พระอาจารย์กล่าวว่า "วสี คือ ความชำนาญ เกิดจากการฝึกฝน วสีมีอะไร ? มีความชำนาญในการเข้าฌาน มีความชำนาญในการออกฌาน มีความชำนาญในการกำหนดไปตามลำดับฌาน มีความชำนาญในการเข้าออกสลับฌาน มีความชำนาญในการทรงฌานตามเวลา ทำกันได้ครบไหมนี่ ?

วุฎฐานวสี ชำนาญในการออก เข้าอย่างเดียวไม่ได้ ต้องชำนาญในการออกด้วย อยู่ที่วัดท่าขนุนอาตมาก็พยายามฝึกพระฝึกโยม ฝึกเท่าไรก็ไม่ค่อยจะได้เรื่อง เพราะส่วนใหญ่จะติดแหง็ก ถ้าสังเกตจะเห็นว่าที่วัดท่าขนุนจะเจริญกรรมฐานก่อน แล้วก็ทำวัตรเลย ส่วนใหญ่คลายกำลังใจออกมาไม่ได้ หรือออกมาได้ก็กลับเข้าไปใหม่ นั่งแข็งทื่อ ปล่อยให้พระ ๒-๓ รูปนั่งสวดมนต์ไป ที่เหลือก็สบาย นั่งเงียบ คลายไม่ออก ฝึกแล้วฝึกอีกก็คลายไม่ออก

ยิ่งท่านอาจารย์เตชะยิ่งแล้วใหญ่ พวกกลับกุฏิกันหมดแล้ว ท่านยังนั่งทื่ออยู่คนเดียว ท่านอาจารย์เตชะชำนาญในการเข้า คือมีสมาปัชชนวสี แต่ขาดวุฎฐานวสี เนื่องจากมีคำว่า "ฐานะ" ตามหลัง พออ่านติดกันกลายเป็น "นวสี" คนที่อ่านไม่เข้าใจจะกลายเป็นป่าช้า ๙ ไปอีก"

พระอาจารย์กล่าวว่า "เรื่องความกลัวนี้ว่ากันไม่ได้ เพราะว่าถ้าเราพิจารณาไม่ตลอดก็จะกลัวอยู่นั่นแหละ กลัวไม่เลิก อาตมาพิจารณาอยู่เป็นปี ๆ ว่าความกลัวมาจากไหน ตามดูอยู่เป็นปี ๆ ในที่สุดก็สรุปได้ว่ากลัวตาย กลัวตายแล้วเราไปคิดล่วงหน้าก็ยิ่งกลัวเข้าไปใหญ่ ถ้าหยุดคิดได้ก็จะเลิกกลัวไปเอง

ไปนั่งกรรมฐานในป่าช้า พอดึก ๆ หน่อย ๔-๕ ทุ่ม งูก็ออกหากิน เสียงเลื้อยมาตามใบไม้แกรก ๆ ฟังดูก็รู้ว่าตัวประมาณนิ้วชี้เท่านั้นแหละ ไม่ได้ใหญ่โตอะไรหรอก ก็นั่งภาวนาต่อไป แวบเดียวเท่านั้นเอง ใจบอกว่า "ถึงตัวเท่านิ้วชี้ แต่ถ้ามีพิษก็กัดเราตายเหมือนกันนะ" ความรู้สึกเริ่มหลอกตัวเอง รู้สึกว่างูตัวนั้นใหญ่ขึ้นอีกหน่อยหนึ่ง แล้วก็คิดแบบนี้ไปเรื่อย ๆ "จะใหญ่กว่าที่เราคิดอีกนิดหนึ่งกระมัง ?" จากที่ใหญ่เท่านิ้วชี้นิ้วโป้ง ตอนนี้ชักใหญ่เท่าถ่านไฟฉายแล้ว กลัวมากขึ้นไปเรื่อย ๆ

ท้ายสุดยังไม่ทันจะเห็นงูเลย รู้สึกว่าน่าจะโตสักเสาเรือน..! ท้ายสุดก็ให้รู้เรื่องกันไปเลยวะ เปิดกลดออกไปส่องไฟดู โธ่เอ๋ย...งูปล้องฉนวน ตัวขาว ๆ ดำ ๆ เป็นท่อน ๆ ตัวใหญ่กว่านิ้วก้อยนิดเดียว ยาวสักศอกกว่า ๆ เอง ก็เลยมาตามดูว่า ตกลงว่าเรากลัวอะไร สรุปได้ว่ากลัวตาย กลัวงู งูกัดเรา...ตาย

กลัวผี ผีมาบีบคอเรา...ตาย กลัวเสือ เสือกัดเรา...ตาย สรุปแล้วก็ลงตรงตายหมด แม้กระทั่งกลัวจิ้งจกตุ๊กแกก็ลงตรงตายหมด น่าขยะแขยง...เดี๋ยวขาดใจตาย กูจะบ้า...หลอกกันได้ขนาดนั้น ตามดูอยู่เป็นปี ๆ กว่าที่จะหายกลัวได้"

"สมัยที่อยู่กับหลวงปู่มหาอำพัน พอท่านมรณภาพ อาตมาก็เปลี่ยนผ้าครองให้ท่าน แล้วก็นอนอยู่หน้าเตียง กลางคืนนอน ๆ อยู่สะดุ้งตื่น เขามาเปิดไฟ พอไฟสว่างอาตมาก็สะดุ้งตื่น เปิดทำไมวะ ? ก็ลุกมาปิดไฟนอนต่อ กำลังหลับเขามาเปิดอีกแล้ว สรุปว่าเขากลัวผี เขาก็เลยเปิดไฟ เห็นกุฏิหลวงปู่มืด คนนอนอยู่ในกุฏิแท้ ๆ ไม่กลัว คนอยู่นอกกุฏิเสือกกลัว ไม่รู้จะว่าอย่างไรกับเขาดี คนจะกลัวเสียอย่าง

ถ้าหากว่าใครยังกลัวอยู่ ให้พยายามพิจารณาดูว่าตกลงว่าเรากลัวอะไรแน่ ? ถ้ารู้สาเหตุที่แท้จริงว่าทำไมถึงกลัว แล้วกลัวอะไร ต่อไปก็จะไม่กลัว สาเหตุที่แท้จริงคือเราไปนึกคิดปรุงแต่ง ถ้าหยุดความคิดได้ก็ไม่กลัว สาเหตุของความกลัวที่แท้จริงก็คือกลัวตาย ถ้าเลิกกลัวตายได้ก็ไม่ต้องกลัวอะไร

หลวงปู่คูณ วัดป่าภูทอง ท่านเล่าให้ฟัง ท่านบอกว่าน้องชายท่านบวช พระเราเวลาบวชต้องรักษาผ้าครอง เวลาจะไปไหนก็ต้องติดผ้าไปครบไตร มีสบง จีวร สังฆาฏิ เวลาค่ำน้องชายของท่านก็แต่งมาครบชุด ที่ไหนได้...มาขออาศัยนอนด้วย เพราะท่านกลัวผี ...(หัวเราะ)..."

