เก็บตกบ้านอนุสาวรีย์ ต้นเดือนมิถุนายน ๒๕๕๓
 

ถาม : ถ้าเราถือศีลแปด ตอนเย็นเราสามารถกินน้ำมันได้ไหมคะ อย่างพวกวิตามิน น้ำมันรำข้าว น้ำมันตับปลา?
ตอบ : นั่นมันเป็นวิตามิน..แต่ถ้ายังเป็นน้ำมันอยู่..กินได้ พระพุทธเจ้าท่านอนุญาต สปฺปิ นวนีตํ เตลํ มธุ ผาณิตํ ก็คือ เนยใส เนยข้น น้ำมัน น้ำผึ้ง น้ำอ้อย

พระอาจารย์กล่าวถึงการเดินทางไปที่บึงลับแลในช่วงที่ผ่านมา แล้วสอนว่า "พอคนเราเหนื่อยมาก ๆ เหนื่อยแทบปางตาย ส่วนใหญ่จะลืมความดีหมด ไปนึกอยู่แต่อาการเฉพาะหน้าของตัวเอง ลักษณะอย่างนั้นถ้าตายไปโอกาสจะไปดีนั้นมีน้อย ต้องเกาะความดีได้ทุกเวลา ไม่ใช่พอถึงเวลาหอบแฮ่ก ๆ แล้วก็นึกถึงแต่ความเหนื่อย

ไม่ว่าสถานการณ์ไหน จะต้องจับภาพพระหรือคำภาวนาตลอด จะเห็นได้ว่าอาตมาหิ้วข้าวของเข้าไปให้พวกเราได้ ไม่เห็นมีอะไร..แค่น้ำแข็งกระติกเดียว ภาวนาคาถาเงินล้านครบหนึ่งจบก็เปลี่ยนมือที่ถือกระติกเป็นอีกข้างหนึ่ง ใช้วัดตัวเองได้ด้วย นอกจากไม่เมื่อยแล้วยังได้สมาธิภาวนาอีกต่างหาก

อาตมาไปในลักษณะที่คนอื่นเห็นว่าช้าแต่ไปเร็ว ลักษณะอย่างนั้นนี่ต้องซ้อมให้ชิน พอชินกับการภาวนา ชินกับการเดินแล้ว ก้าวแรกกับก้าวสุดท้ายของเราจะก้าวยาวเท่ากัน กำลังใจตั้งแต่ต้นทางและปลายทางจะทรงตัวเท่ากัน

ตอนที่อยู่ที่เกาะพระฤๅษีปีแรก ไปเดินบิณฑบาต ทางป่าไม้เขาให้คนงานไปช่วยหิ้วปิ่นโตหิ้วกับข้าว หิ้วไปหิ้วมาเขาก็หายกันไปหมด หัวหน้าคนงานก็ไปด่าลูกน้อง ลูกน้องก็บอกว่า "ไม่เอา ไปกับอาจารย์เดินไม่ทัน เหนื่อยฉิบ..เลย" เขาก็สงสัย ทำไมพวกนั้นบอกว่าเดินไม่ทัน เพราะพวกนั้นเดินเขาต้องวิ่งตาม..!

เราก็เดินภาวนาไปเรื่อย ๆ พอเพลินกับการภาวนาก็ลืมเหนื่อย แต่คนทั่ว ๆ ไป พอเหนื่อยขึ้นมาก็จะคิดแค่ตรงที่ตัวเองเหนื่อย ก็ยิ่งแย่เข้าไปใหญ่ กลายเป็นซ้ำเติมตัวเอง"

ถาม : การที่ทรงความปีติเอาไว้ในใจตลอด ยังดีไม่พอหรือคะ?
ตอบ : ยัง..ดีเหมือนกัน แต่ยังไม่ดีพอ ลองสังเกตดู พอเราเผลอเมื่อไร ก็โดนกิเลสตอดเล็กตอดน้อยอยู่เรื่อย

ปีติมันยังไม่ใช่ฌาน กำลังต่ำเกินไป อย่างน้อย ๆ ควรให้เป็นอุปจารฌานหรือปฐมฌาน ในเมื่อกำลังยังไม่หนักแน่นพอ เมื่อเราเผลอกิเลสก็ตอดเล็กตอดน้อยไปเรื่อย

ในขณะที่เถรีนั่งอ่านหนังสือนิยายเรื่อง นวจันทรา หลวงพ่อจึงได้กล่าวถึงตอนหนึ่งในหนังสือให้ฟังว่า "จะมีอยู่ตอนหนึ่งที่เขาบอกว่า เผ่าพันธุ์ของมนุษย์หมาป่าจะมีมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับเผ่าพันธุ์ของผีดูดเลือด

ถ้าผีดูดเลือดมีมาก มนุษย์หมาป่าก็จะเกิดมาก ถ้าผีดูดเลือดมีน้อย มนุษย์หมาป่าก็จะเหลือน้อย มาถึงตรงนี้นึกอะไรได้บ้าง ?

