ถาม : ทำไมเห็ดถึงขึ้นเป็นวงกลมคะ ?
ตอบ : ไม่ใช่หรอก เห็ดจะขึ้นเป็นรูปอะไรก็ได้ แต่ส่วนใหญ่ต้องมีเชื้ออยู่ตรงนั้น แล้วเชื้อเห็ดมักจะมาจากปลวก ถ้าปลวกทำรังอยู่ตรงไหน เห็ดก็จะขึ้นอยู่รอบบริเวณนั้น ถ้าทำรังยาว ๆ ก็จะขึ้นเป็นแนวยาว ๆ

เห็ดโคนต้องบอกว่าเป็นเห็ดศักดิ์สิทธิ์ เหตุที่เป็นเห็ดศักดิ์สิทธิ์เพราะว่าปั่นเนื้อเยื่อไม่ได้ เพาะอย่างไรก็ไม่ได้ มีอยู่ช่วงหนึ่งเขาเอาไปปั่นเนื้อเยื่อลักษณะตัดต่อพันธุกรรมเข้ากับเห็ดฟางแล้วก็เอามาปลูก อาตมาก็คิดดีใจว่าทำได้ ปรากฏว่าผลออกมาไม่ตามใจเราหรอก นึกจะเป็นเห็ดฟางก็เป็นเห็ดฟาง นึกจะเป็นเห็ดโคนก็เป็นเห็ดโคน ไม่เอากับใครเลย ปกติถ้าปั่นเนื้อเยื่อจะได้เหมือนต้นแบบเลย แต่เห็ดโคนปั่นเนื้อเยื่ออย่างไรก็ทำไม่ได้ ท้ายสุดก็ต้องปล่อยให้ปลวกเพาะตามเดิม

พระอาจารย์กล่าวว่า "อาตมาเป็นคนไม่ติดโทรศัพท์ แล้วโทรศัพท์ก็ไม่ติดอาตมาด้วย เมื่อเดือนก่อนลืมโทรศัพท์ไว้ในรถ ๓ วัน พระผู้ใหญ่โทรมา ๗ – ๘ สาย ไม่ได้รับสักสาย ท่านคงคิดว่าอาจารย์เล็กฆ่าตัวตายไปแล้วกระมัง...? ด้วยความที่ไม่ติดโทรศัพท์ ขาดไปก็ไม่รู้สึกว่าตัวเองขาดอะไร ก็ทำงานไปเรื่อย รู้ตัวอีกทีตอนจะออกไปข้างนอก ขึ้นรถแล้ว อ้าว...โทรศัพท์วางอยู่บนเบาะ หยิบขึ้นมาดูมีสายเข้ามา ๗ – ๘ สาย เมื่อไม่ติดอะไรก็รู้สึกสบายดี

ญาติโยมทดลองทิ้งโทรศัพท์สักวัน ดูว่าจะลงแดงตายไหม ? ต้องตะเกียกตะกายไขว่คว้าอย่างชนิดคนติดบุหรี่ติดเหล้าแล้วอยากหรือเปล่า ? ต่างประเทศเขามีหมอจิตวิทยารับรักษา เรื่องของการเสพติดเทคโนโลยีโดยเฉพาะ บ้านเราคงรักษาไม่ได้หรอก

เหตุที่รักษาไม่ได้เนื่องจากพวกเราไม่ยอมให้รักษากัน รู้สึกตัวเองมีความสุขที่จะได้ก้มหน้าก้มตากับโทรศัพท์ หารู้ไม่ว่าผลาญเวลาไปเท่าไรก็ไม่รู้ ที่แน่ ๆ ก็คือ การปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างหมดไป กลายเป็นคนมีโลกส่วนตัวมากขึ้น แต่ก็ดี...เพราะว่าบางคนมีรถยนต์ส่วนตัว มีเรือยอร์ชส่วนตัว คุยโขมงไปหมด เรามีโลกส่วนตัวยังไม่คุยทับใครเลย...!"

พระอาจารย์กล่าวว่า "ใครที่อยู่ทางอเมริกาก็หาช่องทางขยับขยายบ้างนะ ไม่รู้ว่าจะโดนระเบิดเมื่อไร"

พระอาจารย์กล่าวว่า "แจ้งให้โยมทราบอย่างเป็นทางการว่า ใครจะไปหาอาตมาที่วัดมีโอกาสเจอน้อยมาก ต่อให้อยู่วัดก็ไม่ได้เจอ เพราะอาตมาเองก็จำไม่ได้ว่าตัวเองมีตำแหน่งอะไรบ้าง แล้วงานท่วมหัว ทำกันตั้งแต่เช้ายันดึกก็ไม่หมด ล่าสุดนี้เขาจะโหวตให้เป็นประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดกาญจนบุรี ต้องขอถอนตัวทั้ง ๆ ที่เขาเสนอชื่อไปแล้ว

การเป็นประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอคนเดียวใน ๑๓ อำเภอที่เป็นพระ ก็แย่พอแล้ว ยังจะเป็นประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดคนเดียวใน ๗๗ จังหวัดก็เกินไป ก็เลยต้องขอถอนตัว เพราะงานทั้งจังหวัดหนักเกินไป ไม่สามารถที่จะทำให้เขาได้ พอถอนตัวก็มีแต่คนบ่นเสียดาย เพราะว่าอดีตประธานสภาวัฒนธรรมท่านตั้งใจเทคะแนนให้ ซึ่งต้องการแค่ ๒๖ คะแนนเท่านั้น

เฉพาะสมาชิกที่มาจากทองผาภูมิก็ ๒๒ คนแล้ว แล้วไหนจะของประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดที่เขาคุมเกือบทั้งจังหวัดอีก ฉะนั้น...แค่ ๒๖ คะแนนเป็นเรื่องที่ซวยแน่ ๆ ถ้าคุณไม่ถอนตัว เพราะว่าเขาต้องการคะแนนเสียง ถ้า ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์เต็มคือ ๕๑ คะแนน ต้องการ ๒๖ คะแนนก็ชนะแน่ ๆ แล้ว มองไปแล้วเห็นว่าความซวยมาถึงแน่นอนเลยขอถอนตัวดีกว่า