พระอาจารย์กล่าวว่า "จำไว้ว่าใจเรากลับกลอกมาก ตอนเจ็บไข้ได้ป่วยเราก็อยากพ้นทุกข์ อยากจะไปพระนิพพาน พอหายเข้าหน่อยเดียวก็ลืมแล้ว เพราะฉะนั้น...ไม่ควรหาย ควรที่จะเป็นนาน ๆ ไม่เชื่อกลับไปสังเกตตัวเองได้เลย ป่วยขึ้นมาทุกข์ขึ้นมาอยากจะไปพระนิพพานเดี๋ยวนี้เลย ยังไม่ทันจะลุกจากเตียงคนป่วยเลย อาการดีขึ้นมาหน่อยเดียว ดันลืมพระนิพพานแล้ว สมควรตายจริง ๆ..!"

มีพระจากวัดดาวดึงส์มาหา พระอาจารย์กล่าวว่า "วัดดาวดึงส์ที่ผมรู้จักก็มีหลวงปู่พระครูโวทานธรรมาจารย์ กับหลวงอามหาเวก หลวงอามหาเวกเป็นน้องชายของหลวงพ่อฤๅษีฯ ตอนแรกท่านก็บวชปฏิบัติตามหลวงพ่อฤๅษีฯ อยู่ แต่ด้วยความที่บารมีต่างกัน การปฏิบัติไม่ได้ก้าวหน้ารวดเร็วเหมือนกับหลวงพ่อฤๅษีฯ ท่านก็เลยขอไปเรียนบาลีและเรียนเทศน์ที่วัดดาวดึงส์

ตอนนั้นหลวงปู่พระครูโวทานธรรมาจารย์ท่านเป็นอาจารย์ใหญ่สอนการเทศน์ สุดยอดปฏิภาณเลย ลูกศิษย์ลูกหานักเทศน์เป็นร้อย ๆ แล้วท้ายสุดหลวงอาก็เลยอยู่วัดดาวดึงส์จนมรณภาพ"

ถาม : อยู่รับสังฆทานที่นี่เป็นครั้งสุดท้ายหรือคะ ?
ตอบ : ถือว่าครั้งนี้เป็นครั้งสุดท้ายของบ้านวิริยบารมี เดี๋ยวปีใหม่ก็ไปบ้านเติมบุญที่บางรักใหญ่ ต้องวิ่งไล่ตามกันอีก

เมื่อเช้าอาตมาเพิ่งไปบวงสรวงเปิดบ้านใหม่ ยกศาลเจ้าที่ใหม่ ไปอยู่ใหม่ต้องทำใหม่ แบบเดียวกับการเป็นเจ้าอาวาส เป็นเจ้าอาวาสใหม่ต้องบวงสรวงบอกกล่าวเจ้าที่เจ้าทางกันใหม่ ทำความตกลงกันใหม่ ไม่อย่างนั้นแล้วท่านก็สงเคราะห์แต่คนเก่า พอคนเก่าไปท่านไม่สงเคราะห์อีกเราก็แย่

ถาม : หลวงพ่อกวยปลุกเสกในลักษณะของคาถาอาคม ทราบว่าทางสายของเถรวาทไม่ให้ใช้วิชาของพวกนี้ ?
ตอบ : มาจากสายไหนก็เหมือนกัน ถ้าเราถือพระธรรมวินัยบริสุทธิ์ก็สงเคราะห์โยมได้ยาก เพราะว่ากำลังใจของแต่ละคนไม่เท่ากัน ท่านที่ต้องการสิ่งยึดเกาะเหมือนอย่างกับเด็กหัดเดิน ต้องอาศัยสิ่งยึดเกาะก่อนยังมีอยู่มาก โบราณาจารย์ท่านฉลาด จึงสร้างวัตถุมงคลต่าง ๆ ขึ้นมาให้เขาได้ยึดได้เกาะ เป็นการพาคนเข้าถึงธรรมอีกด้านหนึ่ง

พูดง่าย ๆ คือเบื้องต้นเอาคนเข้าวัดให้ได้ก่อน หลังจากนั้นพอเขาปฏิบัติใน ทาน ศีล ภาวนา ไปมาก ๆ เข้า ก็จะก้าวขึ้นสู่ภูมิจิตภูมิธรรมที่สูงขึ้น ตอนนั้นก็จะต้องการในส่วนของธรรมะไปเอง เป็นกลวิธีในการดึงคนเข้าวัด ถ้าเราไปถือตามแบบที่คุณว่า ป่านนี้พระพุทธศาสนาขาดช่วงไปแล้ว เพราะว่าคนที่รับธรรมะบริสุทธิ์โดยตรงได้มีแค่ไม่กี่คน

ถาม : เรื่องดวงชง แก้ชง มีผลจริงไหมคะ ?
ตอบ : ถ้าเราเชื่อก็มีผล ถ้าหากกำลังใจเราเข้มแข็ง ก็ไม่มีผล

ถาม : เมื่อครู่ทำบุญอุทิศส่วนกุศล ได้ผลไหมคะ ?
ตอบ : ก็ได้อยู่ ทำบุญถวายสังฆทานอะไร อุทิศให้เจ้ากรรมนายเวรไป เรื่องพวกนี้ถ้าเราไม่รู้ไม่กังวลก็ไม่มีผลต่อเรา แต่ส่วนใหญ่เป็นมโนมยา คือสำเร็จด้วยใจ ถ้าใจเราคิดว่าดีทุกอย่างก็ดีหมด คราวนี้พอใจเราไปคิดว่าไม่ดี ๆ กลายเป็นแช่งตัวเอง ก็ไม่ดีไปอีก เพราะฉะนั้น...เรื่องพวกนี้เอาแค่พอสมควร อะไรที่ไม่เกินวิสัยทำได้ก็ทำไป อะไรที่เกินวิสัย ก็ให้ยึดพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์เป็นที่พึ่ง

โยมนั่งลงถวายสังฆทานแล้วลุกไม่ขึ้น "ภาราหะเว ปัญจักขันธา ขันธ์ ๕ เป็นภาระอันหนักยิ่งหนอ ภาระหาโร จะ ปุคคะโล ก็หนักด้วยกันทั้งนั้นแหละ พวกเราโชคดีที่ได้เห็น พอเห็นชัดก็ไม่อยากได้ พอไม่อยากได้ก็จะไปพระนิพพานง่ายกว่า ส่วนใหญ่ถ้าอยากได้ใคร่ดี ก็ละไม่ได้ แกะไม่ออกหรอก ติดแหง็กอยู่แค่นั้นแหละ"

ถาม : เวลาเจริญกรรมฐานจะมีพวกเล่นคุณไสยมาลอง ?
ตอบ : มีมากเหมือนกัน โดยเฉพาะถ้าพระรูปไหนประกาศเข้ากรรมฐาน ๗ วัน ๑๕ วัน หรือว่าเข้านิโรธกรรมจะโดนเป็นประจำ

ถาม : ทำไมเขาถึงทำครับ ?
ตอบ : ถ้าเขาสามารถเล่นงานพระได้ถือว่าเก่งกว่า เขาอยากลอง ยุคหลัง ๆ อย่างครูบาเหนือชัย ครูบาวิฑูรย์ เขาก็เอาพระอาจารย์เล็กไปเป็นตัวประกัน อย่างไรก็กันให้เขาได้แน่ เล่นจับอาตมาเป็นตัวประกันเลย