นึกถึงเรื่องที่หลวงพ่อวัดท่าซุงท่านบอกเรื่องพุทธศาสตร์กับไสยศาสตร์ ท่านบอกว่า น้ำถึงไหนปลาถึงนั่น พุทธศาสตร์เจริญรุ่งเรือง ไสยศาสตร์ก็รุ่งตาม ถ้าหากพุทธศาสตร์ตกต่ำ ไสยศาสตร์ก็ตกต่ำด้วย

เหตุเพราะว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้จะมีขึ้นได้ เกิดจากความนิยมชมชอบของคน ในเมื่อชอบก็จะปฏิบัติ พอปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ พุทธศาสตร์ก็รุ่งเรือง ทางด้านคนที่ชอบไสยศาสตร์พอปฏิบัติเต็มที่ก็เจริญเหมือนกัน เพราะฉะนั้น..มนุษย์หมาป่าในหนังสือช่วงนี้เกิดเยอะ เพราะผีดูดเลือดมารวมตัวกันมาก"

พระอาจารย์กล่าวถึงเรื่องสัตว์ดูดเลือด อย่างเช่นปลิงหรือทาก แล้วสรุปให้ฟังว่า "เรื่องพวกนี้ถ้าเราไม่กลัว ความสยองก็จะน้อยลงไปเยอะ แต่ส่วนใหญ่แล้วเราจะไปกลัว ในเมื่อเรากลัว พอไปเผชิญหน้ากับสถานการณ์ บางทีก็สติขาด พอขาดสติก็แก้ไขปัญหาไม่ได้ ทำอะไรไม่ถูก"

ถาม : เวลาดิฉันขับรถ จะสวดเมตตัญจะ สัพพะโลกัสมิง ฯลฯ
ตอบ : หลวงปู่ดู่ท่านบอกไว้ว่า ใครท่องคาถานี้ ผีหรือเทวดาจะเกิดความรักเมตตา ถ้าหากขอให้ท่านคุ้มครองรักษา ท่านก็ยินดีและเต็มใจ

ก่อนเดินทางก็อุทิศส่วนกุศลไปเลย จะเป็นอากาสเทวดา รุกขเทวดา สัมภเวสี เปรต อสุรกาย สัตว์เดรัจฉานมีฤทธิ์อะไรก็ตาม ที่รักษาตลอดเส้นทาง อุทิศให้เขาทั้งหมด แล้วอธิษฐานขอให้ช่วยรักษาเราด้วย

พระอาจารย์ท่านบอกว่า "พระชำระหนี้สงฆ์ตกลงว่าจะสร้าง ๓๒ องค์ ความจริงพื้นที่มีพอสำหรับก่อสร้างได้ประมาณ ๔๐ องค์ แต่เว้นตรงกลางเอาไว้ เพราะจะสร้างมณฑปสักหลังหนึ่ง ยังไม่รู้ราคาเท่าไร ให้เขาออกแบบเหมือนกับพระที่นั่งไอศวรรย์ทิพยอาสน์ ที่บางปะอิน

พอสร้างขึ้นมาแล้ว จะตั้งพระประธานบนมณฑปที่สร้าง หน้าตักสัก ๑๐ ศอกกำลังสวย น่าจะเป็นโครงการหลังจากเรื่องอื่น ๆ เพราะตัวอาคารทรงไทยเดี๋ยวนี้ราคาแพงมาก โดยเฉพาะลายไทย"

พระอาจารย์กล่าวว่า "การปฏิบัติธรรม บางทีเราก็อาจจะมองข้ามสิ่งสำคัญที่สุดไปโดยไม่รู้ตัว และก็ทำให้การปฏิบัติของเราไม่ก้าวหน้า อย่างเช่นเราอาจจะเห็นว่านิวรณ์ ๕ เป็นเรื่องเด็ก ๆ ใครปฏิบัติก็จะต้องเจออยู่แล้วเป็นเรื่องปกติ แต่ไม่คิดที่จะหักให้ลงสักที เมื่อไร ๆ ก็เป็นนิวรณ์ขวางเราอยู่อย่างนั้นแหละ

ลองจัดการให้ร่วงลงไปสักที แล้วอะไร ๆ จะได้มากกว่านี้อีกเยอะ กามฉันทะ พยาบาท ถีนมิทธะ อุธัจจะ วิจิกิจฉา เห็นเป็นบทเรียนแรก ๆ ของการปฏิบัติเลย ใคร ๆ ก็ต้องเจอ เจอบ่อยเสียจนเรามองข้ามไปหรือเปล่า? ทั้ง ๆ ที่พวกนี้เป็นตัวละครที่สำคัญที่สุดเลย

ถ้าเราหักเขาลงได้ ก้าวต่อไปนี่ไม่ยากหรอก เจ้าตัวนี้นี่แหละที่ขวางเราอยู่ทุกวัน..!"