ฉะนั้น...โยมไม่ต้องเสียเวลาไปหาที่วัด เพราะว่าไกล มากรุงเทพฯ เดือนละครั้งได้พบแน่ ๆ ไปที่วัดแล้วไม่ได้เจอ แล้วถ้าอาตมากำลังทำงานอยู่ ใครมาขัดคอจะโดนด่ากระจายมากกว่า ดังนั้น ถ้าไม่ได้นัดเอาไว้ ได้โปรดอย่ามาเสนอหน้าไปเป็นอันขาด...! เดี๋ยวไว้มีโอกาสคงต้องทำบอร์ดใหญ่ ๆ แปะข้างฝาว่าตัวเองมีตำแหน่งอะไรบ้าง จำไม่ไหวจริง ๆ แล้วส่วนใหญ่ที่เขาแต่งตั้งให้เป็นก็เพื่อให้ช่วยจ่ายให้เขา เรื่องอื่นเขาไม่ค่อยต้องการหรอก"

พระอาจารย์กล่าวว่า "คนเราต้องการในสิ่งที่ตัวเองไม่มี หรือมีแล้วไม่ยินดีก็ยังต้องการใหม่ อาตมาเองเห็นคนอ้วน ๆ เมื่อไร ก็คิดว่าเมื่อไรเราจะได้เป็นอย่างนั้นบ้าง ส่วนคนอ้วนเองก็คงจะเบื่อเต็มที กำลังนึกภาพว่าถ้าตัวอาตมาเองถ้าน้ำหนักสัก ๘๐ กิโลกรัม แล้วนั่งอยู่ตรงนี้ คงจะดูดีกว่านี้อีกเยอะ

ไปเยี่ยมหลวงพ่อสมปอง นั่งจับแขนกันดูว่าตอนนี้ใครผอมกว่ากัน คนป่วยทั้งคู่ หลวงพ่อสมปองหนักกว่าเพราะท่านไปผ่าตัดมา อาตมาตอนนี้เลิกคบหมอ เลิกคบยาทั่ว ๆ ไป ไม่เอาแล้ว คือมั่นใจว่าป่วยทรมานขนาดนี้เพราะกรรมเก่า ถ้ายังไม่สิ้นกรรมอย่างไรก็ไม่ตาย ฉะนั้นอยากป่วยอย่างนี้ก็ป่วยไป

อาตมาเลิกกินยามา ๒ ปีกว่า ๓ ปีแล้ว แต่กลับรู้สึกว่าแข็งแรงกว่าเดิม เพราะตอนที่ฉันยาอยู่เรื่อย ๆ รู้สึกว่าตับชำรุดมาก แหล่งเก็บพลังงานไม่พอ พอถึงเวลา ๔ – ๕ โมงเย็น เริ่มป้อแป้หมดเรี่ยวหมดแรงแล้ว บางทีทำวัตรเย็นก็คอพับหลับไปเลย มาถึงตอนนี้ถ้าไม่ใช่โหมงานหนักจริง ๆ ยังพอมีเรี่ยวมีแรงถึง ๓ ทุ่ม ๔ ทุ่ม บ้าง ก็แปลว่าการกินยามีแต่จะทำให้ร่างกายทรุดโทรม ยารักษาโรคได้ก็จริง แต่ก็ทำลายร่างกายเราด้วย"

พระอาจารย์กล่าวว่า "ใครไปตรวจเบาหวานเจอน้ำตาลไม่เกิน ๕๐๐ ก็ไม่ต้องไปใส่ใจนะ จงกินต่อไป หมอสมัยใหม่กำหนดอัตราไว้ที่ ๑๐๐ กว่า ๆ เพราะเขาต้องการขายยา น้ำตาลในเลือดระดับ ๒๐๐-๓๐๐ ร่างกายจัดการได้ ไม่ต้องไปกังวล กินไปเถอะ อาตมากินมาไม่รู้เท่าไรแล้ว มีแต่คนถามว่าอายุปูนนี้แล้วไม่เป็นเบาหวานหรือ ? ก็บอกว่า "กูไม่ไปหาหมอ กูก็ไม่เป็น...!" ถ้าสัก ๕๐๐ ขึ้นไปแล้วค่อยวิ่งไปหาหมอ"

พระอาจารย์กล่าวว่า "พอดีช่วงนี้กล่าวไว้ว่าอาสาศึกจนตัวตาย อาจารย์สมปองท่านก็ถามมาว่า “หลวงพี่สุขภาพเป็นอย่างไรบ้าง ?” ก็บอกว่า "ก็เหมือนเดิมทรง ๆ ทรุด ๆ ยิ่งแก่ตัวลงก็ยิ่งแย่ แต่อย่างพวกเราจะให้ได้พักคงไม่มีหรอก ก็คงตายคาสนามกันเหมือนเดิม" นาน ๆ มีโอกาสคุยกันก็รู้สึกดีเหมือนกัน

เพียงแต่ว่าเจอที่ครูบาวิฑูรย์อย่างหนึ่ง แล้วมาเจอที่อาจารย์สมปองอย่างหนึ่ง ทำให้เข้าใจว่าทำไมลูกศิษย์บ้านสบายใจถึงได้เข้มงวดอย่างชนิดที่ห้ามคนรบกวนอาจารย์ ครูบาวิฑูรย์ออกนิโรธกรรมมา อดข้าวมา ๗ วัน มาถึงแรงจะนั่งยังไม่มี ต้องมาให้ครูบารับประเคนด้วยมือตัวเอง อาตมาถึงได้ดุออกไมค์ไป บอกจะถวายก็วางลงไปเลยนั่นแหละ ท่านเองแรงจะหายใจก็ไม่มี แล้วยังต้องให้ขยับมารับอีก

บางท่านต้องบอกว่ากำลังใจต่ำมาก ๆ โดยเฉพาะทำบุญทำทานแล้วไม่มีอุเบกขาในบุญในทานของตัวเอง ถ้าอาจารย์ไม่รับกลัวว่าจะไม่ได้บุญ ถ้าอาจารย์ไม่รับรู้สึกว่าเหมือนกับยังไม่ได้ทำอะไร ก็พยายามจะเคี่ยวเข็ญให้ท่านรับให้ได้ แทนที่จะถนอมธาตุขันธ์ท่านไว้ให้อยู่ด้วยกันนาน ๆ กลายเป็นไปเร่งให้ท่านตายเร็วขึ้น