ถาม : ถ้าเจริญเมตตากรรมฐานจะป้องกันได้ไหมครับ ?
ตอบ : จริง ๆ แล้วถ้าเราแผ่เมตตาได้ถึงที่สุด สิ่งที่เขาคิดร้ายก็จะสลายไปเอง เพราะฉะนั้น...ไม่ต้องไปใส่ใจหรอก คิดง่าย ๆ ว่าถ้าเรายังไม่ดีพอก็ยังโดน ถ้าดีพอก็ไม่โดนหรอก

ถาม : บางท่านบอกว่าเทวดามีมิจฉาทิฐิมาลอง ?
ตอบ : พวกเทวดาถ้าจะว่าเป็นมิจฉาทิฐิ ท่านก็เป็นมิจฉาทิฐิเกือบทั้งหมด ถ้าตราบใดยังเข้าไม่ถึงความเป็นพระโสดาบัน ก็ยังถือว่าเป็นมิจฉาทิฐิ เพียงแต่ว่าหลายท่านมาในลักษณะต้องการที่จะสอนเรา อย่างเช่นว่าเวลาฉุกเฉินเราเกาะความดีได้ไหม ? ถ้าถึงเวลามีเหตุมีอะไรขึ้นมาเราเกาะ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ได้ไหม ? จริง ๆ แล้วท่านมีคุณกับเราเสียด้วยซ้ำไป เพราะว่าถ้าท่านไม่ลองเราก็ไม่รู้ว่าตัวเองปฏิบัติไปถึงระดับไหน แล้วดันไปว่าท่านเป็นมิจฉาทิฐิเสียอีก

ถาม : ถ้าเจริญเมตตาแล้ว เวลามีเรื่องเราไปแจ้งความนี่ ถือว่ายังเป็นสักกายทิฐิ ?
ตอบ : ถ้าหากว่าให้อภัยเขาได้ทุกอย่างก็จบ ถ้ายังให้อภัยไม่ได้ก็แจ้งความเสียหน่อย

ถาม : พระท่านแผ่เมตตาแล้ว แต่ยังเห็นว่ามีพวกมิจฉาทิฐิมาเยอะ หมายความว่าอย่างไรครับ ?
ตอบ : ก็แสดงว่าพระท่านยังไม่เมตตาจริง ถ้าพระท่านเมตตาจริงโลกนี้จะไม่มีศัตรู ไม่ว่าจะมนุษย์หรือสัตว์อยู่ภพในภูมิไหนก็ตาม ก็เห็นเป็นเพื่อนร่วมทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ทั้งหมด นอกจากไม่เป็นศัตรูกับใครแล้ว ก็ยังไม่ตำหนิใคร เพราะฉะนั้น...จึงไม่มีใครเป็นมิจฉาทิฐิหรือไม่เป็นมิจฉาทิฐิ สำหรับในความรู้สึกของท่านก็คือ เพื่อนร่วมทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย เหมือนกันหมด ยิ่งเป็นมิจฉาทิฐิยิ่งน่าสงสาร ยิ่งต้องสงเคราะห์เขาให้มาก

ไม่อย่างนั้นก็จะกลายเป็นว่า อยู่ในลักษณะของมารดลใจ เขาดลใจให้เราคิดว่า ในเมื่อเราทำสิ่งนี้แล้วถึงเกิดขึ้น เพื่อให้เราเลิกทำความดี

ถาม : ไม่แน่ใจว่าจะเจริญเมตตาดีไหม ?
ตอบ : ก็แปลว่าเขาทำงานได้ผล ส่วนเราก็แพ้ไปตามระเบียบ ให้สังเกตว่าเราตั้งใจที่จะละกิเลสตัวไหน ตัวนั้นจะมาลอง นั่นคือลีลาของเขาเลย เขาจะมาว่าเอ็งแน่แค่ไหน จะละตัวไหนเขาก็ลองด้วยตัวนั้นแหละ

ถาม : ถ้าเป็นพวกกสิณเขาจะมาลองอย่างไร ?
ตอบ : เดี๋ยวก็รู้เอง ถ้าหากเป็นวรรณะกสิณตั้งใจตัดความโกรธ เขาก็มาแหย่ให้โกรธ เพราะอำนาจของวรรณะกสิณข่มความโกรธได้

ถาม : ถ้าเป็นกสิณธาตุ ?
ตอบ : ถ้ากสิณธาตุ ตั้งใจจะเห็นความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ของร่างกาย เขาก็แหย่ให้ป่วยบ้างอะไรบ้าง ส่วนเราก็คิดว่าที่แท้เพราะว่าเรามาปฏิบัติอย่างนี้เราถึงเป็น เราก็จะเลิกปฏิบัติธรรม เขากวนจะตายไป พยายามที่จะดลจิตดลใจให้เราคิดผิด พูดผิด ทำผิดอยู่เสมอ

ถาม : มีวิธีการหลบเขาไหมครับ ?
ตอบ : ไม่มี นอกจากเห็นว่าเขาไม่ใช่ศัตรู แต่เป็นครูที่ดีที่สุด ก็คือทดสอบเราอยู่ทุกวินาทีที่เผลอ เราก็ไหว้เขาเป็นครูไปเลย หมดเรื่องหมดราว ถึงเวลาก็ อาจาริโย เม ภันเต โหหิ...!

กำลังใจของเรา ถ้ายังไม่ถึงก็จะมีศัตรู มีคู่แค้น มีมาร แต่ถ้ากำลังใจถึงแล้วไม่มี...มีแต่ครู ถ้าหากว่าไม่มีเขาเราก็ไม่รู้ว่ากำลังใจของเราอยู่ในระดับไหน ถ้าไม่มีการทดสอบของเขา เราก้าวข้ามพ้นไม่ได้ เราก็ยังคงจ่อมจมอยู่ที่เดิม เพราะฉะนั้น...จริง ๆ แล้วมารก็คือครู ไม่ใช่ศัตรูของเรา

พอก้าวพ้นไปแล้วจะรู้สึกว่าโลกนี้พลิกกลับ สิ่งที่ไม่ดีในความรู้สึกคนอื่น ก็กลายเป็นสิ่งที่ดีของเราทั้งหมด แม้กระทั่งความทุกข์ที่เราดิ้นรนอยากหนีนักหนา ท้ายที่สุดกลายเป็นสิ่งที่มีค่าประมาณไม่ได้ เราลองมานึกดูว่า คนเราเกิดมาชีวิตหนึ่งตั้งแต่เกิดยันตาย ใช้เงิน ๑ ล้านบาทพอไหม ? ตีเสียว่าล้านหนึ่ง แล้วเราเกิดกี่ชาติ ? พระพุทธเจ้าอย่างน้อย ๆ ก็ ๔ อสงไขยกับแสนมหากัป เกิดจนนับชาติไม่ถ้วน เป็นเงินล้านที่นับไม่ได้