ถาม : สติปัฏฐานสี่เขาให้ใช้แค่ขณิกสมาธิหรือคะ ?
ตอบ : เขาบังคับให้ใช้แค่นั้น ซึ่งจริงๆ แล้วไม่ถูกต้อง แต่ในเมื่อเขาให้ทำแค่นั้นก็ทำตามเขาไปเถอะ

ถาม : จะทำอย่างไรให้เห็นรูปนาม ให้เห็นเกิดดับ ?
ตอบ : ที่เขาอธิบายมาเป็นแค่เบื้องต้นเท่านั้น นามรูปปริเฉทญาณ ต่ำสุดจะต้องเป็นปฐมฌาน แต่คราวนี้เขาให้ใช้ขณิกสมาธิ โอกาสที่จะเข้าถึงจริง ๆ จึงยาก

การแยกรูปกับนามออกจากกันได้ ถ้าหากไม่ทรงตัวเป็นอัปปนาสมาธิ เราจะเห็นไม่ชัด แต่ทันทีที่ทรงตัวเป็นอัปปนาสมาธิ เราจะเห็นชัดเจนเลยว่า อันนี้เป็นรูป อันนี้เป็นนาม เพราะว่าทันทีที่ตาได้เห็น หูได้ยิน จมูกได้กลิ่น ลิ้นได้รส กายได้สัมผัส เราไม่ให้ความสนใจ จะสนใจอยู่แต่ภายใน เราจะแยกออกเลยว่า นามธรรมอยู่ข้างใน กายสักแต่ว่าเป็นเปลือกเท่านั้น

แต่คราวนี้เขาให้ใช้ว่าขณิกสมาธิ โอกาสที่เราจะเห็นก็ยากมาก แต่พอเราไปส่งอารมณ์กับอาจารย์กรรมฐาน อธิบายไปได้นิด ๆ สะเก็ดผิวนิดหนึ่ง เขาก็ให้เราผ่านแล้ว

ถาม : เขาบอกว่าถ้าอธิบายการเข้าญาณ ๑๖ ไม่ถูก ไม่ได้เป็นพระโสดาบัน
ตอบ : ไม่ต้องไปกังวลหรอก ที่เขาว่า..เขาว่าไปตามตำรา แต่คนที่ทำได้จริงไม่ต้องไปถึงญาณ ๑๖ หรอก ถ้าเขาทำได้จริง ทั้งหมดที่ว่ามามีอยู่ครบแล้ว

ถาม : เวลาสวดมนต์ ไม่รู้จมูกเป็นอะไร แต่เวลานั่งสมาธิจะไม่เป็น
ตอบ : ไม่ต้องไปใส่ใจจ้ะ สวดมนต์ต่อไป เขาเรียกว่าขันธมาร

ถาม : แต่เวลาสวดมนต์จะไม่มีสมาธิเลยค่ะ
ตอบ : เวลาสวดมนต์จะเกาจมูก หรือจะอะไรให้ทำไป แต่อย่าเลิกสวด เขาแค่ต้องการจะกวนให้เรารำคาญ แล้วเลิกทำความดีเท่านั้นแหละ

ถาม : สติ สมาธิ สัมปชัญญะ นี่มันคืออะไรคะ?
ตอบ : สติกับสัมปชัญญะเป็นของคู่กัน ส่วนสมาธิเป็นกำลังของใจ ที่เกิดจากการที่ความรู้สึกทั้งหมดรวมแน่วแน่อยู่จุดใดจุดหนึ่ง สตินึกได้ว่าจะทำอะไร สัมปชัญญะรู้อยู่ว่าตอนนี้ทำอะไร

ถาม : ก็คือ มีสมาธิจะต้องมีสติด้วย?
ตอบ : ถ้าหากสมาธิดี สติและสัมปชัญญะก็จะดีไปด้วย

ถาม : แล้วคนที่เป็นพระโสดาบันเขาจะมีสติทั้งหลับทั้งตื่น
ตอบ : เขาเป็นอัตโนมัติ

ถาม : ก็แสดงว่าในฝันก็ไม่ผิดศีล
ตอบ : ต้องไปถามพระโสดาบัน

ถาม : คำว่า กังวล ในภาษาบาลีแปลว่าอะไร?
ตอบ : แปลว่า ห่วง ห่วงหน้าพะวงหลัง ตัดไม่ขาด

พระอาจารย์กล่าวถึงการไปบึงลับแลครั้งล่าสุดที่ผ่านมาว่า "ความจริงอยากจะไปนอนค้างกับพวกเราด้วย แต่เกรงว่าการที่ไปอยู่ด้วย จะทำให้พวกเราปล่อยปละละวางตัวเองมากเกินไป ก็เลยต้องทิ้งเอาไว้ข้างในนั้น ให้เอาตัวรอดกันเอง"

ถาม : หลวงพี่ท่านหนึ่งบอกว่า เราไปนอนทับบนที่หลุมศพคนตาย
ตอบ : ให้จำเอาไว้ว่า พื้นดินในโลกนี้ ไม่มีจุดไหนที่ไม่มีคนตาย มีคนตายซับตายซ้อนมานับไม่ถ้วน ก่อนนอนก็แผ่เมตตาให้เขา ขอยืมพื้นที่เขาใช้ชั่วคราว เราทำความดีอะไรก็ขอให้เขาโมทนาด้วย

พระอาจารย์กล่าวสอนพระลูกศิษย์ว่า "สำคัญตรงกิจวัตรประจำวัน โดยเฉพาะเรื่องของการปฏิบัติอย่าไปทิ้ง พองานมาก ๆ แล้วเราจะอยู่ในลักษณะผ่อนผันไปเรื่อย