ดังนั้น...บ้านสบายใจคงเห็นว่าหลวงพ่อสมปองท่านเจ็บไข้ได้ป่วยอยู่ ก็เข้มงวดไม่ให้คนไปรบกวน ซึ่งก็เป็นเรื่องดี แต่ว่าบางอย่างก็ไม่ได้พินิจพิจารณาดูความเหมาะสมหรือไม่เหมาะสม อย่างเช่นว่าหลวงตาวัชรชัยไปก็ทิ้งให้รออยู่โดยไม่ไปรายงานบอกกล่าว หลวงตาท่านไม่ใช่อาตมานี่ บอกให้หลวงตารอก็รอ ถ้าอาตมาไม่รอเฉย ๆ หรอก ตูตะโกนเรียกเลย เพียงแต่เรียกแบบคนอื่นไม่ได้ยินเท่านั้น

ถ้าใช้หลักนิติศาสตร์ก็ตรงไปตรงมาจนเกินไป ต้องมีหลักรัฐศาสตร์คือยืดหยุ่นกันบ้าง ขนาดฝรั่งเขายังบอกเลยว่ากฎทุกกฎต้องมีข้อยกเว้น กฎของเมนเดลยังมีลักษณะเด่น ๓ ลักษณะด้อย ๑"

พระอาจารย์กล่าวว่า "อาตมาได้มีดจักตอกของหลวงพ่อเดิมมา จึงทำบายศรีขอขมาพระ แล้วจัดการหลอมเป็นชนวน เล่มนี้ตีลายจักรนารายณ์ด้วย ถ้าเป็นมีดหมอลายนี้จะไม่ยอมปล่อยหลุดมือเด็ดขาด

มีดหมอของหลวงพ่อเดิมลายกงจักรนารายณ์หายากที่สุด ปรากฏว่ามีดเหลาตอกของท่านเป็นลายจักรนารายณ์ ...(หัวเราะ)... เป็นมีดโค้ง ๆ จะมีด้ามโค้งมาทาบกับข้อศอกเพื่อให้กระชับ ก็เลยบอกช่างว่า ด้ามก็ให้เก็บไว้ จะเอามาทำผง ส่งไปให้เขาบดเป็นผง ฉะนั้น...ไม้ถือที่จะทำนี้ แค่ผงที่บรรจุก็เหลือเกินแล้ว"

ถาม : ไม้ถือราคาเท่าไรคะ ?
ตอบ : ยังไม่รู้เหมือนกัน ถ้าคิดจากวัตถุมงคลที่หลอมลงไป ราคาแสนนี่น่าจะเกินไปอีกมาก เพราะมีบรรจุตะกรุดมหาสะท้อนทองคำด้วย

ถาม : มีดหมอเหล่านี้ใช้คาถาเดียวกับมีดหมอเพชราวุธไหมคะ ?
ตอบ : ตำราเดียวกัน ต้องใช้คาถาเทพอาวุธ ๕ ชนิดไว้ก่อน ปัญจะอาวุธานัง เอเตสัง อานุภาเวนะ ฯลฯ

พระอาจารย์เล่าว่า "อาตมามีพระขรรค์หลวงพ่อโสก วัดปากคลอง ที่เลี่ยมพลาสติกไว้เยอะมาก

เสือขาว ลูกศิษย์หลวงพ่อดิ่ง วัดบางวัว ที่เหนียวนักหนา ตำรวจยิงไม่เคยเข้า ประเภทยืนให้ยิงเลย มีคนไปถามหลวงพ่อดิ่งว่าทำอย่างไรถึงจะแก้ได้ หลวงพ่อดิ่งบอกว่ามีวิธี แต่ข้าบอกไม่ได้ เพราะจะทำให้ต้องอาบัติ ก็คือทำให้คนตาย

วันหนึ่งท่านคุยกับลูกศิษย์เรื่องนี้ ลูกศิษย์ไปแอบบอกตำรวจ บอกว่าให้ใช้หัวพระขรรค์ของหลวงพ่อโสก วัดปากคลอง จารกระสุนที่จะใช้ เพราะในพระขรรค์ของหลวงพ่อโสก วัดปากคลอง ซึ่งเป็นเพื่อนกันนั้น ท่านจารแก้วิชาของหลวงพ่อดิ่งเอาไว้หมดแล้ว เสือขาวไม่รู้ตัวว่าถึงฆาต ก็ยืนเย้ยฟ้าท้าดินสู้ตำรวจเหมือนเดิม โดนเข้าไปตูมเดียวหงายท้องเลย"

ถาม : ขออนุญาตแวะไปวัดท่าขนุน ไปพักปฏิบัติธรรมได้ไหมครับ ?
ตอบ : ไปเถอะ อย่างน้อยจะได้เห็นวัด โยมอาจจะเห็นว่าร่มรื่น น่าปฏิบัติธรรม แต่คนที่อยู่อาจรู้สึกว่าร้อน เพราะโดนเจ้าอาวาสด่าบ่อย...! มีเรื่องให้บ่นให้ด่ากันได้ไม่เว้นแต่ละวัน

ด้วยความเป็นคนไม่ช่างสังเกต ทำให้ได้อะไรจากครูบาอาจารย์น้อยมาก เพราะว่าต้องรอให้จ้ำจี้จ้ำไชสั่งสอนเท่านั้นถึงจะได้ แต่ถ้ารู้จักสังเกตว่าครูบาอาจารย์ทำอย่างไร พูดอย่างไร คิดอย่างไร ถึงเวลาก็จะได้มากกว่านั้น