ต้องลงทุนขนาดนั้นถึงจะเห็นทุกข์ แล้วตอนนี้ทุกข์มาอยู่ตรงหน้าของเราแล้ว ของมีค่าขนาดนี้ซื้อหาอย่างไรก็ไม่ได้ มาปรากฏชัดอยู่ตรงหน้า แทนที่เราจะไปดิ้นรนหลีกหนี ก็มีแต่จะวิ่งใส่เท่านั้น เพราะฉะนั้น...การปฏิบัติธรรม ถ้าทำ ๆ ไปเขาถึงบอกว่าเพี้ยน ไม่เหมือนชาวบ้านเขา อะไรที่ไม่ดีเราจะเห็นว่าดีไปหมด

ถาม : ตอนที่ท่านขึ้นเครื่องที่ต่างประเทศ มื้อเพลฉันตามเวลาของไทย หรือเวลาของเขาครับ ?
ตอบ : ฉันตามเวลาของเขา แต่ช่วงที่กลับมาจากอังกฤษ ขึ้นเครื่องประมาณ ๑๑ โมงของเขา พอขึ้นเครื่องแล้วเลยเวลา จึงไม่ได้ฉัน ปรากฏว่ามาถึงฝั่งของเรา ๑๑ โมงเมืองไทย เขาค่อยมาประเคนอาหารให้ โอ้โฮ...ไส้แขวนเลย ไม่ใช่ ๒๔ ชั่วโมง แต่เกิน ๒๔ ชั่วโมง เพราะไม่ใช่ ๑๑ โมงของเขา แต่เป็น ๑๑ โมงของเรา เวลาที่ต่างกัน ๕ ชั่วโมงต้องบวกเข้าไป แล้วอาตมาก็ไม่รู้ว่า จริง ๆ เราสามารถเรียกร้องก่อนเวลาได้ ก็มัวแต่ไปรอมื้ออาหารอยู่นั่นแหละ มารู้เอาตอนลงจากเครื่องไม่มีประโยชน์แล้ว

พระอาจารย์เล่าว่า "เมื่อปีที่แล้วตอนเดินบิณฑบาตเช้ามืด ไปเหยียบตะขาบเข้า พอเหยียบปุ๊บตะขาบก็พลิกกอดใต้ตีน แล้วก็กัดตรงช่องลมพอดี คือกัดระหว่างง่ามนิ้วพอดี อาตมาสลัดกระเด็นไป แล้วก็เดินบิณฑบาตไปเรื่อย ปรากฏว่าเท้าบวมขึ้น ๆ แล้วกล้ามเนื้อไม่ทำงาน เพิ่งจะรู้ว่าพิษตะขาบเป็นพิษประเภททำให้กล้ามเนื้อไม่ทำงาน เหยื่อจะได้ไม่หนีไปไหน เวลาเดินไปรู้สึกเหมือนกับลากก้อนหินไปก้อนหนึ่ง ไม่ใช่ขาเรา เพราะแข็งทื่อไปหมด

เดินกลับมาถึงหอฉัน ขาบวมเบ้อเร่อเลย แต่บวมอยู่แค่ฝ่าเท้า เพราะว่าขึ้นผ่านข้อเท้าไม่ได้ มียันต์เกราะเพชรกันอยู่ โอ้โฮ...ถ้าบวมขนาดนั้นแล้วขึ้นได้ ไข่ดันคงบวมไม่ต้องเดินเลย หลังจากนั้นมาประมาณอาทิตย์หนึ่ง หนังเท้าลอกเป็นแผ่น ๆ เหมือนอย่างกับโดนไฟลวก แสดงว่าพิษตะขาบร้อนมากเลย ทำเอาหนังเท้าลอกเป็นแผ่น ๆ เลย

ต้องบอกว่าเป็นเวรเป็นกรรม ปกติสว่างแล้วพวกนี้ก็กลับรังกันหมด ตัวนี้ดันมาเดินเอ้อระเหยให้เหยียบ แล้วกัดตรงไหนไม่กัด ดันไปกัดเอาประตูลมพอดี เป็นช่องที่พิษจะวิ่งเข้าร่างกายได้เร็วที่สุด"

ถาม : ในพม่าที่เขาฝึกทำปรอทอยู่ที่ไหนครับ ? (สนทนากับพระ)
ตอบ : ที่ผมไป คือ พะอาง คนไทยเรียกผาอ่าง ส่วนใหญ่เป็นฤๅษีที่อยู่ในป่า ลองไปถาม ๆ เขาดู แต่เครื่องมือหุงปรอทซื้อในตลาดพะอางได้ เขาทำกันเป็นอาชีพเลย ผมก็ไปเรียนอยู่เป็นปีเหมือนกัน มีโอกาสไปศึกษาไว้ก็ดี เป็นวิชาความรู้ติดตัวเรา แต่ให้ระวังไว้นิดหนึ่ง ปรอทถ้าทำขั้นแรกสำเร็จจะเป็นมหาเสน่ห์ ที่ไปกับผม ๕ รูป สาวเอาไปกินหมดแล้ว

ถาม : มีคนสำเร็จปรอทเยอะไหมครับ ?
ตอบ : มีเยอะแยะไป ทางฝั่งไทยและฝั่งพม่าเขาก็ยังร่ำเรียนกันเป็นปกติ แต่ทางด้านพม่าที่เขาทำสำเร็จเลยมีอยู่หลายรูป คำว่าสำเร็จคือทำเป็นทอง ทำเป็นแก้วได้ อย่างหลวงปู่นารทะคนไปหาวันหนึ่งเป็นพันเป็นหมื่น ท่านแจกทองคำให้คนละ ๒ เม็ดถั่วเขียว เอาไปขายกินได้เลย ผมไปถึงท่านกอบให้เป็นกำ "ไม่ต้องหรอกครับหลวงปู่ ผมขอแค่ ๒ เม็ดเท่ากับคนอื่น" แค่เอามาดูเป็นหลักฐานว่ามีคนทำได้จริง ๆ

ถาม : เวลานานไปทองไม่เปลี่ยนรูปเป็นอย่างอื่นหรือครับ ?
ตอบ : เป็นแล้วเป็นเลย ที่แน่ ๆ ก็คือถ้าเอาไปทำพวกตะกั่วก็จะเป็นทองไปอีก ลองไปศึกษาดูก็ได้

อยู่ทางด้านโน้นเขาต้องการสำเร็จปรอท แล้วเหาะเหินเดินอากาศได้ ทำเป็นแก้วแล้วอมใส่ปากก็เหาะได้ พวกนี้พอสำเร็จแล้วเขาก็จะทำเป็นทองแผ่น จารึกชื่อนามสกุลตัวเอง วันเดือนปีที่สำเร็จ เอาไปติดถวายพระเจดีย์ มักจะเอาไปติดบนยอดที่ไม่มีใครปีนได้ เพราะว่าเหาะได้

ทางด้านพม่าพวกพระ พวกฤๅษีที่มีฤทธิ์มีอภิญญา ส่วนใหญ่เขาจะแสดงให้เห็น ๆ เลย มีหลายรายที่เป็นพระ แต่ติดด้วยศีลพระห้ามไว้ เขาก็เลยสึกเป็นตาฤๅษีแล้วก็เหาะกันเล่น เพราะถ้าเป็นพระทำไม่ได้

ถาม : เมืองไทยที่เหาะได้มีไหมครับ ?
ตอบ : ที่เมืองไทยเห็นมีท่านที่ทำได้หลายคน แต่ยังไม่ถึงขนาดทำเป็นแก้ว ที่ทองผาภูมิก็มีอยู่