ผ่อนให้ตัวเองก็คือ เหนื่อยมาแล้ว แค่สวดมนต์ไหว้พระนิด ๆ หน่อย ๆ แล้วก็นอน พอถึงเวลามานึกอีกที เออ...เราน่าจะทำให้ดีกว่านี้ มีแต่ใจประหวัดถึง คิดถึง ห่วงถึง แต่การปฏิบัติจริงก็ยังไม่มี

กำลังของเราก็จะตกไปเรื่อย ๆ ไม่รู้ตัว พอปล่อยไปเรื่อย ๆ ถึงจุดหนึ่งแล้วเราจะเอาไม่อยู่ ต้องดูอย่างหลวงพ่อสมเด็จวัดสระเกศ ไม่ว่าภารกิจมากขนาดไหนก็ตาม ถ้าหากว่าร่างกายไหว ท่านก็ลงมาสวดมนต์ทำวัตร หรือลงโบสถ์ ในส่วนที่เป็นกิจวัตรท่านไม่ทิ้ง

ถ้าทิ้งแล้วกำลังเราจะตก เอาคืนยาก แล้วเราจะฟุ้งซ่านมาก หวาดระแวงไปสารพัด หวาดระแวงไปสารพัดก็คือ ความชั่วมีมากกว่าความดีหรือเปล่า ? อาบัติหนักเราโดนไปแล้วหรือไม่ ? จะคิดไปเรื่อย เพราะฉะนั้น..วิธีที่ดีที่สุด ก็คือ อย่าไปเปิดโอกาสให้กิเลส เขาได้โอกาสเขาไม่เคยปรานีเราหรอก"

"หลวงพ่อพุธ ฐานิโย วัดป่าสาลวัน ตอนท่านเรียนบาลี ท่านใช้การท่องบาลีนั่นแหละเป็นการภาวนา ก็แปลว่าคำภาวนาของท่าน ยาวเป็นเล่ม ๆ

วันหนึ่งท่านภาวนาไป เห็นใครก็ไม่รู้นอนท่องหนังสืออยู่ ก็ตกใจ ความจริงก็คือ เห็นตัวเองนอนท่องหนังสืออยู่ ท่องไปท่องมากายในของท่านหลุดไปอยู่บนเพดาน

ต้องไปฟังท่านเล่าเอง สนุกมาก หน้าของท่านนิ่งมากเลยนะเวลาเล่า แต่เรื่องที่เล่าตลกมากเลย

เคยไปกราบขอให้ท่านเล่าเรื่องผีให้ฟัง ท่านก็บอกว่า ผมก็ไม่รู้เหมือนกันว่าที่ผมเจอเป็นผีหรือเปล่า ? แล้วท่านก็เล่าให้ฟังเป็นฉาก ๆ เลย ผีล้วน ๆ..! แต่ท่านก็ยืนยันว่าท่านไม่รู้ว่าเป็นผีหรือเปล่า"

พระอาจารย์กล่าวว่า "มีเรื่องน่าขำก็คือ ไม่เคยเห็น หลวงปู่ขาว วัดถ้ำกลองเพล เป็นหลวงปู่หลวงพ่อเลย เห็นท่านเป็นแม่ตลอด เป็นเรื่องที่แปลกมาก แสดงว่าความผูกพันเดิม ๆ คงอยู่ตอนสมัยที่ท่านเป็นแม่ และต้องเป็นแม่มาหลายชาติด้วย"

ถาม : ถ้าเราไปตัดก้านออกจะบาปไหม? (ก้านของพระสมเด็จองค์ปฐมยอดธง)
ตอบ : ตัดออกทำไม?

ถาม : เวลาเลี่ยมจะได้เลี่ยมได้เล็กหน่อย
ตอบ : ก็ไม่ได้ทำลายองค์ท่านนี่ เพียงแต่ว่าพอเขาถาม พระของเราก็ไม่ใช่แบบองค์ดั้งเดิม

ถาม : เวลาเรานั่งสมาธิแล้วมันวูบหายไป เป็นเพราะเราทรงฌานลึกหรือเพราะเราหลับครับ ?
ตอบ : จิตหยาบ สติตามไม่ทัน ถ้าเป็นปฐมฌานก็เป็นปฐมฌานอย่างหยาบ ในเมื่อจิตหยาบ สติตามไม่ทัน ถึงเวลาก็วูบหายไปไหนไม่รู้ มารู้ตัวอีกทีก็ตอนที่ประสาทเริ่มรับรู้อาการภายนอก

ถาม : แสดงว่ายังไม่ค่อยดี ?
ตอบ : ต้องทำให้ดีกว่านี้ ตอนนี้ถือว่าอยู่ในระดับทั่ว ๆ ไป หมูหมากาไก่ก็ทำได้ เพราะว่าสัตว์ทุกชนิดก็หลับได้เหมือนกัน

สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ต้องบอกว่าเป็นฤทธิ์โดยวิบากกรรมอย่างหนึ่ง เพียงแต่ว่าสิ่งที่เขาทำ ไม่ว่าคนทั่วไปที่เขาไม่ได้ปฏิบัติธรรม หรือพวกหมูหมากาไก่อะไรก็ตาม เขาไม่ได้ตั้งเจตนาที่จะให้เป็นกองบุญกองกุศล ก็เลยไม่มีอานิสงส์ ต้องบอกว่าเป็นฤทธิ์โดยวิบากกรรม เพราะถ้าไม่มีการพักผ่อนในส่วนนี้เขาก็อยู่ไม่ได้