ขนาดย้ายโต๊ะหมู่บูชา บอกว่าให้ดูดี ๆ นะ ถึงเวลาตั้งให้เหมือนเดิม ไปถึงก็ตั้งผิดเลย ต้องยืนด่ากันตรงนั้น แล้วไม่รู้ด้วยนะว่าผิดตรงไหน จับขยับให้ดูก็ยังไม่รู้อีก ต้องพลิกข้างหลังให้ดูว่า "คุณ...ด้านนี้มีอะไรไหม ?" "ไม่มี" "แล้วด้านนี้ล่ะ ?" "มีลายไทย" "เออ...เขาต้องการจะอวดลาย คุณเสือกเอาเข้าข้างในแล้วใครจะเห็น...!" ไม่สังเกตกันเลย ถึงเวลาสักแต่ว่าทำ ๆ ไป ทำให้อาตมาต้องมาแก้งาน เสียเวลามากขึ้นอีก อาตมาจึงมีนิสัยไม่ค่อยใช้งานใคร ทำเองดีกว่า เหนื่อยน้อยหน่อย

พระอาจารย์ให้คำแนะนำกับพระที่เป็นเจ้าอาวาสว่า "อย่าเร่งรีบสร้างผลงาน ให้ค่อยเป็นค่อยไป ถ้าเราเร่งสร้างผลงานต้องรบกวนชาวบ้านเขามาก และตัวเองจะเหนื่อยมากด้วย ยกเว้นว่าจะไม่ง้อชาวบ้านอย่างผม ที่ตั้งกฎว่าจะไม่บอกบุญไม่เรี่ยไรได้ก็เอา ทำไปเลย"

ถาม : (ไม่ได้ยิน)
ตอบ : พอสมาธิเริ่มทรงตัวจิตจะไม่ยุ่งกับร่างกาย ในเมื่อไม่ยุ่งด้วย ใครมาทำอะไรถึงจะรู้หมด แต่ไม่สนใจหรอก จะนิ่งอยู่ข้างในเฉย ๆ ให้รักษากำลังใจตรงนั้นเอาไว้ พอสมาธิเริ่มคลายออกมา ต้องรีบหาวิปัสสนาญาณให้คิด เพราะไม่อย่างนั้นจิตจะเอากำลังที่เราปฏิบัติได้ไปฟุ้งซ่าน อย่าประมาทนะ...เริ่มดีแล้ว

พระอาจารย์กล่าวกับพระที่ถวายหนังสือว่า "มีอยู่ระยะหนึ่ง มีคนเมตตาเอาหนังสือของหลวงพ่อเกษม วัดสามแยก ไปให้ผมทีหนึ่งเป็นพันเล่ม เอาไปให้ผมแจก ผมสั่งชั่งกิโลขายหมดเลย คนถวายก็โวยวายว่าทำไมทำแบบนั้น ผมบอกว่าท่านสอนผิด เขาก็ไม่เชื่อกัน มาตอนหลังไม่นานนี้เขาเพิ่งจะรู้ แต่ก็ช้าไปหลายปี"

ถาม : พวกมีดหมอหรือดาบนี่เก็บมาตลอดชีวิตเลยหรือเปล่าครับ ?
ตอบ : อาตมาชอบอย่างนี้มาตั้งแต่เด็ก พอรู้ประสาก็เห็นพี่ชายนั่งส่องพระแล้ว ถึงเวลาก็ไปนั่งฟังเขา เพราะจะมีสภากาแฟที่ผู้ใหญ่เขาคุยเรื่องนี้กัน พระเครื่องแบบนั้นดีอย่างนั้น หลวงพ่อรูปนี้เก่งอย่างนี้ ก็เลยซึมเข้าหัวไปด้วย

สุดท้ายก็คัดเอาส่วนหนึ่งมาเข้าพิพิธภัณฑ์ ที่เหลือก็แบ่ง ๆ ให้เขาบูชา ไปหาที่อื่นอาจจะเจอของปลอม แล้วมีหลายเล่มที่เซียนตีเป็นของแพงกว่า เช่น มีดหมอหลวงพ่อกวยลายนาคเกี้ยวยุคแรก เขามักจะตีเป็นของหลวงพ่อเดิม วัดหนองโพธิ์

ถาม : ช่างคนเดียวกันหรือครับ ?
ตอบ : ช่างคนเดียวกัน แต่หลวงพ่อกวยท่านแปลงอักขระตัวหนึ่ง ถ้าไม่ใช่ว่าเขาไม่รู้ก็แปลว่าเจตนา เพราะว่ามีดหมอของหลวงพ่อเดิม ขายได้แพงกว่าหลายเท่า

พระอาจารย์เล่าให้พระฟังว่า "ครั้งแรกที่ผมสร้างวัตถุมงคลเลยคือล็อกเก็ต ด้านหนึ่งเป็นหลวงปู่ปาน ด้านหนึ่งเป็นหลวงพ่อฤๅษี หลวงปู่ปานท่านนัดพุทธาภิเษกตอน ๖ โมงเย็น บ่าย ๓ โมงผมยังช่วยสอนมโนมยิทธิอยู่ที่วัดท่าซุงเลย กว่าจะวิ่งกลับมาถึง เหลืออีกประมาณ ๒๐ นาทีจะ ๖ โมงเย็นแล้ว ผมก็สบายใจ...อย่างไรก็ทันแน่นอน

ปรากฏว่ามาถึงเครื่องบวงสรวงยังไม่ได้ตั้งเลย คนทำเขากลัวผิดทิศ เขาเลยไม่กล้าตั้ง ผมก็ต้องมาตั้งเครื่องบวงสรวง กว่าจะเสร็จก็เลย ๖ โมงไปตั้งนานแล้ว พอขึ้นไปกราบพระ หลวงปู่ปานท่านบอกว่า "เสร็จนานแล้ว" จึงกราบเรียนถามท่านว่า "แล้วผมจะทำอย่างไรครับ ?" ท่านตอบว่า "ให้นั่งสักหน่อยหนึ่ง เดี๋ยวคนเขาไม่เชื่อ"

ถาม : คำว่า อวตาร ใน อมรพิมานอวตารสถิตย์ ฯลฯ .....?
ตอบ : แปลว่าพระผู้อวตารจากพระนารายณ์มาอาศัยอยู่ เพราะเขาเชื่อว่าพระมหากษัตริย์ทุกองค์อวตารมาจากพระนารายณ์ เลยใช้ชื่อว่า รามาธิบดี แปลว่าพระรามผู้เป็นใหญ่