ถาม : ทำไมคนเหล่านี้ไม่ฝึกวิชาอภิญญาไปเลย ?
ตอบ : นี่ก็คือการฝึกของเขา ทางพม่าก็จะมีสำเร็จยันต์ สำเร็จประคำ สำเร็จปรอท ถ้าสำเร็จยันต์ก็ประเภทนั่งเขียนยันต์ไปด้วย พูดง่าย ๆ ก็คือทรงอารมณ์เขียนยันต์ไปด้วย จนกระทั่งสำเร็จขึ้นมาเอง หรือไม่ก็สำเร็จประคำ นั่งนับประคำขาดกันนับครั้งไม่ถ้วน อย่างหลวงพ่ออุตตมะเป็นตัวอย่างในการสำเร็จประคำ พวกสำเร็จปรอทก็ภาวนาหุงปรอทของท่านไป ก็คือการฝึกอภิญญาแบบของท่าน

ถาม : ทำไมท่านไม่ฝึกอภิญญาโดยเริ่มจากกสิณ ?
ตอบ : ท่านรู้แต่วิธีแบบนั้น ต้องบอกว่าสายใครสายมัน ฝ่ายนั้นเขาฝึกกันมาด้วยวิธีอย่างนั้น

ถาม : อภิญญาต้องฝึกสมาบัติ ๘ หรือเปล่าครับ ?
ตอบ : ไม่จำเป็น อภิญญานี้เน้นกสิณ ๑๐ ถ้าจะเอาสมาบัติ ๘ แค่ได้กสิณกองใดกองหนึ่งที่ไม่ใช่อากาสกสิณก็ลุยได้แล้ว แต่ถ้าอยากได้อภิญญาต้องฝึกครบทั้ง ๑๐ กอง

จะว่าไปแล้วสมาบัติ ๘ เหมือนกับข้าวหุงไว้แล้วรอกิน ที่รอกินก็คือตราบใดที่กำลังของเรายังไม่ถึงระดับพระอนาคามี ก็ไม่มีทางได้ใช้ปฏิสัมภิทาญาณตรงนั้น เพราะว่าอานุภาพคลุมอภิญญา ๖ อีกทีหนึ่ง ก็เลยไม่สามารถที่จะใช้ส่งเดชได้ ต้องให้หมดกิเลสระดับพระอนาคามีขึ้นไปถึงจะใช้ได้ แต่ว่าอภิญญานี่อภิญญา ๕ ก็ใช้ได้ทั่วไป

ถาม : สมาบัติ ๘ แล้วทรงอภิญญา จะมีกำลังมากกว่าคนที่ได้อภิญญา ๕ หรือครับ ?
ตอบ : ความคล่องตัวจะมีมากกว่า สมัยก่อนเขาฟังเทศน์พระพุทธเจ้าจบเดียวก็บรรลุอรหัตผลพร้อมด้วยอภิญญา ๖ สมาบัติ ๘

ถาม : การงานไม่สะดวกกว่าแต่ก่อน อาจจะเป็นเพราะวิบากกรรมเก่า เราจะแก้อย่างไรครับ ?
ตอบ : คาถาเงินล้านบทเดียวเลย คาถาเงินล้านมีบทคาถาปัดอุปสรรคอยู่ด้วย ให้ทำจริง ๆ จัง ๆ เท่านั้นแหละ อาตมาเป็นตัวอย่างที่ชัดที่สุด ทำงานใหญ่ขนาดนี้น่าจะมีสะดุด ก็ไม่สะดุดกับใคร ไปได้เรื่อยเปื่อย เมื่อเช้าก็เพิ่งจะเซ็นสัญญาไป ๙.๘ ล้านบาท หุ้มทองจังโกพระเจดีย์วัดท่าขนุน ใครจะเป็นเจ้าภาพคนเดียวจ่าย ๙.๘ ล้านบาท ก็แสดงความจำนงได้เลย ยินดีรับ...!

ถาม : ภาวนาวันละกี่จบครับ ?
ตอบ : เคยภาวนาวันละ ๓๐๐ จบอยู่ ๓ ปี และวันหนึ่ง ๑,๒๐๐ จบอยู่ครึ่งปี และวันหนึ่ง ๓๖๐-๙๐๐ จบนั่นทดลองเป็นเดือน ๆ จะทดลองดูว่าถ้าเราไม่ทำอะไรเลย ภาวนาอย่างเดียววันหนึ่งจะได้กี่จบ เริ่มตั้งแต่ประมาณตี ๓ ไปจบเอาทุ่มหนึ่งได้ประมาณ ๑,๒๐๐ จบ แต่ไม่ได้เร่งนะ ว่าไปเรื่อย ๆ สบาย ๆ ถ้าเร่งจะได้เยอะกว่านั้น แต่หลวงพ่อวัดท่าซุงท่านบอกว่า การภาวนาเร่งให้จบ ๆ ไปคุณภาพจะน้อย

ถาม : เขาคุยกันรู้เรื่องหรือครับ ?
ตอบ : เขาก็คุยกันจนรู้เรื่อง อย่างหม่องมิดกับยายแดง อาตมาถามยายแดง "ไปโดนอะไรมาหน้าเป็นแผล ?" ยายแดงทำท่าล้ม ฟังรู้เรื่องนะ...แต่พูดไม่ได้ ทำท่าล้มให้ดู ส่วนหม่องมิดประโยคที่พูดภาษาไทยชัดที่สุดก็คือ "ขอตังค์ ๒๐" จริง ๆ แล้วน่าตายมากเลยนะ หม่องมิดเป็นคนหลักลอย อาศัยอยู่กินกับวัด แต่ติดทั้งบุหรี่ ติดทั้งกาแฟ ติดทุกอย่างที่ขวางหน้า ถึงเวลาไม่มีสตางค์ก็รีบมาทำงาน ขอสตางค์ไปซื้อ

มีพวกนี้อยู่ก็ดีเหมือนกัน เราถือว่าหมาแมวเลี้ยงได้เต็มวัด ทำไมจะเลี้ยงคนไม่ได้ ให้เขาอยู่ไปเรื่อย บางคนก็บอกว่ายายแดงกับหม่องมิดไม่เห็นทำอะไร ก็ไม่ไปเห็นตอนเขาทำนี่ ต้องไปดูรอบ ๆ บ้านของหม่องมิด แกกวาดจนดินเป็นเงา ถึงเวลาก็นั่งยอง ๆ ไล่กวาดถนนไป ให้ใช้ไม้กวาดยาวก็ไม่เอา เอาสั้น ๆ ใช้มือจับนั่งยอง ๆ กวาดไล่ไปเรื่อย เขาก็ขยันของเขา

เสียอย่างเดียวมีข้าวให้กิน ๒ มื้อไม่พอ ต้องมีบุหรี่ มีกาแฟ คำว่า "มิด" ไม่ใช่ภาษาไทยนะ เป็นภาษาพม่า บางทีคำก็ซ้ำ ๆ กัน บางคำก็โดดข้ามภาษา อย่างคำว่า "โก" แปลว่า พี่ชาย เหมือนกับภาษาจีนเลย ก็เลยไม่รู้ว่าจีนเอาพม่ามา หรือพม่าเอาของจีนมาใช้