ถาม : คือเราตั้งใจทำดี ก็ยังได้อานิสงส์อยู่ ?
ตอบ : ของเราที่ว่ามานี่อานิสงส์เท่ากับอานิสงส์ของพรหมชั้นที่ ๑ แต่ของเขาไม่มีอานิสงส์ตรงนั้น เพราะไม่ได้เจตนาที่จะทำ เป็นไปโดยธรรมชาติ ถึงเวลาจะพักผ่อน จิตก็ตัดจากสิ่งวุ่นวายภายนอก เข้าไปสู่จุดพัก

ถาม : ปีนี้สีอะไรเป็นแชมป์บอลโลกครับ ?
ตอบ : ไม่ได้อยู่ในความคิดเลย ขนาดถามว่าวันที่ ๒๐ นี้ใครเตะกับใคร ยังตอบกันไม่ได้เลย แล้วจะรู้ไปทำไม ? จะดูว่าถ้าวันงานสืบชะตาคนหายไป แสดงว่าเขาคิดว่าอยู่ดูบอลดีกว่า

ถาม : แล้วอังกฤษจะสมหวังไหมครับ ?
ตอบ : เมื่อก่อนนี้คนยังไม่รู้เราก็ยังพอบอกได้ ตอนนี้บอกไปเจ้ามือเดือดร้อนแน่..!

พระอาจารย์บอกว่า พระปิดตามหาเศรษฐีเงินล้าน เลียนแบบมาจากพระปิดตานะมิ ของหลวงปู่สีค่ะ

ถาม : เวลาเราคุยกับเพื่อน แล้วเราอธิบายธรรมให้เพื่อนโดยใช้ความจำของเรา เราอธิบายให้เขาผิด ทั้ง ๆ ที่เราไม่ได้ตั้งใจจะบอกผิดเลย อันนี้มันผลมีไหมครับ ?
ตอบ : ทำให้เขาเป็นมิจฉาทิฐิ ต้องตามไปแก้

ถาม : ปล่อยเอาไว้ไม่ได้ด้วยใช่ไหม ?
ตอบ : ปล่อยเอาไว้เขาก็ผิดไปเรื่อย เพราะเขาเชื่อเรานี่

ถาม : แล้วถ้าเกิดผมบอกถูกแล้วเขาเข้าใจผิดเอง ?
ตอบ : นั่นเป็นเรื่องของเขา

ถาม : แล้วถ้าผมบอกผิด แล้วเขาเข้าใจถูกละครับ ?
ตอบ : แสดงว่าเขาเก่ง..!

ถาม : แล้วควรจะต้องตามไปแก้ไหมครับ?
ตอบ : ไปบอกเขาว่าคราวที่แล้ว ที่เราบอกไปอย่างนั้นผิด แต่ถ้าเขาบอกว่าเขาเข้าใจถูกตั้งแต่แรก แสดงว่าเขาเก่งกว่าเรา (หัวเราะ)

ถาม : ถ้าอยู่ ๆ ผมนึกจับอารมณ์พระนิพพานแล้วเป็นสุขเหลือเกิน ผมควรจะทำต่อไปเรื่อย ๆ หรือควรจะไปนั่งสมาธิก่อน
ตอบ : ถ้านั่งสมาธิก็จับอารมณ์พระนิพพานต่อ คือ สภาพจิตที่ไร้กิเลส เบาบางจาก รัก โลภ โกรธ หลง มีความผ่องใสเป็นปกติ ใคร ๆ ก็ต้องการ ในเมื่อผ่องใสอยู่แล้ว เราก็ประคองไว้สิ..!

ถาม : เมื่อครู่ผมขับรถไปเรื่อย ๆ นึกถึงพ่อ นึกถึงพี่ ชาติที่ผมเลว ๆ ท่านยังอุตส่าห์มาประคับประคองเรา แล้วเราควรทำต่อไปหรือเปล่าหนอ ? อุตส่าห์มีคนมาทำให้ขนาดนี้ ทำไมเราไม่ทำเพื่อคนอื่นเขาบ้าง ? จัดเป็นตัวฟุ้งซ่านหรือเปล่าครับ ?
ตอบ : ถือว่าคิดได้ อย่างน้อย ๆ การคิดของเราก็อยู่ในด้านที่ห่าง รัก โลภ โกรธ หลง ถ้าถือว่าฟุ้ง ก็ยังฟุ้งอยู่ในเกณฑ์ดี

ถาม : ลูกสาวครับ ผมจับสวดมนต์ก็ทะเลาะกันบ้านแตก เขาไม่ยอม ผมไม่รู้จะใช้กุศโลบายอย่างไรดี ?
ตอบ : ไม่ต้องไปบังคับเขา เราทำของเราไป

ถาม : ไม่ต้องดึงเขาหรือครับ หรือว่าถึงเวลาแล้วเขาจะมาเอง ?
ตอบ : กรอกหูเขาไปเรื่อยว่า วันนี้พ่อสวดมนต์ไหว้พระมา มีอานิสงส์อย่างนี้ ๆ หนูโมทนานะ แต่ถ้าหนูรออยู่ ว่าจะให้พ่อหุงข้าวให้กินอยู่เรื่อยไป ถ้าพ่อตายแล้วใครจะหุงให้ หนูก็ต้องทำเองบ้าง