ถาม : ในสวรรค์ และนรก มีการทำผิดศีล ๕ ไหมครับ ?
ตอบ : สวรรค์ไม่มีผิดศีล ๕ ส่วนนรกไม่มีโอกาสผิด

ถาม : แล้วเทวดารบกันละครับ ?
ตอบ : ไม่ได้ฆ่ากันนี่หว่า...! ส่วนใหญ่แค่คิดโกรธก็ตายเองอยู่แล้ว

ถาม : (ไม่ได้ยิน)
ตอบ : ไปสนใจทำไม ? ควรจะสนใจว่าเราจะอยู่อย่างไร ไม่ใช่ไปสนใจว่าเขาจะอยู่อย่างไร บอกแล้วว่าคนเรามีบุญรักษาและมีกรรมรักษา ถ้าไม่ถึงวาระอย่างไรเขาก็ต้องอยู่ได้ ขนาดกินข้าวได้วันละ ๗ เม็ด ยังอยู่ได้ ๒๐ กว่าปี เรื่องอย่างนี้อาตมาไม่เสียเวลาไปคิดกังวลหรอก

ถาม : (ไม่ได้ยิน)
ตอบ : เอาง่าย ๆ ก็ดูใจตัวเอง ถ้าใจเราเองมีความชั่วก็ไล่ออกไป ระมัดระวังไว้อย่าให้ความชั่วนั้นเข้ามา ถ้าใจเราไม่มีความดีก็สร้างความดีขึ้นมา แล้วก็รักษาไว้ให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป ความชั่วคือ รัก โลภ โกรธ หลง ความดี คือ ศีล สมาธิ ปัญญา มัวแต่ไปคิดเรื่องอื่นก็เสียเวลา

ถาม : ที่ทำอยู่โอเคหรือไม่ครับ ?
ตอบ : จะโอเคหรือไม่โอเคก็อยู่ที่เรา ถ้าต้องการตัดกิเลสมากกว่านี้ ต้องการความก้าวหน้ามากกว่านี้ ก็ยังไม่โอเค แต่ถ้าต้องการไปเรื่อย ๆ เหนื่อยก็หยุด อย่างนี้ก็พอไหว

ถาม : การปฏิบัติมีแบบปฏิบัติง่าย บรรลุง่าย ปฏิบัติยาก บรรลุยาก เราจะรู้ได้อย่างไรว่าเราเป็นแบบไหน ?
ตอบ : ทำไปแล้วจะรู้เอง ถ้าทำสัก ๒๐ ปี แล้วยังไม่ได้สักที แสดงว่าปฏิบัติยาก บรรลุยาก

ถาม : ถ้าแบ่งเป็นแบบปี อย่างไหนจึงจะเรียกว่าบรรลุง่ายครับ ?
ตอบ : ไม่เกิน ๗ ปี แล้ว ๗ ปีนี่เขาหวังเป็นพระอรหันต์กันเลย

โยมมารับวัตถุมงคล "คุณยายแม่ชีบุญเรือน โตงบุญเต็ม ต้องบอกว่าเป็นผู้หญิงมหัศจรรย์ พอ ๆ กับแม่ชีประทุม โชติอนันต์ ปกติเขามีแต่พระมรณภาพแล้วไม่เน่า แต่นี่แม่ชีประทุมเสียชีวิตแล้วไม่เน่า

เสียดายอยู่อย่างหนึ่งว่า ท่านนิมนต์มาหลายทีแล้ว แต่อาตมาไม่มีโอกาสได้ไปสำนักท่าน จนกระทั่งท่านเสียชีวิต ทันทีที่ท่านรู้ว่าอาตมาออกไปอยู่กาญจนบุรี ท่านก็นิมนต์ให้ไปที่สำนักของท่านทุกครั้ง แต่ช่วงนั้นยุ่งอยู่กับการก่อสร้าง ไม่มีเวลาปลีกตัวไป อีกอย่างหนึ่งทองผาภูมิกับโคราชสมัยนั้น รู้สึกว่าไกลลิบโลกเลย"

พระอาจารย์กล่าวว่า "มีดหมอถ้าดูใหม่เกินไป เซียนเขาตีปลอมหมด เขาไม่ได้ดูว่าเรารักษาอย่างดี อย่างมีดหมอปราบไตรภพของหลวงปู่ยิ้ม วัดหนองบัว ที่อาตมามีอยู่ เซียนเห็นก็ตีปลอมทันทีเลย แต่เขาไม่ได้ดูว่าถ้าปลอมก็ได้เฉพาะใบ เพราะว่าอาตมาเช็ดบ่อย แต่ด้ามอย่างไรก็ปลอมไม่ได้หรอก เก่าแก่ขนาดนั้น

มีมีดหมอของหลวงพ่อเดิมอีกเล่มหนึ่ง ที่อาตมาไม่อยากจะเชื่อว่าเป็นของหลวงพ่อเดิม คิดว่าเป็นของหลวงพ่อขำที่เป็นอาจารย์ของหลวงพ่อเดิมมากกว่า เพราะว่าด้ามและฝักเก่าจนไม้กร่อนจะเป็นผงอยู่แล้ว"

พระอาจารย์กล่าวกับโยม "คุณรู้ไหมว่าที่หน้าอกเสื้อคุณเป็นพระราชลัญจกรรัชกาลที่ ๑ รู้ที่มาไหม ? เวลารัชกาลที่ ๑ ยกทัพออกศึก ทหารของท่านมีหลายครูหลายอาจารย์ บางทีก็ปะทะกันเอง ต่างคนต่างว่าครูกูแน่กว่า ของกูดีกว่า ท้ายสุดพระองค์ท่านสั่งยึดของขลังเรียบเลย "ใครมีของขลังอะไรเอามานี่" แล้วพระองค์ท่านก็ทำผ้าประเจียดแจกให้ ผ้าทั้งผืนเขียนยันต์ตัวเดียวเท่านั้น ตัวที่อกเสื้อของคุณนั่นแหละ

เขียนยันต์ลงผ้าเคียนหัว เสกน้ำมันทาตัวให้ "มึงไปลองกันได้เลย" จ้วงกันด้วยหอกด้วยดาบไม่มีเข้าสักราย ท้ายสุดก็กลายเป็นครูเดียวกัน จึงรักใคร่สามัคคีกัน