แต่ภาษาพม่านี่ใช้ภาษาอังกฤษปนอยู่เยอะมาก อย่างที่เขาเรียก "กะบา" ที่แปลว่าโลก ก็คือภาษาอังกฤษ Global นั่นแหละ รถเขาก็เรียก "การ์" ก็คือ Car เพียงแต่ออกเสียงตัว C เป็น ก.ไก่เท่านั้นเอง

โยมเอามีดหมอปากกามาให้ดู "มีดหมอของหลวงพ่อแจ่ม วัดวังแดงเหนือ ส่วนใหญ่มีดเก่าต้องดูที่เนื้อเหล็ก"

โยมเอาเบี้ยแก้มาให้ดู "ไม่ใช่ของหลวงพ่อนุ่มหรอก เบี้ยที่ทำจากสมัยนั้น ถึงตอนนี้จะหมดเงา แลซีด ๆ ถ้าใหม่อย่างนี้ไม่ใช่หรอก จะซีดแบบหมดเงา อันนี้เป็นจุดพิจารณาอย่างหนึ่ง อีกอย่างก็ต้องดูที่วัสดุที่ท่านอุด

เบี้ยของทางสายอ่างทองส่วนใหญ่จะเป็นเบี้ยเปลือย เบี้ยเปลือยจะดูง่าย อย่างของหลวงพ่อโปร่ง วัดท่าช้างจะปิดทองทุกตัว ต้องดูความเก่าใหม่ของทองและชันโรง ถ้าของหลวงพ่อซำ วัดตลาดใหม่ ท่านจะใช้กระดาษฟอยล์ซองบุหรี่สีเงิน ๆ ปิดท้องเบี้ย ต้องดูความเก่า กรอบ ซีดของแผ่นฟอล์ย ถ้าของหลวงพ่อคำ วัดโพธิ์ปล้ำ ท่านจะปิดแผ่นตะกรุดทับอยู่ข้างนอก ก็ดูที่ความเก่าของตะกรุดและความแห้งของชันโรง

ถ้าเป็นเบี้ยแก้ของหลวงพ่อนุ่ม วัดนางใน ตะกรุดจะอยู่ข้างใน หุ้มชันโรงทับอยู่ข้างนอก ต้องพลิกดูความแห้งของชันโรง แล้วเขย่าฟังเสียง เบี้ยของหลวงพ่อคำบางลูก ถ้ามือหนัก ๆ หน่อยจะปิดชันโรงทับแผ่นตะกรุดไปเลย จึงต้องเขย่าฟังเสียง ถ้าเสียง "แซ็ก ๆ" เหมือนมีเม็ดมีทรายอยู่ข้างใน ก็เป็นของหลวงพ่อคำ ถ้าเสียงขลุก ๆ หนัก ๆ ก็เป็นของหลวงพ่อนุ่ม

มีเบี้ยอยู่รุ่นหนึ่งที่ร้านขายยาในอ่างทองขายให้กับทางวัด รุ่นนี้ตัวใหญ่หน่อย จะเงาเหมือนของใหม่อยู่ตลอดเวลา ต้องไปดูที่ความแห้ง ความเก่าของชันโรงที่ปิดปากเบี้ยแทน"

ถาม : ถ้าจะภาวนาให้พระคาถาเงินล้านมีผล กำลังสมาธิต้องถึงระดับไหนครับ ?
ตอบ : แค่อุปจารสมาธิก็มีผลแล้ว ขอแค่ให้ทำจริงจังสม่ำเสมอ ถ้าหวังผลมากกว่านั้นก็สร้างสมาธิให้สูงขึ้นไปอีก

ถาม : จะเกิดเป็นนิมิตอะไรไหมครับ ?
ตอบ : ถ้าเห็นเป็นนิมิตก็ชนิดที่เห็นเงินเป็นฟ่อน ๆ หรือเป็นมัด ๆ มาเลย หรือมาเป็นคันรถอย่างอาตมาก็ได้ แต่จริง ๆ แล้วไม่จำเป็นต้องมีนิมิตหรอก ถ้าภาวนาได้สัก ๒ เดือนติดกันสม่ำเสมอ ผลก็จะเกิดเอง

ถาม : สำคัญคือต้องภาวนาให้เป็นฌานด้วย ?
ตอบ : คาถาเป็นพื้นฐานของอภิญญา ต้องการคนจริงจังสม่ำเสมอ ถ้าสมาธิยิ่งสูงเท่าไรคาถาก็มีผลมากเท่านั้น

ถาม : กำลังสมาธิสูงจะตัดการภาวนาไป ?
ตอบ : ปล่อยให้ตัดไป แต่ตอนต้นเราต้องภาวนาให้ได้ พอภาวนาไปถึงตอนที่คำภาวนาหายไป ลมหายใจเบาลง หรือว่าหายไป เราก็แค่รับรู้ไว้เฉย ๆ แสดงว่าตอนนั้นกำลังสมาธิของเรากำลังทรงอยู่ในพระคาถาอยู่แล้ว

ถาม : ไม่ต้องไปใส่ใจ ?
ตอบ : ไม่ต้องไปใส่ใจแล้ว ถ้าเรากำหนดดูกำหนดรู้เฉย ๆ ไม่ได้อยากจะให้เป็นอย่างนั้น และก็ไม่ได้ดิ้นรนจะให้หลุดจากสภาพอย่างนั้น สมาธิจะดิ่งลึกเข้าไปเอง

ถาม : ถ้าภาวนาคาถาเงินล้านอยู่ ๆ เปลี่ยนเป็นพระคาถาพระปัจเจกโพธิโปรดสัตว์ ?
ตอบ : เหมือน ๆ กัน แต่คาถาเงินล้านจะมีผลหลากหลายกว่า เพราะว่าคาถาพระปัจเจกโพธิโปรดสัตว์ก็เป็นแกนกลางของคาถาเงินล้าน คาถาเงินล้านมีเปลือก มีกระพี้หุ้มอยู่เยอะแยะ เพื่อใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ กัน มีทั้งคาถาปัดอุปสรรค มีทั้งคาถาเร่งลาภ มีทั้งคาถาพิทักษ์ทรัพย์ พูดง่าย ๆ ก็คือ ให้หมดอุปสรรค ได้เงินเร็ว แถมมาแล้วยังไม่หมดอีกต่างหาก

จริง ๆ แล้วพระคาถาเหล่านี้พระท่านให้หลวงพ่อวัดท่าซุงใช้เป็นส่วนตัว ตั้งแต่ปี ๒๕๒๘ สภาพเศรษฐกิจช่วงนั้นแย่มาก ท่านย่าจึงขอกับพระท่านว่า ขอให้ลูกหลานหลวงพ่อได้ใช้คาถาบ้าง ไม่อย่างนั้นจะไม่มีกำลังในการสร้างวัด เพราะช่วงนั้นหลวงพ่อท่านทำอาคารใหญ่ ๆ หลายหลังพร้อม ๆ กัน พอได้รับอนุญาตท่านก็เอามาให้ภาวนากัน