ถาม : ทะเลาะกันใหญ่โตเลย กลายเป็นผมอารมณ์ร้อนไป เขาร้องไห้เลย
ตอบ : นั่นเกิดจากว่าเราหวังดี แต่ไม่เข้าใจจิตวิทยาเด็ก เด็กต้องเชิญชวน ถ้าหากบังคับอย่าหวังว่าจะสำเร็จ โดยเฉพาะคนเป็นพ่อเป็นแม่ ลูกเขารู้ว่าถ้าแหกปากร้อง พ่อแม่ก็เลิกบังคับแล้ว

ถาม : อยากทราบที่มาที่ไปของวันอัฐมีบูชา และวัดในปัจจุบันมีการเวียนเทียนในวันนี้หรือเปล่าคะ ?
ตอบ : วันอัฐมีบูชา จะตรงกับวันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๖ หรือถ้ามี ๘ สองหน ก็เป็น แรม ๘ ค่ำ เดือน ๗

เป็นวันถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ชาวพุทธจำนวนหนึ่งก็เลยถือว่าเป็นวันสำคัญที่ควรแก่การระลึกนึกถึง ก็จะมีการจัดการทำบุญ โดยเฉพาะมีการเวียนเทียนด้วย แต่จะมีบางวัด น่าจะเป็นวัดพระแท่นศิลาอาสน์ เขาจะจัดให้มีการถวายพระเพลิงพระบรมศพจำลองทุกปี

ถาม : แล้ววัดอื่น ๆ ในประเทศไทยละคะ ?
ตอบ : ส่วนใหญ่วันอัฐมีบูชาจะไม่เป็นที่นิยมกัน เขาจะนิยมเฉพาะวันมาฆะ วันวิสาขะ วันอาสาฬหะ เป็นต้น ดูง่าย ๆ คนเขามักจะคิดว่าเป็นวันที่ควรแก่การเศร้าโศกมากกว่า ก็เลยไม่ได้จัดอยู่ในเทศกาลทำบุญอย่างเป็นทางการ แต่จัดอยู่ในวันสำคัญวันหนึ่งในทางพระพุทธศาสนา

"อดีตเจ้าคณะจังหวัด ท่านพูดหลายทีว่า "ท่านเล็ก..ปรึกษาคณะกรรมการวัดว่าเผาหลวงปู่สายซะทีสิ" ก็ถามว่า "ทำไมละครับ ?" ท่านบอกว่า "พระพุทธเจ้ายังไว้แค่ ๗ วันเอง"

ตามที่ท่านว่ามาก็ใช่ แต่ถ้าเรามาคิดดูอีกที องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ได้มีคำสั่งไว้ว่า บรรดารุ่นหลัง ๆ จะจัดการกับสังขารอย่างไร โดยเฉพาะในยุคที่เขายึดวัตถุมากกว่าหลักธรรม การมีสังขารครูบาอาจารย์อยู่ อย่างน้อยก็เป็นเครื่องยึดเกาะให้เขาได้

หลวงพ่อวัดท่าซุงท่านก็บอกว่า ถ้ายังเก็บสังขารท่านอยู่ ตราบนั้นก็ยังเลี้ยงวัดได้ ท่านบอกว่า คนคิดถึงข้า เขาก็มาไหว้ อย่างน้อย ๆ เขาก็เอาสตางค์ใส่ตู้ พวกแกก็จะได้มีเงินไว้ สำหรับเลี้ยงดูหรือว่าซ่อมแซมถาวรวัตถุในพระพุทธศาสนาได้

ดังนั้น..ความเห็นในข้อนี้ที่ว่า แม้แต่พระพุทธเจ้ายังเผาก็ใช่ แต่ขณะเดียวกันหลายต่อหลายท่าน ก็ได้รับคำสั่งมาโดยตรงเช่นกันว่าให้เก็บไว้ เพียงแต่ว่าท่านที่พูดในลักษณะนี้ มักจะไม่รู้ตรงจุดนี้ ในเมื่อไม่รู้...ก็เลยถือเอาเป็นมาตรฐานว่า แม้แต่พระพุทธเจ้ายังตั้งพระศพไว้เพียง ๗ วัน"

ถาม : ถ้าเก็บพระศพของพระพุทธเจ้าไว้เกิน ๗ วันจะเป็นเรื่องไหมคะ ?
ตอบ : เมืองกุสินาราอาจจะจนไปเลย เพราะคนแห่กันมาเป็นหมื่นเป็นแสน จะเอาอะไรให้เขากิน

หลวงปู่มั่น ก่อนท่านจะมรณภาพ ท่านยังบอกให้เอาศพท่านเข้ามาในเมือง เพราะว่าในเมืองมีตลาด มีข้าวปลาอาหารให้ซื้อหาได้ ถ้าเอาไว้ในวัดเล็ก ๆ ในป่า เวลาคนแห่กันไปเป็นพันเป็นหมื่น เขาต้องเอาหมูเอาไก่ ไปเชือดไปเลี้ยงกัน ท่านเกรงว่าสัตว์จะตายอีกเยอะ และเป็นการตายโดยเจตนาด้วย นั่นเป็นความรอบคอบของท่าน