ความจริงวิชาที่รัชกาลที่ ๑ ใช้ ท่านเรียกว่าวิชาแต่งคน มีแต่งคน แต่งทัพ วิชาแต่งคนนั้นหัวหน้าคนเดียวสามารถคุ้มครองลูกน้องได้ทั้งกองทัพ ท่านถึงได้เสกของเสกน้ำมันให้ จนเหนียวทั้งกองทัพ"

"สมัยหลัง ๆ ครูบาอาจารย์ท่านทำออกมาเป็นตะกรุดแม่ทัพ ถ้าพกอยู่จะคุ้มได้ทั้งกองทัพ อย่างตำราของสายเขาอ้อ ตะกรุดชนิดนี้จะคุ้มได้ ๕ คน ตะกรุดชนิดนี้จะคุ้มได้ ๑๐ คน ไม่อย่างนั้นเดี๋ยวยกขบวนไปปล้นเขา แล้วจะเอาไม่อยู่ เพราะ ๕ คนหรือ ๑๐ คน ตำรวจยังพอที่จะจัดการไหว

ทางเขาอ้อเขาทำเป็นตะกรุดพิชัยสงคราม ดอกเดียวบ้าง ๔ ดอกบ้าง ถ้าอย่างของหลวงพ่อคง วัดวังสรรพรส ท่านเรียกว่าตะกรุดมหาโจร ก็คือ พวกนี้ต้องเป็นหน่วยกล้าตาย ออกไปปล้นค่ายข้าศึก ลักษณะเป็นกองโจรรบพิเศษ ก็ใช้ตะกรุดมหาโจรหรือตะกรุดแม่ทัพนั่นแหละ ช่วยคุ้มครองลูกน้องได้ทั้งกลุ่ม

ที่ทำรุ่นหลัง ๆ มีหลวงพ่อกวย วัดโฆสิตาราม หลวงพ่อเชื้อ วัดใหม่บำเพ็ญบุญ หลวงพ่อคง วัดวังสรรพรส หลวงพ่อโม วัดจันทนาราม"

ถาม : ของหลวงพ่อเตียง ?
ตอบ : ของหลวงพ่อเตียง ส่วนใหญ่เป็นตะกรุดคู่ชีวิต อาตมามีอยู่ดอกหนึ่ง ตีเป็นของหลวงพ่อพิธได้เลย คนเชื่อทันที แต่อาตมาไม่เอาหรอก ตีเป็นของหลวงพ่อเตียงยุคแรกนั่นแหละ เพราะพระเราเกิน ๑ บาทก็ปาราชิกแล้ว

ตะกรุดของหลวงพ่อพิธหายาก ดอกหนึ่งราคาเป็นแสน ของหลวงพ่อเตียงราคาหมื่นกลาง ๆ ยังหาได้อยู่ หมื่นต้น ๆ คือไม่เกินสี่หมื่น หมื่นกลาง ๆ คือ สี่หมื่นถึงหกเจ็ดหมื่น ถ้าหมื่นปลาย ๆ ก็แปดเก้าหมื่น ศัพท์ในวงการพระเครื่องจะแปลก ๆ

ถาม : ตะกรุดไมยราบสะกดทัพ ?
ตอบ : อันนั้นส่วนใหญ่ต้องเป็นของคนที่เป็นพ่อบ้าน ถ้าอยู่แล้วจะทำให้สถานที่นั้นสงบเรียบร้อย เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน

พระอาจารย์เล่าว่า "ถ้าใครไปถึงบ้านพ่อปู่ขุนพันธ์ ท่านมักจะเลี้ยงข้าวด้วย ท่านเป็นคนโบราณจริง ๆ ใครมาถึงเรือนชานก็ต้อนรับ แล้วเวลาท่านคุยกับใคร ท่านจริงจังมากเลยนะ ท่านจะจ้องหน้าคนที่คุยด้วย พวกตบะไม่ดีจะไม่กล้าสบตา ก้มหน้ามองพื้นไปเลย ...(หัวเราะ)...

อาตมาเสียดายไม้ถือที่ท่านให้มา จริง ๆ แล้วโบราณเรียกว่าไม้รกฟ้า แต่ท่านเรียกไม้ค้ำฟ้า ถ้าจำไม่ผิด "ทิดจิตร" ขอบูชาต่อไปแล้ว

คุณสันติ เศวตวิมล (แม่ช้อยนางรำ) ก่อนหน้านี้เป็นคนที่ไม่สู้ใคร แล้วไปคบหากับลูกชายของปู่ขุนพันธ์ ไป ๆ มา ๆ ลูกชายก็เลยบอกปู่ขุนพันธ์ "พ่อ...หาอะไรให้เพื่อนคุ้มตัวหน่อยสิ" พ่อปู่ขุนพันธ์จึงสักให้ คุณสันติบอกว่าพอท่านเพ่งพลังจิตและตบปิดท้ายให้ ตัวลอยขึ้นมาทั้งตัวเลย พ่อปู่ขุนพันธ์ก็ไม่พูดพร่ำทำเพลง ชักดาบฟันเลย...! ทำให้รู้ ๆ เลยว่าเอ็งเหนียวได้ขนาดนี้"

"เสียดายเด็กรุ่นหลัง ๆ ไม่ค่อยสนใจเรื่องนี้ เพราะวิชาการโบราณนั้นศึกษาได้ยาก ต้องมีความเพียรเอาจริงเอาจังจึงจะสำเร็จได้ ถ้าขาดความเพียรก็จะสำเร็จยาก จะไปรอพวก Born To Be ก็หายากเสียด้วย เพราะว่าพวกนี้เขามีของเก่าอยู่ พอมีของเก่าอยู่ ถึงเวลามาศึกษาก็เข้าใจง่าย สำเร็จง่าย"

ถาม : เด็กเดี๋ยวนี้ ไม่มีความเชื่อเลยค่ะ... น้องที่ทำงาน ที่บ้านเขาสนิทกับท่านปู่ขุนพันธ์ เคารพเป็นครูหมอ.. แม่เขาจะได้พวกทัพพี พวกมีด เครื่องครัว ที่ขุนพันธ์เสกให้... เขาก็มาเล่าประสบการณ์ เล่าเรื่องท่านปู่ให้ฟังกัน แต่คนฟังก็ฟังขำ ๆ ?
ตอบ : คนอื่นก็ฟังเป็นนิทานสนุก ๆ แต่ไม่มีความเลื่อมใส ไม่ได้มีความอยากรู้อยากเรียนอะไรเลย