ส่วนใหญ่ที่ทำกันก็คือ ทำพอเป็นเชื้อสาย ภาวนากัน ๕ จบ ๙ จบ อะไรประมาณนั้น อาตมาเลยมาคิดว่าสมัยหลวงปู่ป่าน มีนายแจ่ม เปาเล้ง มีนายห้างประยงค์ ตั้งตรงจิตร ทำจนเกิดผลเป็นตัวอย่างได้ สมัยหลวงพ่อวัดท่าซุงทำไมไม่มีใครทำเป็นตัวอย่างบ้าง ท้ายสุดก็มาคิดว่า ในเมื่อคนอื่นไม่ทำ เราก็ทำเสียเอง ก็เลยตั้งหน้าตั้งตาลุยอยู่ ๓ ปีกว่า หลังจากที่เกิดผลขึ้นมา ก็เกิดความมั่นใจ หลังจากนั้นก็ไม่ได้ทำในลักษณะที่กำหนดว่าเป็นระยะเวลายาวนานเท่าไร หรือภาวนากี่จบ แต่ว่านึกได้เมื่อไรก็ทำ

ถาม : เคยภาวนาแล้วทำไมเกิดผลแบบอึดอัด ?
ตอบ : ไม่เป็นไร เราก็ใช้สตางค์แบบอึดอัดแล้วกัน "มาเยอะจนใช้ไม่หมด อึดอัดมากเลย" อะไรอย่างนี้

ถาม : ทำไมเกิดผลแบบนั้น ?
ตอบ : จริตนิสัยแต่ละคนไม่เหมือนกัน ของอาตมานี่ไม่เหลือให้อึดอัดหรอก ยังไม่ทันจะมาเลยจ่ายล่วงหน้าไปแล้ว

มีโยมติดต่อมา เขาบอกว่ามาหาตั้งแต่สมัยบ้านอนุสาวรีย์ แต่ไม่รู้จักบ้านวิริยบารมี (ติดต่อมาเดือนสุดท้าย) "ส่วนใหญ่พวกคนเก่าอาตมาจะเคยสอนกรรมฐานให้สมัยอยู่วัดท่าซุง พอเขาติดขัด ใครแก้ไขไม่ได้ เขาก็วิ่งมาหา

แบบเดียวกับลุงเชิญ บุญรังษี ปฏิบัติติดอยู่เป็น ๑๐ ปี ไปไหนต่อไม่ได้ คราวนี้ลุงเชิญเป็นเพื่อนกับหลวงลุงสุนทร หลวงลุงสุนทรไปเที่ยวบ้านก็ชวนอาตมาไปด้วย เห็นโยมเขาถามปัญหาการปฏิบัติ หลวงลุงได้ยินก็โยนมาทางด้านนี้ “โน่น ๆ หลวงพี่ท่านตอบได้” บังเอิญไปตอบของเขาได้...แก้ตก แกก็ดีอกดีใจ นิมนต์ตลอดชีวิตเลย ต่อให้ตายแล้วก็จะให้ลูกหลานนิมนต์ต่อ อาตมาเลยไปให้เขาปีละครั้งที่จันทบุรี"

ถาม : หนูมีความรู้สึกว่ามานะกับโทสะ คือ อย่างเดียวกัน เพราะมีมานะจึงมีโทสะ โทสะเกิดก็เพราะมานะ เชื่อมกัน แยกกันไม่ได้ แต่พี่อีกคนก็แย้งว่าแยกกัน ?
ตอบ : สังโยชน์ทุกตัวโยงเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันหมด เพียงแต่ว่าความเด่นชัดของแต่ละอย่างทำให้เรียกแยกกันออกไป

ถาม : โยมเป็นมะเร็ง หมอบอกอยู่ได้อีกแค่ ๔ เดือนค่ะ ?
ตอบ : ไม่มีอะไรหรอก ตั้งใจยึดคุณ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ไว้ อาตมาเจอมาเยอะต่อเยอะแล้ว บางคนหมอบอกว่าอีก ๓ เดือนตายอีก ๖ เดือนตาย เห็นยังอยู่มาอีกตั้งหลายปี

ถาม : ขอให้โยมได้ยาที่เหมาะสมกับโรคด้วยค่ะ ?
ตอบ : ตั้งใจรักษาศีลของเราให้ครบถ้วนสมบูรณ์ นึกถึงพระไว้ทุกวัน มีอยู่รายหนึ่งเป็นมะเร็ง ไปอยู่วัด ตั้งใจว่าจะไปตายที่วัด สวดมนต์ไหว้พระนั่งกรรมฐานอยู่ ๔ เดือน หายเอาดื้อ ๆ อย่างนั้นแหละ ก็เลยตกลงว่าหมอนี่จะเชื่อได้ไหม ? อยู่ที่กำลังใจเรานะ ถ้าเราคิดว่าเราจะอยู่ก็อยู่ได้เองแหละ

ถาม : ก่อนจะมาทำบุญแฟนเขาหาเรื่องค่ะ ?
ตอบ : จำไว้เลยว่าเราตั้งใจจะทำความดีอะไรจะโดนขวางอย่างนี้เสมอ

ถาม : เขาเป็นเจ้ากรรมนายเวรเราหรือคะ ?
ตอบ : ไม่ใช่ เขาเรียกว่ามารดลใจ มารจะใช้คนทุกคน ของทุกชิ้น สัตว์ทุกตัวในการขัดขวางการทำความดีของเรา คนที่เรารักมากที่สุดจะสร้างความสะเทือนใจให้เราได้มากที่สุด แต่จริง ๆ เขาไม่ทันรู้เรื่องอะไรหรอก โดนดลใจให้ทำอย่างนั้น ฉะนั้น...พวกเราทุกคนเป็นได้ทั้งมารและเป็นได้ทั้งพระ

ถาม : ทำงานเป็นนักจิตวิทยา ให้คำปรึกษาคนที่เจอปัญหาต่าง ๆ ในชีวิตแล้วรู้สึกว่าโดนหนัก ?
ตอบ : เราไปฝืนกรรม เพราะฉะนั้น...ก่อนจะไปให้อาราธนาพระครอบตัวเราไปก่อน

ถาม : ควรแนะนำให้คำปรึกษาเขาอย่างไร ?
ตอบ : เอาหลักจิตวิทยาผสมกับพุทธศาสนา อธิบายไปให้ออกไปในแนวการปฏิบัติธรรมแทน

ถาม : (ไม่ชัด)
ตอบ : ถึงต้องอาศัยพระ อาราธนาพระคลุมตัวไปก่อนแล้วค่อยไปเล่นกับเขา

ถาม : จะป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาได้ใช่ไหมคะ ?
ตอบ : อย่างน้อยก็เบาลงแต่จะให้ไม่โดนเลยเป็นไปไม่ได้ เพราะไปยุ่งกับกรรมของเขา อิทธิฤทธิ์แพ้บุญฤทธิ์ บุญฤทธิ์แพ้วิบากกรรม

พระอาจารย์สอนเรื่องการดูมีดหมอหลวงพ่อเดิมว่า "งาช้างเก่าไม่มีทางที่จะมีสีเหลืองสม่ำเสมอกันทั้งอันหรอก ถ้าเจอเหลืองเท่ากันหมดนี่แสดงว่าโดนทอดน้ำมันมา