แต่เราลองนึกถึงพระสังขารอายุ ๘๐ แล้วป่วยหนักขนาดนั้น โดนย้ายเดินทางขนาดนั้น ไม่มีรถเบนซ์หรือเครื่องบินอย่างสมัยนี้ อย่างดีก็ขี่เกวียน เวลาเดินทางก็คงทรมานสังขารน่าดู

ถาม : ครูบาอภิชัยขาวปี ทำไมถึงโดนสึกเป็นผ้าขาวคะ ?
ตอบ : ท่านเป็นลูกศิษย์ของหลวงปู่ครูบาศรีวิชัย เป็นมือขวาเลย

เขากล่าวหาว่าหลวงปู่ครูบาศรีวิชัยซ่องสุมผู้คนเพื่อจะก่อการกบฏ เนื่องจากว่าท่านปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ คนจะตามท่านไปบวชมาก ฆราวาสไปปฏิบัติธรรมกับท่านมากด้วย

ตัวอย่างที่ชัดที่สุด ก็คือ การสร้างทางขึ้นดอยสุเทพ ครูบาศรีวิชัยประกาศว่า ถ้าทางไม่เสร็จ ครูบาจะนั่งไม่ลุก เท่านั้นแหละ คนก็แห่กันมามืดฟ้ามัวดิน ทำทางขึ้นดอยสุเทพโดยที่รัฐบาลไม่ต้องจ่ายเงินจ้างแม้แต่บาทเดียว แย่งกันทำด้วย

ที่ขำ ๆ ก็คือ เขาบอกว่า บางคนจับจองที่เอาไว้แล้ว ถากถางจนเหนื่อยแล้วก็หลับ ตื่นขึ้นมาปรากฏว่าคนอื่นถางที่ตัวเองเรียบร้อยไปแล้ว เพราะเขาหาที่ไม่ได้ ในเมื่อเหลือที่อยู่ เขาเห็นเขาก็จัดการถางเลย

หลวงปู่ครูบาท่านอยู่ในสภาพไหนท่านก็เป็นพระอยู่แล้ว ท่านก็ไปสร้างประโยชน์ให้เขาทุกที่ และที่ร้ายที่สุด ระยะหลัง ๆ พวกทางการ พวกอำเภอไปขอร้องให้ท่านสร้างโรงเรียน สร้างสาธารณสุขบ้าง ไม่ได้คิดถึงตอนที่พวกเขาจับท่านสึกเลย..!

ฉะนั้น...หลวงปู่ครูบาอภิชัยขาวปี เป็นสังขารแรกของพระสุปฏิปันโนทางภาคเหนือที่รอดจากการเผามาได้ เพราะว่าส่วนหนึ่งเขาไม่ถือว่าท่านเป็นพระ เขาถือว่าท่านเป็นผ้าขาว ถ้าหากเรียกเต็ม ๆ ก็คือ "ครูบาผ้าขาวจำปี" แต่เขาเรียกสั้น ๆ ว่า "ครูบาขาวปี" เพราะท่านชื่อจำปี

ถาม : ขนาดต้นไม้แสดงปาฏิหาริย์แตกใบออกมาใหม่แล้วเขายังไม่เชื่ออีก ?
ตอบ : เขาจะสึกท่านให้ได้ แต่ขอให้เชื่อที่พระพุทธเจ้าท่านตรัสว่า บุคคลผู้ประทุษร้ายผู้ซึ่งไม่ประทุษร้ายตอบ จะพบกับความวิบัติ ๑๐ ประการ

ถาม : ครูบาขาวปีตอนนี้อยู่วัดไหนเจ้าคะ ?
ตอบ : วัดพระพุทธบาทผาหนาม อยู่ใกล้ ๆ กับวัดหลวงปู่ครูบาไชยวงศ์ สมัยที่หลวงปู่ครูบาไชยวงศ์ยังมีชีวิตอยู่ ท่านจะไปเปลี่ยนผ้าครองให้ทุกปี

พระอาจารย์กล่าวว่า "ปัจจุบันพระส่วนหนึ่งที่ได้รับการศึกษาสูง ๆ มักจะขาดความเชื่อ ความเลื่อมใส เกี่ยวกับคุณของพระรัตนตรัย เพราะว่าเขาสอนให้สงสัยทุกอย่างที่พระพุทธเจ้าสอน ถ้าไม่สงสัยเขาก็ไม่คิดที่จะทำวิจัย

บรรดานักวิชาการกลุ่มหนึ่งเขาไม่ยอมรับในเรื่องปาฏิหาริย์ เขาถือว่าไม่เป็นสากล เขาก็เลยพยายามจับพระพุทธเจ้าให้ลงมาเดินดินเหมือน ๆ กับเขา โดยการใช้ความคิดของตัวเองไปคาดว่า ควรจะเป็นอย่างนั้น ควรจะเป็นอย่างนี้ ไม่น่าจะเป็นอย่างนั้น ไม่น่าจะเป็นอย่างนี้ เรื่องอภินิหารต่าง ๆ เป็นสิ่งที่คนรุ่นหลังจับยัดเข้าไปในพระไตรปิฎก เพื่อที่จะยกย่องพระศาสดาของตนเท่านั้น"

ถาม : แล้วอย่างนี้ผลที่พวกเขาจะได้รับเป็นอย่างไรคะ ?
ตอบ : ก็คงจะประสบความเจริญมาก..!