ถาม : วันก่อนเขาบอกว่าผีไปที่ห้องพักเขา เขาบอกว่าเข้าห้องเขาไม่ได้ เพราะกุมารของเขาไม่ให้เข้า แต่กุมารไล่ไม่ได้ แล้วเขากลัว ก็เลยเอาผ้ายันต์เกราะเพชรสีเขียวให้เขาไป เขาขอไป ๒ ผืน ติดที่ประตูห้องผืนหนึ่ง แขวนคอผืนหนึ่ง ?
ตอบ : ต้องรอให้ผีมาก่อนใช่ไหม ? ผีไม่มาก็ไม่นึกถึงพระ เสียดายที่สมัยนี้ผีหลอกได้ยาก เพราะเขาเปิดไฟกันทั่วไปหมด ด้วยความที่ไฟกระพริบ ๆ ด้วยความเร็ว ๕๐ ครั้งต่อวินาที ถึงเวลาผีต้องรวมธาตุมาเป็นกายหยาบให้คนเห็น แต่มาโดนไฟกระแทกจนไม่สามารถจะรวมเป็นร่างขึ้นมาได้ เพราะฉะนั้น...ที่ว่านอนเปิดไฟแล้วกันผีได้ ก็กันได้จริง ๆ แต่กันได้แค่ระดับหนึ่งเท่านั้น ถ้าไปเจอผีระดับสูงกว่านั้นก็กันท่านไม่ได้หรอก

ถาม : ได้ยินเสียงเหมือนมีคนเคาะผนังห้องอยู่ทุกคืนค่ะ ทั้งที่ห้องติดกับเราก็ไม่มีใครอยู่ ?
ตอบ : อย่าเผลอไปขานรับ ตั้งใจสวดมนต์ไหว้พระของเราไป หรือไม่ก็คิดว่าใครเป็นเจ้าของเสียง เราเคยสร้างความดีอะไรใน ศีล สมาธิ ปัญญา ขออุทิศให้ให้เขาโมทนา เราจะได้รับประโยชน์ความสุขเท่าไร ขอให้เขาได้รับด้วย

พระอาจารย์เล่าว่า "อาตมาไปงานออกนิโรธกรรมของครูบาวิฑูรย์ ก็มีบรรดาพระสายเหนือหลายรูปมา มีอยู่ท่านหนึ่งนั่งฉันอยู่โต๊ะเดียวกัน ท่านบอกว่า “อาจารย์เล็กสบายแล้ว ดังแล้ว” อาตมามาฟังแล้วก็เกิดความคิดขึ้นมาว่า ตกลงนี่คุณบวชมาเพื่อดังหรืออย่างไร ? แล้วแสดงว่าไม่รู้ใช่ไหมว่าที่หลวงปู่จันทร์ (พระพุทธพจน์วราภรณ์) วัดเจดีย์หลวง จังหวัดเชียงใหม่ ท่านบอกเอาไว้ว่า “ถ้าอยากดังก็อย่าไปหวังความสงบ”

คุณรู้หรือเปล่าว่าผมทำอะไรมาบ้าง ? ตลอดระยะเวลาตั้งแต่ชีวิตฆราวาสอายุ ๑๖ ปี มาจนถึง ๒๗ ปี ก็ปฏิบัติธรรมมาในลักษณะอย่างนี้ ทุ่มเทอย่างนี้ สร้างบุญสร้างกุศลมาตลอดในลักษณะนี้ คนเขาเห็นอยู่ตลอด พอบวชเข้ามาคนที่เขาติดตามมาโดยตลอด เขาก็พร้อมที่จะสนับสนุน แล้วในชีวิตพระอีก ๓๐ กว่าพรรษาก็ทำแบบนี้มา โดยรวมระยะเวลาแล้ว ๔๐ กว่าปี คุณคิดว่าเป็นระยะเวลาสั้น ๆ หรือ ?

เรื่องของการปฏิบัติธรรมเป็นการค่อย ๆ สะสมคุณความดีไป เหมือนกับเราปลูกต้นไม้ ถ้าหากว่าถึงวาระ ถึงเวลา ดอกผลก็ย่อมเกิดขึ้นเอง แต่ถ้าไม่ถึงวาระ ไม่ถึงเวลา คุณพยายามให้ตาย ตีโฆษณาขนาดไหน ดอกผลนั้นก็ไม่เกิดขึ้นหรอก เพราะฉะนั้น...ในเรื่องทั้งหลายเหล่านี้ จำเป็นอยู่ตรงที่ว่า ถ้าคุณต้องการจะดัง ก็ต้องสร้างความดีให้พอ ถึงเวลาแล้วคนเขาเห็นความดีคุณก็ดังเอง แต่ถ้าคุณไม่ได้สร้างความดีไว้ ถึงเวลาตะเกียกตะกายไปตีโฆษณาขนาดไหน ก็หลอกได้แค่คนโง่ ๆ ไม่กี่คน...!

เรื่องพวกนี้บางทีไปพบไปเห็นเข้าอาตมาก็รู้สึกสะดุดใจ ตรงที่สะดุดใจก็คือท่านมาดูตรงผลที่รับแล้ว ไม่ได้ดูว่าตอนที่สร้างเหตุนั้นเหนื่อยยากขนาดไหน แล้วก็ไม่ได้สร้างมาแค่ชาติเดียวอีกด้วย"

ถาม : มีข่าวการต่อต้านสร้างพุทธมณฑลที่ปัตตานี ?
ตอบ : เราจะเห็นว่าจริง ๆ แล้วศาสนาพุทธของเราโดนกีดกันทุกอย่าง เขาอ้างว่าสร้างที่โน่นแล้วจะทำกระทบกระเทือนศาสนาของเขา แต่เขาสร้างมัสยิดที่อื่น เขาไม่สนใจว่าจะกระทบกระเทือนศาสนาพุทธหรือเปล่า