ส่วนโลหะเก่าจริง ๆ จะเป็นสนิมขุม ส่วนที่เขาปลอมกันคือเอาโซดาไฟกัด จุ่มโซดาไฟแล้วเอามาทิ้งให้แห้ง สนิมจะขึ้นคลั่กเลย แต่ว่าไม่ใช่สนิมขุม เพราะไม่ได้กินเข้าไปในเนื้อเหล็ก สนิมจะเคลือบอยู่แต่ข้างหน้า ส่วนสนิมขุมจะเป็นตามดเล็ก ๆ ละเอียด ๆ ต่อไปดูเหล็กเก่าจะได้ดูเป็น เรื่องความเก่าของอายุโลหะยังทำหลอกกันไม่ได้

ส่วนพวกด้ามเขากวางนี่ขัดอย่างไรก็จะไม่ขึ้นเงามากหรอก ได้แค่ประมาณนั้นแหละ เขาขัดส่วนเปลือกที่เป็นผิวมะระออก ถ้าคนตาไม่ดีจะไปเห็นเป็นงาช้าง อย่างตะโพนของหลวงพ่อภักตร์ วัดโบสถ์ เป็นเขากวางเกือบจะ ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์เลย ฉะนั้น...ตะโพนของหลวงพ่อภักตร์จะไม่มีลายงา แล้วเส้นเลือดของเขากวางจะเป็นจุดตายที่เราดูว่าแท้หรือเทียม คนไม่รู้คิดจะปลอม เล่นเอางาช้างกลึงมาเลยก็มี"

ถาม : นิมิตของเมตตาในพรหมวิหารเป็นประการใดครับ ?
ตอบ : อยู่ที่เราตั้งใจ ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นรัศมีสีขาวแผ่กว้างออกไปเหมือนอย่างกับเราโยนหินลงน้ำแล้วกระเพื่อมเป็นวงออกไป

ถาม : ขึ้นอยู่กับลำดับฌานใช่ไหมครับ ?
ตอบ : สมาธิยิ่งสูงเท่าไร รัศมีสีขาวก็ยิ่งใสสว่างเท่านั้น ปกติถ้าแผ่เมตตาเฉย ๆ แล้วไม่ได้ตั้งใจกำหนดภาพไปด้วยก็จะไม่มีนิมิตให้เห็น เราต้องตั้งใจกำหนดภาพไปด้วย

ถาม : อย่างกำหนดภาพพระพุทธรูป ?
ตอบ : อาจจะกำหนดภาพพระพุทธรูปมีแสงเปล่งออกไปเป็นวง ๆ ไม่อย่างนั้นแล้วเรื่องของเมตตาไม่ได้มีนิมิตกำกับตามกองกรรมฐาน

ถาม : ถ้าแผ่เป็นแสงออกไป ?
ตอบ : อยู่ที่ความถนัดของแต่ละคน บางคนกำกับเป็นจุดก็อาจจะวิ่งเป็นเส้นตรงไปยังที่นั้น ถ้าหากว่าแผ่ไปไม่มีประมาณรัศมีก็จะออกไปรอบด้าน

ถาม : ถ้าได้ฌานสี่ก็ทำได้ ?
ตอบ : ถ้าหากตั้งใจจะทำอย่างนี้ต้องมีพื้นฐานกสิณกองอื่นมาก่อน

ถาม : พระอรหันต์สุกขวิปัสโกท่านจะทราบได้อย่างไรว่า "ดับ" จริง ๆ ครับ ?
ตอบ : กำลังใจที่เข้าถึงก็จะเห็นจริงในทุกเรื่อง บาลีใช้คำว่า ญาณ คือ เครื่องรู้ปรากฏขึ้น "ญาณัง โหติ ขีณา ชาติ วุสิตัง" ญาณคือเครื่องรู้บังเกิดขึ้นให้รู้ว่าชาติคือการเกิดสิ้นสุดลงแล้ว "พรัหมะจะริยัง กะตัง กะระณียัง นาปะรัง อิตถัตตายาติ ปะชานาตีติ" กิจอื่นที่จะต้องทำเพื่อพรหมจรรย์ไม่มีอีกแล้ว ถ้าทำถึงรู้เองแหละ

ถาม : ไม่รู้ว่าจะให้ลูกไปทำงานที่ไหนจึงจะดีที่สุดคะ ?
ตอบ : อะไรที่เขาชอบก็ทำไปเถอะ ถึงไม่ชอบถ้าตั้งใจทำก็ออกมาดี ไม่ต้องไปเลือกงานหรอก ถ้าหากว่าเลือกงานก็ลำบากอีกนาน อาตมาไม่เคยเลือกงานจึงไม่เคยตกงาน

ถาม : ผมพยายามชวนแฟนมาที่นี่ เขาไม่ค่อยอยากจะมาทางนี้ จะทำอย่างไรเขาจะมาได้บ้าง ?
ตอบ : ไม่ต้องเสียเวลา ถ้าวาระยังไม่มาถึง ชวนให้ตายเขาก็ไม่มา การจะเป็นในครอบครัวเดียวกันพระพุทธเจ้าถึงได้ตรัสว่าต้องมีสมชีวิธรรม

สมชีวิธรรม ก็คือ สิ่งที่ต้องมีเสมอกัน คือ มีศรัทธาเสมอกัน มีศีลเสมอกัน มีจาคะเสมอกัน มีปัญญาเสมอกัน ไม่อย่างนั้นก็ขัดกันอยู่ตลอด

ถาม : ถ้าเป็นวิปัสสนาในอุปสมานุสติกรรมฐาน อารมณ์จะเป็นอย่างไรครับ ?
ตอบ : อันดับแรกให้ฝึกจับความสงบที่เกิดขึ้นจากการภาวนาก่อน แล้วก็สาวต่อไปว่าแค่การภาวนาซึ่งเป็นโลกียารมณ์ต่ำ ๆ ยังมีความสงบถึงเพียงนี้ ระดับของผู้ทรงฌานชั้นสูงขึ้นไปจะสงบขนาดไหน ? หลังจากนั้นก็ไล่ขึ้นไปถึงพระโสดาบัน พระสกทาคามี พระอนาคามี พระอรหันต์ ว่าท่านจะสงบขนาดไหน ? ท้ายที่สุดแล้วพระพุทธเจ้าจะสงบสงัดเยือกเย็นขนาดไหน ? สรุปรวมตรงที่ว่าพระพุทธเจ้าอยู่บนพระนิพพาน แล้วเราก็เอาจิตเกาะตรงนั้นไว้ ไล่ขึ้นไปโดยที่เริ่มจากความสงบตอนที่เราภาวนา

ถาม : สงบของฌานก็คือสงบจากนิวรณ์ สงบจากนิวรณ์คือ ?
ตอบ : สงบจากนิวรณ์คือสงบจากกิเลส เพียงแต่ว่าสงบเพราะโดนอำนาจของฌานกดอยู่ แต่ว่าลักษณะความสงบของวิปัสสนาญาณก็เป็นแบบเดียวกัน เพียงแต่สงบแล้วไม่กำเริบอีก เราสามารถสาวหาเหตุขึ้นไปได้