ถาม : ถ้าเราฝึกสติปัฏฐานสี่ไปเรื่อย ๆ เราจะมีสิทธิ์บรรลุได้ไหมครับ ?
ตอบ : ผู้ที่ปฏิบัติในสติปัฏฐาน ๔ นั้น พระพุทธเจ้าตรัสว่าหวังผลแค่สองอย่าง คือ พระอนาคามีและพระอรหันต์ แล้วคุณว่ามีสิทธิ์บรรลุไหมเล่า ?

ในเรื่องการไหว้ผู้อื่นนั้น พระอาจารย์สอนว่า ถ้าเขายังวุ่นด้วยงานอยู่ โดยไม่ทันมองเห็นเรา ก็อย่าเพิ่งไปไหว้เขา

"พระมีศีลอยู่ข้อหนึ่งว่า ถ้าพระผู้ใหญ่ยังวุ่นด้วยกิจของท่านอยู่ อย่าเพิ่งไหว้ เพราะว่าถ้าหากท่านไม่รับ เดี๋ยวเราจะไปโกรธท่าน"

ถาม : ผมไม่แน่ใจว่านั่งสมาธิผิดหรือเปล่า คือ เวลานั่งจะมีแสงอยู่ในตา เคยไปถามพระที่อื่น เขาบอกว่าเป็นตัวรบกวน แต่ผมว่าไม่น่าจะใช่ครับ ถ้านั่งดี ๆ แสงในตามันจะจ้า สวย ๆ ถ้าสมมติว่าเป็นแสงสวย ๆ อย่างนี้แล้ว เราจะต้องทำอย่างไรต่อไปครับ ?
ตอบ : ถ้านับเป็นการเรียนหนังสือ ก็อยู่ประมาณอนุบาลสาม..! ถ้าเราติดอยู่ตรงนั้น ชาตินี้ทั้งชาติก็ไม่ต้องได้อะไร ที่พระท่านบอกว่าเป็นสิ่งรบกวน ท่านบอกถูกแล้ว พอจิตเป็นสมาธิจะเกิดความเป็นทิพย์ขึ้น พวกแสงสีจะมา ถ้าเรามัวไปสนใจอยู่ จะไม่เป็นสมาธิสูงขึ้นไปและติดอยู่แค่นั้นแหละ

ถาม : แล้วเราควรจะทำอย่างไรครับ ?
ตอบ : อยู่กับลมหายใจเข้าออกของเรา อยู่กับคำภาวนาของเรา แสงสีจะมาอย่างไร ไม่ต้องไปใส่ใจ

ถาม : แล้วการนั่งสมาธิจะไปสุดที่ตรงไหนครับ ?
ตอบ : ถ้าหากเป็นรูปฌานก็ฌานสี่ ถ้าเป็นอรูปฌานก็ฌานแปด

ถาม : แล้วเราจะสังเกตได้อย่างไร ว่าเราได้ฌานสี่หรือฌานขั้นไหนแล้ว ?
ตอบ : ไปศึกษาเอาว่าแต่ละอารมณ์ฌานว่ามีส่วนประกอบอะไรบ้าง แล้วจะรู้

ถาม : คือสังเกตที่อารมณ์หรือครับ ?
ตอบ : เปิดตำราดูว่าแต่ละขั้นตอนเป็นอย่างไรบ้าง อธิบายตอนนี้แล้วยาว เสียเวลาคนอื่นเขา

ถาม : แล้วการเพ่งกสิณใช่ตัวนี้หรือเปล่าครับ ?
ตอบ : เพ่งกสิณเขาดูวัตถุ หลับตาลง จำภาพแล้วนึกถึง ถ้าหากว่าหายไปก็ลืมตาดูแล้วนึกถึงใหม่ จนกระทั่งหลับตาก็เห็น ลืมตาก็เห็น

ถาม : ภาพนี้จะเป็นภาพในใจหรือภาพที่ติดตา ?
ตอบ : ถ้าหากว่าถามอย่างนี้ก็ต้องบอกว่า เป็นภาพในใจเพราะว่าหลับตาก็เห็น

ถาม : ทรงฌานเดินแล้วหนัก ๆ
ตอบ : ก็ทำให้ไม่หนักสิ..!

ถาม : ก็ต้องเป็นไปด้วยความระวังตลอด
ตอบ : นั่นมันเด็กหัดใหม่ ถ้าทำให้คล่องตัวถึงขนาดไม่ต้องระวังก็จะไม่หนัก

ถาม : เห็นตัวเองร้ายทุกวันค่ะ ดูเฉย ๆ ใช่ไหมคะ ?
ตอบ : รู้แล้วอย่าคล้อยตามไป ถ้าเราคล้อยตามไป ยอมให้กิเลสอยู่เหนือเรา ก็พาเราเละไปเรื่อย ๆ หัดดื้อกับกิเลสบ้างสิ..!