ถาม : เราแก้กฎหมายได้ไหมคะ ?
ตอบ : ต้องถามผู้คุมนโยบาย มี ๒ อย่าง อย่างหนึ่ง คือ เอื้อประโยชน์ให้เขาเพราะเป็นพวกเดียวกัน อย่างที่สอง ก็คือ แกล้งโง่เพราะรับสตางค์เขาไปแล้ว

ถาม : กฎหมายที่ไม่เป็นธรรม เช่น การสนับสนุนการสร้างมัสยิดทุก ๗ ครัวเรือน เทียบกับวัดต้องห่างกันอย่างน้อย ๒ กิโลเมตรนี่ ทำเรื่องปรับแก้ก็มีเหตุผลชัดเจนอยู่นี่คะ ?
ตอบ : อิสลามเขาออกเป็นกฎหมายแล้วเกี่ยวกับศาสนสถาน ถ้าที่ไหนมี ๗ เจ็ดครอบครัว หรือ ๑๕ คนขึ้นไปสามารถสร้างสุเหร่าได้หลังหนึ่ง กฎหมายของเขาเอาง่าย ๆ อย่างนี้

แต่กฎหมายของเรา ก็คือ วัดใหม่จะต้องห่างจากวัดเก่าอย่างน้อย ๒ กิโลเมตร ต้องมีชุมชนที่มีผู้สนับสนุนอย่างน้อย ๕๐๐ คนขึ้นไป ต้องมีเสนาสนะ เช่น ศาลากุฏิพระ เพียงพอต่อการใช้งาน จะต้องมีทุนสำรองที่จะซ่อมสร้างบูรณปฏิสังขรณ์วัดได้ ฯลฯ เขามีกำหนดเอาไว้จนกระทั่งเรียกว่ายากต่อการปฏิบัติ โดยเฉพาะต้องมีเนื้อที่อย่างน้อย ๖ ไร่ขึ้นไป อิสลามเขาไม่เห็นต้องมีแบบนี้ เขาเอาแค่ว่าถ้ามีครอบครัวอยู่ถึง ๗ ครอบครัวหรือมีคน ๑๕ คนขึ้นไปก็สร้างมัสยิดได้หลังหนึ่ง และทางราชการต้องจ่ายเงินให้ด้วย...!

ถาม : แทนที่เราจะมาประท้วงกันไปมา ผลในภาพรวมก็ไม่เกิด เราใช้วิธีเริ่มจากทำกฎหมายท้องถิ่นให้แน่น ให้เป็นฐานไปสนับสนุนการยื่นวาระเข้าแก้ไขข้อที่ไม่เป็นธรรม ?
ตอบ : ก็ได้อยู่ แต่คราวนี้ของเขาเป็นพระราชบัญญัติไปแล้ว ไม่ใช่กฎหมายท้องถิ่น ก็แปลว่าคุณจะต้องประชุมคณะรัฐมนตรีแล้วก็แก้ไข ซึ่งโอกาสแบบนั้นมียากเพราะว่าพวกเขาต้องขวางกั้นสุดชีวิตอยู่แล้ว

ถาม : แล้วเวลาเขาเสนอวาระเขาพิจารณาแล้วผ่าน ทำไมเราไม่ทำแบบนั้นบ้าง ก็เหตุผลเดียวกัน เห็นชัด ๆ ?
ตอบ : เขาก็ส่งไปตามระเบียบของทางด้านรัฐสภาเขา ถึงเวลาก็ยื่นพิจารณาผ่านทีละขั้น ๆ ของเราเข้าไปทีไร เขาจะทุ่มเทงบประมาณและกำลังคนทั้งหมดที่มีสกัดสุดชีวิตทุกครั้ง แต่ของเขายื่นเข้ามาเราไม่มีใครค้าน

ถาม : ถ้าพระค้านจะได้ไหมคะ ?
ตอบ : ก็พระไปทีไรเขาก็อ้างว่าไม่ใช่กิจของสงฆ์ อาตมาถึงได้บอกว่า ถ้าใครนามสกุล...........ตายมา อาตมาจะไม่รับเผาให้ที่วัดท่าขนุน...! เพราะนาย..................... เป็นตัวสนับสนุนเขาเต็มที่ โดยพยายามคัดค้านศาสนาพุทธทุกอย่าง

ถาม : ภาวนาคาถาอภิญญา ไม่รู้จะแบ่งลมหายใจอย่างไร ?
ตอบ : เอาที่ตัวเองสบายตามการหายใจเข้าออกของเรา อย่าให้รู้สึกลำบากหรือสะดุด เพราะฉะนั้น...จะแบ่งอย่างไรก็ได้ ให้พอดีของเรา

ถาม : ภาวนาไปแล้ว รู้สึกว่ายังไม่เกิดผลค่ะ ?
ตอบ : จะเป็นอย่างไรก็ช่าง เรามีหน้าที่ทำ

ถาม : กายในจะหมุน ๆ ?
ตอบ : ลักษณะแบบนั้นแสดงว่ากายในจะหลุดออกไป

ถาม : ต้องตัดใจว่าตาย ?
ตอบ : ตัดใจว่าตายเป็นตาย ตัดใจได้ก็ไปเลย

ถาม : ตัดไปแล้ว แต่ไม่ไป ?
ตอบ : เรายังตัดไม่ได้จริง ถ้าตัดได้ก็ไปแล้ว

ถาม : หนูกลัวค่ะ ?
ตอบ : นั่งมองไปเรื่อย อย่างไรก็ไม่ถึงตายหรอก ถ้าตายเราก็ไปพระนิพพาน

ถาม : เวลาภาวนาจะเอาโสตัตตะภิญญาหรือพุทโธดีคะ ?
ตอบ : แล้วแต่เราสิ เจตนาจะเอาอภิญญาก็ว่าโสตัตตะภิญญา ถ้าเราต้องการละกิเลส พุทโธก็เหลือเฟือแล้ว อยู่ที่เจตนาของเราเอง

ถาม : จะใช้อีกคาถาก็เหมือนใจยังไม่ชิน ?
ตอบ : อาตมาถึงได้บอกทุกครั้งว่า เราถนัดแบบไหนให้ใช้แบบนั้น