัพตามไม่ทัน เหมือนอย่างกับสมัยที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผจญพญามาร บรรดาพรหมเทวดานับแสนนับล้านมีเยอะแยะ ถ้าหากว่ามาช่วยก็สามารถจะสู้กับกองทัพมารได้อยู่แล้ว แต่ว่าด้วยพุทธบารมีก็เลยทำให้บรรดาพรหมเทวดาเกิดความหวาดเกรงแล้วก็หลีกหนีไปทั้งหมด ให้พระองค์ท่านผจญอยู่เพียงผู้เดียว เมื่อชนะได้จึงเป็นพุทธานุภาพอย่างแท้จริง ไม่ได้ชนะเพราะผู้อื่นช่วย

ดังนั้น..สมเด็จพระนเรศวรมหาราชก็เช่นเดียวกัน ถ้าชนะฝ่ายตรงข้ามด้วยกองทัพ ก็จะมิได้ปรากฏกฤษฎาอภินิหารเป็นที่เลื่องลือ แต่นี่กลายเป็นว่าลุยเดี่ยวเข้าไปในกองทัพแล้วชนะได้

พอสมเด็จพระนเรศวรมหาราชฟัง ก็รู้สึกชอบพระทัยบอกว่า "ตรัสไปแล้ว ถ้าคืนคำ..เดี๋ยวต่อไปคนจะไม่เชื่อถือ ถ้าเว้นชีวิตก็ให้ไปตีมะริด ทวาย ตะนาวศรี คืนมา" พูดง่าย ๆ คือทำคุณไถ่โทษ ตกลงว่าแม่ทัพนายกองทั้งหมดออกศึกอีกรอบหนึ่ง ไปยึดเอามะริด ทวาย ตะนาวศรี คืนมา

สมเด็จพระพนรัตน์บอกว่า เรื่องของการรบ ไม่ใช่วิสัยของสงฆ์ ที่ท่านมาเพื่อขอชีวิตแม่ทัพนายกองไว้ เมื่อได้ดั่งใจแล้วก็ขอลากลับวัด จะเห็นว่าสมเด็จพระพนรัตน์ท่านมาแบบพอดี ก็คือช่วยชีวิตเสร็จแล้วก็กลับ ไม่ได้อยู่ต่อ เขาประกาศยุบเวที กูก็ไม่ยุบ จะเห็นว่าคนละอย่างกัน ถ้าพระสงฆ์จะไปยุ่งเกี่ยวกับการเมือง ต้องเป็นเรื่องใหญ่จริง ๆ แล้วต้องมีความพอดีของตัวเองอยู่ ไม่ใช่ว่าไปนำม็อบเสียเอง ถ้าไปทำในลักษณะนั้นก็ต้องรอวันแตกดับไปเอง"